Thời gian gần đây, Ukraine đã tăng cường tấn công căn cứ không quân Engels của Nga, cách chiến tuyến khoảng 700 km. Theo giới phân tích, động thái này dường như là lời cảnh báo sắc lạnh mà Ukraine muốn gửi tới Nga.
Cảnh báo sắc lạnh Ukraine gửi tới Nga
Trước đó hôm 20/3, giới chức Nga cho biết Ukraine thực hiện một cuộc tấn công quy mô lớn nhất từ trước đến nay, bằng thiết bị bay không người lái nhằm vào căn cứ không quân Engels ở tỉnh Saratov. Vụ tấn công tạo ra sóng xung kích làm hư hại nhiều nhà cửa ở khu vực xung quanh. Video cho thấy một đám mây hình nấm xuất hiện trên bầu trời và nhiều mảnh vỡ văng xa hàng km. Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố bắn hạ 54 thiết bị bay không người lái trên khu vực này.
Ảnh vệ tinh căn cứ Engels của Nga. Ảnh: Maxar
Theo giới phân tích, mục tiêu của Ukraine rất rõ ràng và chiến thuật tấn công như vậy cũng được Kiev từng thực hiện nhiều lần trước đây. Ukraine đã triển khai một loạt máy bay không người lái bay thấp, di chuyển chậm để áp đảo hệ thống phòng không địa phương và tấn công căn cứ Engels rộng lớn ở miền Nam nước Nga.
Đây là cuộc tấn công thứ ba vào căn cứ Engels trong 10 tuần qua, nhưng thời điểm lần này rất đáng chú ý. Vài giờ trước khi diễn ra vụ việc, Tổng thống Ukraine Zelensky cho biết, ông sẵn sàng cam kết ngừng bắn đối với các mục tiêu năng lượng theo đề xuất của Mỹ, nhưng cảnh báo rằng "mọi thứ vẫn sẽ diễn ra" cho đến khi các điều khoản thực tế được thống nhất và các bên ký kết văn bản. Nhà lãnh đạo Ukraine cũng cáo buộc Nga một lần nữa phá vỡ thỏa thuận khi tiếp tục tấn công vào mạng lưới điện và cơ sở hạ tầng dân sự của Ukraine.
Là mục tiêu quân sự nên căn cứ Engels không được bảo vệ theo thỏa thuận ngừng bắn vào cơ sở dân sự. Nhưng cuộc tấn công có thể được hiểu là lời cảnh báo mà Kiev gửi tới Moscow: dù thỏa thuận ngừng bắn một phần đang có hiệu lực, họ vẫn có thể nhắm vào những căn cứ huyết mạch trong chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga.
Trong cuộc tấn công, máy bay không người lái của Ukraine đã nhắm vào một kho đạn dược và kho nhiên liệu máy bay lớn, gây ra một loạt vụ nổ dữ dội khiến một góc trời chuyển sang màu đỏ.
Trung tâm Truyền thông Chiến lược Ukraine (Stratcom) sau đó thông báo, căn cứ Engels “hiện đang phải đối mặt với những khó khăn nghiêm trọng”. Nhiều nguồn tin của Nga cũng cho hay, thiệt hại là “rất lớn” và hình ảnh vệ tinh sau đó cho thấy nhiều nhà kho lớn tại địa điểm này đã bị xóa sổ hoàn toàn.
Tính toán của Ukraine
Đây là dấu hiệu rõ ràng cho thấy căn cứ từ thời Liên Xô, nơi lưu trữ các máy bay ném bom chiến lược hạng nặng có khả năng hạt nhân mà Tổng thống Putin đánh giá cao, đã đã đứng đầu trong danh mục tấn công của Ukraine.
Theo giới phân tích, cuộc tập kích tầm xa bằng máy bay không người lái mà Ukraine vừa thực hiện khá táo bạo, chính xác và tính toán thời gian phù hợp. Ukraine luôn lựa chọn các mục tiêu có giá trị cao một cách kỹ lưỡng, bởi họ biết rằng kho vũ khí tên lửa của Nga lớn hơn kho vũ khí của họ. Ngoài ra, Kiev luôn tìm cách tấn công các mục tiêu có giá trị cao vào những thời điểm thích hợp.
