Ông Lê Văn Dục, Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội có bài phát biểu vượt thẩm quyền khi đánh giá rằng, kết quả Dự án thí điểm làm sạch nước sông Tô Lịch là thất bại, khiến thông cáo của lãnh đạo Tổ chức Xúc tiến thương mại - môi trường Nhật Bản (JEBO) mô tả điều được gọi là phát biểu "vô căn cứ, không hiểu mục tiêu" của đại diện chính quyền Hà Nội.
TS Tadashi Yamamura JEBO và Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà (bên trái), ông Hà được cho là đã ''đánh giá rất cao'' về công nghệ này ngày 30/10 .
Ông Lê Văn Dục, Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội, bị cáo buộc đã phát biểu rằng "kết quả thí điểm của công nghệ Nano-Bioreactor Nhật Bản làm sạch nước sông Tô Lịch thất bại".
"Ông Giám đốc Sở Xây dựng là người đại diện cho chính quyền Hà Nội mà cố tình phát biểu vô căn cứ, không hiểu mục tiêu, trái kết luận của UBND TP nên buộc chúng tôi phải lên tiếng để bảo vệ danh dự của công nghệ Nhật Bản, cũng như danh dự cá nhân của chúng tôi liên quan tới dự án tài trợ miễn phí thí điểm xử lý một đoạn sông Tô Lịch," Tiến sĩ Tadashi Yamamura - Chủ tịch JEBO nói trong thông cáo.
Thông cáo mô tả ông Dụ ''không có ý kiến đánh giá về kết quả không đạt hay thất bại'' trong buổi họp đánh giá về kết quả dự do Chủ tịch UBND Hà Nội Nguyễn Đức Chung chủ trì ngày 29/10/2019.
Có thể vì lý do này lý do khác chưa hoặc không muốn sử dụng Công nghệ của Nhật Bản nhưng không nên và không thể phát ngôn một cách vô trách nhiệm như vậy
Tiến sĩ Tadashi Yamamura , Chủ tịch JEBO
"Chúng tôi không hiểu không hiểu động cơ, mục đích là gì, căn cứ vào Kết luận đánh giá của Bộ Tài nguyên và Môi trường hay UBND Thành phố mà ông Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội lại có thể vượt thẩm quyền và phát ngôn đánh giá rằng, kết quả Dự án chúng tôi là thất bại?"
"Kết quả phân tích của các cơ quan chuyên môn Việt Nam cho thấy chất lượng nước ở khu thả cá Koi trên sông Tô Lịch và Hồ Tây đã có 36/36 chỉ tiêu đạt QCVN 08-MT:2015/BTNMT; Mùi hôi thối sông Tô Lịch giảm 200 lần, Hồ Tây giảm 30 lần… bùn sông Tô Lịch (trong khu xử lý) giảm nhiều nhất 76,3cm từ 91.3cm về 15cm, bùn Hồ Tây giảm nhiều nhất về 0cm. Ngoài ra, cá Koi và cá chép Việt Nam đã thả tại khu vực nước sau xử lý tại khu thí điểm đều sống và sinh trưởng tốt sau gần 2 tháng cho đến ngày chuyển sang Hồ Tây….
"Vậy căn cứ vào đâu mà ông Giám đốc Sở Xây dựng lại đánh giá kết quả dự án là thất bại," thông cáo đặt câu hỏi.
Lãnh đạo JEBO nói mặc dù Hà Nội chưa mất một đồng chi phí nào cho dự án tài trợ thí điểm này và có thể vì lý do này lý do khác chưa hoặc không muốn sử dụng công nghệ của Nhật Bản nhưng không nên và không thể phát ngôn một cách vô trách nhiệm như vậy.
Một chuyên gia người Việ có nhiều kinh nghiệm làm việc với các tổ chức của Nhật Bản về môi trường muốn ẩn danh nói với BBC News Tiếng Việt rằng "lợi ích nhóm, tư duy cục bộ, các sở ban ngành [Việt Nam] không phối hợp, quan liêu và ''thiếu phong bì'' thì việc không thể chạy được".
Chuyên gia Nhật Bản trong buổi công bố chất lượng nước sông Tô Lịch sau xử lý bằng công nghệ Nhật Bản
Phía Nhật gửi thông cáo phản bác phát biểu của đại diện chính quyền Hà Nội ngay 1/12/2019
Thông cáo của JEBO đưa ra trong bối cảnh đang có một đề xuất gây tranh cãi theo đó "pha loãng" nước sông Tô Lịch, được mô tả là "chưa nước nào làm".
Đề án "hồi sinh" sông Tô Lịch của công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội bằng cách bơm nước từ sông Hồng bổ cập nước hồ Tây và cải thiện sông Tô Lịch dư kiến tốn 150 tỷ đồng đang nhận được nhiều ý kiến trái chiều.
Theo GS.TSKH Lê Huy Bá, nguyên Viện trưởng Viện KHCN & Quản lý Môi trường được dẫn lời nói rằng kế này là không khả thi và rằng "Việc đổ nước vào dòng sông "chết" như vậy để lan tỏa ra khắp nơi là "không thể chấp nhận được".
Vòng đời của dự án này tính trong 25 năm cũng sẽ ngốn hết thêm 200 tỷ tiền điện, chưa kể chi phí nhân công, chi phí vận hành khác.
Bùn dưới đáy đã tích tụ dưới đáy sông Tô Lịch lưu cữu hàng chục năm qua.
Mục tiêu 2: Thứ hai là chứng minh việc phân hủy tận gốc một phần bùn hữu cơ tồn đọng lâu năm dưới lòng sông tại khu vực thí điểm thành CO2, H2O mà không cần nạo vét cơ học.
Mục tiêu 3: Thứ ba là chứng minh mô phỏng theo xử lý trong 24 giờ lượng nước thải chảy liên tục vào khu quây theo tỉ lệ thực tế trên sông Tô Lịch được xử lý bằng công nghệ Nhật Bản, đảm bảo chất lượng nước đạt quy chuẩn hiện hành của Việt Nam (QCVN 08-MT:2015/BTNMT).
Mục tiêu 4: Thứ tư là bảo tồn hệ sinh thái, cá, thủy sinh phát triển tốt.
Mục tiêu 5: Thứ năm là chứng minh nguyên lý kích hoạt vi sinh vật có lợi tăng, làm ức chế và giảm số lượng vi khuẩn có hại như Coliform, E.coli để không làm ảnh hưởng đến sức khỏe người dân sống cạnh khu thí điểm và cả dòng sông trong lương lai.
Mục tiêu 6: Thứ sáu là hệ thống xử lý đảm bảo không gây ô nhiễm thứ cấp (không dồn chất ô nhiễm xuống hạ lưu, không nạo vét bùn mang đi nơi khác gây ô nhiễm tại khu vực đổ thải).
Phía Nhật mô tả họ đạt 6/6 mục tiêu.
