“Chúng tôi nắm vững mọi kỹ thuật có trong tài liệu — rồi tiến xa hơn", nhà nghiên cứu Trung Quốc nói về số phận tài liệu bị Mỹ bỏ đi.
Chuyên gia Trung Quốc hiện thực hóa "Giấc mơ Trung Hoa"
Các nhà khoa học ở Trung Quốc đã đạt được một cột mốc quan trọng trong lĩnh vực phát điện sạch. Theo trang Interesting Engineering, các nhà khoa học thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc đã xây dựng lò phản ứng muối nóng chảy sử dụng thorium (MSR) hoạt động đầu tiên trên thế giới.
Cho đến thời điểm hiện tại, uranium vẫn được sử dụng trong năng lượng hạt nhân. Việc sử dụng uranium tạo ra chất thải hạt nhân tồn tại lâu dài, không chỉ có mức phóng xạ cao mà còn có thể được sử dụng để chế tạo một số loại vũ khí nguy hiểm nhất trên hành tinh. Ngoài ra, nếu có sự cố xảy ra tại một cơ sở hạt nhân, hậu quả có thể thảm khốc.
Ngược lại, thorium tạo ra ít chất thải hạt nhân hơn, ít phóng xạ hơn, có thời gian tồn tại ngắn hơn và khó sử dụng để chế tạo vũ khí hơn. Các lò phản ứng MSR cũng an toàn hơn vì muối nóng chảy đóng vai trò làm chất làm mát. Hơn nữa, thorium còn rất phong phú trong tự nhiên.
Việc xây dựng lò phản ứng ở sa mạc Gobi, với công suất đầu ra hai megawatt, bắt đầu từ năm 2018, nhưng các nghiên cứu đã được khởi động từ hàng thập kỷ trước tại một nơi cách đó nửa vòng trái đất.
Chuyên gia Trung Quốc Từ Hồng Kiệt. Ảnh: Shanghai Ohobserver
Các nhà nghiên cứu Mỹ đã xây dựng và thử nghiệm các lò phản ứng muối nóng chảy (MSR) vào những năm 1960, nhưng sau đó chuyển hướng sang công nghệ dựa trên uranium. Các kết quả nghiên cứu đó được công bố công khai, và đó chính là điểm xuất phát để các nhà nghiên cứu Trung Quốc tiếp tục công việc này.
Từ Hồng Kiệt, nhà khoa học trưởng của dự án, cùng nhóm của ông đã nghiên cứu các tài liệu từ phía Mỹ và tái hiện lại các thí nghiệm cũ trước khi phát triển công nghệ này thêm một bước nữa.
“Chúng tôi nắm vững mọi kỹ thuật có trong tài liệu — rồi tiến xa hơn,” ông Từ nói tại "Diễn đàn Phục vụ đất nước" lần thứ 11 do Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc tại Thượng Hải tổ chức hồi tháng 4.
"Để hoàn thành mọi việc trong lĩnh vực này, bạn phải có quyết tâm và sẵn sàng làm một việc trong 20 đến 30 năm", ông nói. "Có thể nói đây là 'Giấc mơ Trung Hoa' về năng lượng hạt nhân kéo dài nửa thế kỷ".
Từ Hồng Kiệt giới thiệu rằng Trung Quốc là quốc gia giàu thorium, tài nguyên thorium có thể sử dụng để phát điện hạt nhân trong hàng chục nghìn năm. "Nếu có thể thúc đẩy lò phản ứng muối nóng chảy dựa trên thorium, hy vọng sẽ giúp Trung Quốc đạt được sự độc lập về năng lượng", ông nhấn mạnh.
Mục tiêu của Trung Quốc
Từ Hồng Kiệt thừa nhận rằng sự tích lũy công nghệ hạt nhân của Mỹ vượt xa bất kỳ quốc gia nào khác trên thế giới, nhưng chỉ cần Trung Quốc neo giữ mục tiêu của mình, họ chắc chắn sẽ tìm thấy cơ hội để bắt kịp, và lò phản ứng muối nóng chảy dựa trên thorium là một cơ hội như vậy.
