Ông Trump thừa nhận người Mỹ có thể cảm thấy 'một chút đau đớn' từ cuộc thương chiến mới nổi do thuế quan của ông đối với Canada, Mexico và Trung Quốc gây ra.
Một ngày sau khi ký sắc lệnh áp mức thuế quan mới đối với Mexico, Canada và Trung Quốc, Tổng thống Donald Trump đã thừa nhận những gì các nhà kinh tế, thành viên Quốc hội và thậm chí một số trợ lý của ông đã nói từ lâu: "Người Mỹ có thể phải trả giá".
Thừa nhận "sẽ có đau đớn"
"ĐÂY SẼ LÀ THỜI KỲ VÀNG CỦA MỸ! CÓ ĐAU ĐỚN KHÔNG? CÓ THỂ (VÀ CÓ THỂ KHÔNG!)", ông Trump đăng, bằng chữ in hoa, trên nền tảng Truth Social của mình.
Đăng tải này, xuất hiện một giờ trước khi Tổng thống Trump đến câu lạc bộ golf West Palm Beach ở Florida của mình trong ngày thứ hai liên tiếp.
Ông Trump nghiêm ngặt thực hiện các cam kết trong chiến dịch tranh cử về chấm dứt tình trạng nhập cư bất hợp pháp, hạn chế dòng chảy của ma túy chết người và tái cân bằng thương mại lục địa. Song ông dường như đang thừa nhận tác động sẽ rất khó chịu và điều này có thể làm suy yếu một trong những lời cam kết quan trọng nhất trong chiến dịch tranh cử của ông: giảm chi phí cho người Mỹ.
“CHÚNG TA SẼ LÀM NƯỚC MỸ VĨ ĐẠI TRỞ LẠI, VÀ MỌI VIỆC SẼ ĐÁNG GIÁ VỚI CÁI GIÁ PHẢI TRẢ”, ông Trump viết. “CHÚNG TA LÀ MỘT QUỐC GIA ĐANG ĐƯỢC ĐIỀU HÀNH BẰNG PHÉP TẮC CƠ BẢN - VÀ KẾT QUẢ SẼ RẤT TUYỆT VỜI!!!".
Thay vì cuộc chiến thương mại mới làm giảm giá hàng hóa hoặc nhiên liệu, ông Trump hôm 2/2 đã nêu ra một kết quả mà ông chưa bao giờ đề cập khi tranh cử tổng thống: sáp nhập Canada thành một tiểu bang của Mỹ.
“Canada nên trở thành Tiểu bang thứ 51 được chúng ta trân trọng. Thuế suất thấp hơn nhiều và sự bảo vệ quân sự tốt hơn nhiều cho người dân Canada - VÀ KHÔNG CÓ THUẾ QUAN!”, nhà lãnh đạo Mỹ nói, lặp lại một ý tưởng mà ông đã nhiều lần nêu ra kể từ khi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử vào cuối năm ngoái.
Khi các ngành công nghiệp đang chuẩn bị cho mức thuế quan mới - 25% đối với hàng hóa từ Mexico và Canada, và 10% đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc - vẫn chưa biết phải mất bao lâu để chi phí cao hơn tác động đến người tiêu dùng Mỹ. Thuế quan sẽ có hiệu lực vào lúc 12h01 sáng 4/2 theo giờ miền Đông.
Trong một sự thừa nhận ngầm rằng áp lực tăng giá có thể ảnh hưởng đến chi phí khí đốt và sưởi ấm của người Mỹ, ông Trump chỉ áp dụng mức thuế 10% đối với dầu khí của Canada.
Gây sốc
Canada và Mexico đã có động thái trả đũa - mang tính miễn cưỡng, trong trường hợp của Thủ tướng Justin Trudeau, người đã phát biểu từ Ottawa vào cuối ngày 1/2: "Chúng tôi không muốn tới nước này".
Cựu Bộ trưởng Tài chính Canada Chrystia Freeland, người đang chạy đua để thế chân Thủ tướng Trudeau, tuyên bố nước này không muốn tham gia vào một cuộc chiến thương mại với Mỹ nhưng quyết tâm tự bảo vệ mình.
