Kinh tế Mỹ đối mặt một cú sốc mới do xung đột Trung Đông

[Romano]

Theo các nhà phân tích, sau khi Mỹ tấn công 3 cơ sở hạt nhân của Iran, nền kinh tế lớn nhất thế giới đứng trước một viễn cảnh tồi tệ là lạm phát quay trở lại do giá xăng dầu tăng lên...Căng thẳng leo thang ở Trung Đông khiến giá xăng dầu tăng là điều gần như chắc chắn. Câu hỏi lớn đặt ra lúc này là giá dầu sẽ duy trì ở mức cao đột biến trong bao lâu?

Giá dầu thô WTI được dự báo sẽ tăng khoảng 5 USD/thùng trong phiên giao dịch đầu tuần này.

“Chúng tôi dự báo giá dầu WTI sẽ dao động ở khoảng 80 USD/thùng trong phiên này”, ông Andrew Lipow, chủ tịch công ty Lipow Oil Associates, phát biểu.

Lần gần đây nhất giá dầu WTI đóng cửa ở mức trên 80 USD là vào tháng 1/2025. Từ tháng 8/2024 đến nay, giá dầu này chủ yếu dao động quanh mức 60-75 USD.

Giá dầu tương đối ổn định trong hơn một năm qua đã kéo giá xăng tại Mỹ giảm xuống dưới 3 USD/gallon tại nhiều nơi ở Mỹ. Đây là một nguyên nhân chính giúp giải tỏa người tiêu dùng Mỹ trong bối cảnh mối lo về lạm phát đang trở lại do chính sách thuế quan của Tổng thống Donald Trump.

Hiện chưa rõ nếu giá dầu tăng mạnh do chiến tranh ở Trung Đông thì sự tăng giá này liệu có kéo dài hay không. Giá dầu đã tăng khoảng 10% kể từ sau cuộc tấn công bất ngờ của Israel vào Iran hôm 13/6 nhưng sau đó đã giảm hôm 20/6 khi ông Trump tuyên bố sẽ quyết định việc có tấn công Iran hay không trong vòng 2 tuần.

“Giá dầu tăng nhưng không nhất thiết sẽ duy trì ở mức đó”, ông Joe Brusuelas, nhà kinh tế trưởng của công ty kế toán RSM, nhận xét với hãng tin CNN. “Hướng đi của giá dầu có thể sẽ phụ thuộc vào việc Quốc hội Iran có quyết định đóng cửa eo biển Hormuz hay không. Đây là một tuyến thương mại chủ chốt, nơi vận chuyển khoảng 20% dầu thô của thế giới”.

Ngày 22/6, Bộ trưởng Ngoại giao Iran Abbas Araghchi cho biết Tehran “có nhiều lựa chọn” khi quyết định cách ứng phó với các cuộc tấn công của Mỹ. Trong khi đó, một cố vấn nổi tiếng của nhà lãnh tụ tối cao Iran đã kêu gọi đóng cửa eo biển Hormuz.

Ngoài eo biển Hormuz, Iran cũng có thể tấn công các cơ sở hạ tầng xử lý và xuất khẩu dầu và khí đốt ở Vịnh Ba Tư.

"Nhiều khả năng phía Iran sẽ xác định rằng điều duy nhất có thể ngăn cản Tổng thống Trump là nỗi sợ giá dầu tăng đột biến”, ông Bob McNally, chủ tịch công ty tư vấn Rapidan Energy Group và là cựu cố vấn năng lượng của Tổng thống Mỹ George W. Bush, nhận định. “Họ phải thực sự tạo ra nỗi sợ đó”.

Tuy nhiên, ông cũng cho rằng nếu Tehran quyết định cắt nguồn cung dầu của thế giới bằng cách đóng của eo biển Hormuz, nước này sẽ đứng trước nguy cơ chịu áp lực quân sự từ Mỹ và các nước đồng minh.

Xuất hiện trên kênh Fox News ngày Chủ Nhật (22/6), Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio đã kêu gọi Trung Quốc thuyết phục Iran không đóng cửa eo biển Hormuz. Ông nói thêm rằng việc đóng cửa eo biển này sẽ gây thiệt hại cho các nền kinh tế khác nhiều hơn so với Mỹ. Trung Quốc nhập khẩu 1/3 lượng dầu của Vịnh Ba Tư, trong khi Mỹ chỉ nhập khẩu chưa tới 3%.

“Tôi mong Chính phủ Trung Quốc tại Bắc Kinh kêu gọi Iran về vấn đề này, bởi vì họ phụ thuộc lớn vào dầu qua eo biển Hormuz for their oil”, ông Rubio cho biết. “Việc đóng cửa eo biển này sẽ gây thiệt hại cho các nền kinh tế khác nhiều hơn so với gây thiệt hại cho kinh tế Mỹ".

Theo các nhà phân tích, người tiêu dùng Mỹ có thể sớm cảm nhận được cú sốc giá khi đổ xăng.

“Mất khoảng 5 ngày để các cây xăng chuyển phần giá dầu thô tăng thêm vào giá xăng bán cho khách hàng. Nhưng nếu thị trường dầu tăng vọt hôm nay và ngày mai, thì giá có thể bắt đầu tăng tại các cây xăng trong vài giờ”, ông Patrick De Haan, phó chủ tịch phụ trách phân tích xăng dầu của nền tảng theo dõi giá xăng dầu GasBuddy, cho biết.

“Sự kết hợp của các chính sách thương mại của Mỹ cùng với cuộc xung đột Israel-Iran có thể sẽ khiến lạm phát tăng nhanh hơn và cao hơn trong vòng 90 ngày tới”, ông Brusuelas nhận định.