Mỹ đã từ bỏ việc phát triển lò phản ứng muối nóng chảy vào những năm 60-70 và công bố trực tiếp mọi thông tin kỹ thuật về nghiên cứu và phát triển, chờ đợi "ai đó có sứ mệnh" đến.
"Trên thực tế, một số chuyên gia Mỹ đã chỉ ra rằng việc Mỹ từ bỏ phát triển lò phản ứng muối nóng chảy là một 'sai lầm có thể bỏ qua'", Từ Hồng Kiệt tin rằng nhóm nghiên cứu Trung Quốc là "người có duyên" - họ không chỉ đọc kỹ từng bài báo mà còn tái tạo chúng trong phòng thí nghiệm.
"Chúng tôi không chỉ nắm vững tất cả các công nghệ được đề cập trong tài liệu mà còn thực hiện đổi mới thứ cấp."
Tuy nhiên, vẫn còn rất nhiều vấn đề khoa học công nghệ cần giải quyết để xây dựng lò phản ứng muối nóng chảy dựa trên thorium. Để đạt được mục đích này, Từ Hồng Kiệt đã tổ chức một nhóm đầu tiên.
"Chỉ trong vòng hai năm, chúng tôi đã tuyển dụng được một số lượng lớn người, từ hàng chục đến ba hoặc bốn trăm người, sau đó 'học bằng cách làm và làm việc bằng cách học'."
Từ việc xây dựng nền tảng năng lực đến phát triển vật liệu và công nghệ mới từ con số 0, nhóm nghiên cứu Trung Quốc đã tạo ra vô số 'lần đầu tiên trên thế giới', 'dẫn đầu quốc tế' và 'lấp đầy khoảng trống'.
Chuyên gia Trung Quốc cho biết nếu chỉ vì nghiên cứu khoa học, họ có thể chọn một con đường đơn giản hơn, nhưng mục tiêu của TMSR là ứng dụng công nghiệp, vì vậy họ phải chọn một con đường khó khăn hơn.
Trung Quốc hiện đang trong quá trình xây dựng một lò phản ứng muối nóng chảy sử dụng thorium (MSR) lớn hơn nhiều, với công suất 10 megawatt. Dự kiến lò này sẽ đi vào hoạt động vào năm 2030.
Nhưng kế hoạch không dừng lại ở đó. Trung Quốc cũng đã công bố dự định chế tạo các tàu chở container sử dụng năng lượng từ thorium, điều này sẽ góp phần đáng kể trong việc giảm lượng khí thải carbon của quốc gia. Các tàu chở container của Trung Quốc, bao gồm cả tuyến nội địa và quốc tế, hiện đang chịu trách nhiệm cho gần 80 triệu tấn khí thải carbon mỗi năm.
Đây chỉ là một vài ví dụ cho thấy Trung Quốc đang đa dạng hóa hạ tầng năng lượng sạch của mình như thế nào. Hiện nay, Trung Quốc là quốc gia dẫn đầu thế giới về phát triển năng lượng sạch.
Gần đây, Trung Quốc đã giới thiệu tuabin gió nổi lớn nhất thế giới và đang lên kế hoạch xây dựng một tuabin còn lớn hơn. Trung Quốc cũng sở hữu hai trang trại điện mặt trời lớn nhất thế giới, và hiện đang phát triển một trang trại điện mặt trời còn lớn hơn nữa.
Cách đơn giản nhất để người tiêu dùng tận dụng công nghệ năng lượng sạch là lắp đặt các tấm pin mặt trời. Tại Mỹ, EnergySage cung cấp một dịch vụ miễn phí giúp người tiêu dùng so sánh báo giá từ các nhà lắp đặt địa phương và có thể tiết kiệm hàng nghìn USD.
VietBF@ Sưu tập