"Chúng tôi không muốn có cuộc chiến này, nhưng chúng tôi sẽ không thua", bà nói với CNN hôm 2/2, gọi đây là tình huống "cả hai bên đều thua" sẽ gây tổn hại cho người Mỹ, vì người Mỹ phụ thuộc vào Canada về nhiều mặt hàng thiết yếu.
Nếu các mức thuế "ăn miếng trả miếng" duy trì trong thời gian dài, thì "nỗi đau" mà ông Trump cảnh báo có thể trở thành hiện thực.
Thượng nghị sĩ Tim Kaine hôm 2/2 đã lập luận trên "State of the Union" rằng người Mỹ sẽ thấy giá xăng tăng trong vòng vài ngày và các doanh nghiệp Mỹ sẽ gặp tổn hại khi các mức thuế trả đũa của các quốc gia khác có hiệu lực.
"Tôi bị sốc với sự trớ trêu này. Tuần trước, tổng thống đã ký một lệnh khẩn cấp liên quan đến năng lượng. Có một tình trạng khẩn cấp về năng lượng. Và ông ấy vừa áp dụng mức thuế 10% đối với năng lượng từ Canada?", đảng viên Dân chủ Virginia nói với người dẫn chương trình Jake Tapper của CNN, đồng thời nói thêm - "Tình trạng khẩn cấp này do tự mình tạo ra".
Thống đốc Kentucky Andy Beshear (đảng Dân chủ), người đứng đầu bang mà ông Trump giành chiến thắng với hơn 30 điểm phần trăm trong cuộc bầu cử năm 2024 - đã cảnh báo về những tác động tiềm tàng đối với ngành công nghiệp rượu bourbon của tiểu bang sau khi các tỉnh British Columbia và Ontario chỉ đạo các hiệp hội rượu loại bỏ rượu của Mỹ khỏi các kệ hàng. Nhưng ngay cả một số đồng minh của ông Trump cũng hy vọng rằng sau khi thực hiện các cam kết mới khắc nghiệt - và chứng minh với thế giới rằng ông sẵn sàng hành động quyết đoán - Tổng thống Trump cuối cùng có thể nới lỏng biện pháp, đưa ra một số nhượng bộ.
Thượng nghị sĩ Cộng hòa Lindsey Graham của Nam Carolina, nói với "Fox News Sunday" rằng thuế quan "được thiết kế để mang lại sự thay đổi. Và nếu có sự thay đổi, tôi nghĩ rằng thuế quan có thể sẽ biến mất".
Tuy nhiên, vẫn chưa rõ những nhượng bộ đó có thể là gì. Trước khi thực hiện thuế quan, ông Trump đã không gặp hoặc nói chuyện qua điện thoại với Thủ tướng Trudeau hay Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum để nêu rõ các yêu cầu của mình.
Thủ tướng Trudeau hôm 1/2 cho biết ông đã cố gắng liên lạc với ông Trump kể từ lễ nhậm chức, nhưng các cuộc gọi của ông vẫn chưa được phản hồi.
Trong buổi họp báo vào tối 1/2, các quan chức Nhà Trắng đã từ chối đưa ra các tiêu chuẩn cụ thể mà Canada hoặc Mexico có thể đạt được trong việc thắt chặt biên giới hoặc hạn chế dòng chảy fentanyl, qua đó cho phép dỡ bỏ thuế quan.
Và bản thân ông Trump cũng nói với báo giới vào cuối thứ ngày 31/1 rằng ông không tìm kiếm bất kỳ nhượng bộ nào cả.
Trong bài đăng trên mạng xã hội vào sáng 2/2, lý do của ông Trump đưa ra cho việc áp thuế quan không chỉ giới hạn ở hình phạt đối với dòng chảy bất hợp pháp của fentanyl.
“Mỹ đang có thâm hụt lớn với Canada, Mexico và Trung Quốc (và hầu hết quốc gia khác!), nợ 36.000 tỷ USD và chúng ta sẽ không còn là ‘Quốc gia xuẩn ngốc’ nữa”, ông viết.
“HÃY SẢN XUẤT SẢN PHẨM CỦA BẠN TẠI HOA KỲ VÀ SẼ KHÔNG CÓ THUẾ QUAN!”.