Tuần trước, Ukraine đã tiến hành cuộc tấn công bằng máy bay không người lái lớn chưa từng có vào thủ đô Moscow, chỉ vài giờ trước khi các phái đoàn cấp cao từ Washington và Kiev chuẩn bị họp tại Saudi Arabia. Điều này cho thấy, dù đã trải qua 3 năm xung đột dữ dội và chịu tổn thất to lớn, Ukraine vẫn có khả năng đáp trả các đòn tấn công của Nga.
Ông Dmytro Zhmailo, giám đốc điều hành Trung tâm An ninh và Hợp tác Ukraine, nhấn mạnh, phá hủy các cơ sở quân sự như căn cứ Engels luôn là "mục tiêu ưu tiên" của Ukraine.
Theo ông Dmytro Zhmailo, những tên lửa tầm xa mà cuộc tấn công nhắm tới có thể được Nga sử dụng để phóng vào Ukraine. Còn các vụ nổ thứ cấp của đạn dược "có thể phá hủy hoặc làm hư hại máy bay Tu-95 và Tu-160, gây thương vong cho phi hành đoàn và các nhân viên kỹ thuật Nga". Nói cách khác, điều này nêu bật nỗ lực “đi trước một bước” của Ukraine, để sớm ngăn chặn những cuộc tấn công tiềm tàng mà Nga có thể thực hiện.
Ukraine ngày càng nhắm mục tiêu vào các nhà máy vũ khí, kho đạn dược và kho nhiên liệu hàng không nằm sâu bên trong lãnh thổ Nga, nhằm làm suy yếu khả năng chiến đấu và khả năng ném bom trên không của quân đội đối phương.
Tầm quan trọng của căn cứ Eagles
Cách tiền tuyến của Ukraine hơn 640km về phía Đông và cách Moscow 724km về phía Nam, căn cứ Engels là nơi đặt 3 loại máy bay ném bom chiến lược của Nga là Tu-95, Tu-22 và Tu-160. Đây là những oanh tạc cơ mà Nga thường xuyên sử dụng để tấn công các thành phố của Ukraine.
Căn cứ Engels, được xây dựng vào năm 1952, cũng là căn cứ thường trực duy nhất của máy bay Tu-160, máy bay ném bom siêu thanh lớn nhất và nhanh nhất của Nga, còn được không quân Nga gọi là “Thiên Nga Trắng”
Trước xung đột, Engels là căn cứ chính cho tất cả các máy bay mang tên lửa thông thường và tên lửa hành trình của Nga. Theo ông Maxim Starchak - chuyên gia về vũ khí chiến lược và quốc phòng của Nga, nơi đây từng có khoảng 16 chiếc Tu-160 và 18 chiếc Tu-95.
Nhưng vào tháng 12/2022, Ukraine đã tấn công căn cứ này 3 lần. Ở thời điểm đó, quân đội Ukraine lần đầu tiên thể hiện khả năng xâm nhập thành công vào hệ thống phòng không của Nga và tấn công các mục tiêu tầm xa, làm hư hại một chiếc Tu-22 và một chiếc Tu-95. Sau đó, Nga đã chuyển ít nhất 2/3 số lượng máy bay tới các sân bay quân sự khác trong nước" ông Starchak lưu ý. Tuy nhiên, Engels vẫn là căn cứ quan trọng để Nga tiến hành cho cuộc tấn công tầm xa vào Ukraine.
Theo giới phân tích, khả năng Ukraine sớm tiến hành vụ tấn công tiếp theo vào căn cứ Engels là rất thấp vì Nga có thể chuyển thêm các hệ thống phòng không đến đó và tăng cường bảo vệ máy bay. Do đó, quân đội Ukraine có thể tìm cách tấn công vào những mục tiêu tiếp theo mà Nga chưa chuẩn bị cho việc đối phó.
Ông Zhmailo cho rằng: "Engels chắc chắn là một mục tiêu quan trọng, nhưng đó không phải là mục tiêu duy nhất của quân đội Ukraine".
