Muốn được thành công thì chúng ta cần phải có nhiều yếu tố. Nhưng trước hết cần phải biết sự khác nhau của tay mơ và người chuyên nghiệp. Phải suy nghĩ theo những gì người thành công đang nghĩ.
Cũng giống như nhiều người ở độ tuổi 20, tôi đã từng thay đổi hết giấc mơ này sang giấc mơ nọ. Thế nhưng sau cùng, tôi vẫn muốn trở thành một nhà văn hơn tất thảy mọi thứ trên đời. Tôi chứng kiến lũ bạn lần lượt thu hẹp khoảng cách giữa nghiệp dư và chuyên nghiệp, đồng thời bị kích thích bởi suy nghĩ, tôi cũng sẽ làm được như bọn họ.
Bởi tôi đã mang sẵn trong lòng một chút ngưỡng mộ, lẫn nhiều chút ghen tị với thành công của bạn mình, nên tôi đặt ra mục tiêu phải cố gắng hết sức, làm bất cứ việc gì mà họ đang làm để thành công.
Nhưng vấn đề cũng nảy sinh từ đây, tôi không biết tôi đang làm gì.
Tôi biết một nhà văn sở hữu một blog châm biếm, vì thế tôi đã cố gắng viết bài có giọng văn châm biếm giống họ. Nhưng nó chẳng ra đâu vào đâu, tất cả những gì tôi nhận được là một văn bản dở hơi dở khùng.
Tôi lại quen một người khác, chuyên viết những bài tham luận dựa trên các quan điểm về đức tin, vì vậy tôi đã thử làm giống họ. Nhưng rồi tôi cũng thất bại ê chề. Trên thực tế, chỉ có bọn lính mới mới mắc phải những lỗi tương tự như tôi.
Vậy tôi đã bỏ lỡ điều gì?
Tôi phát hiện, hoá ra tôi vẫn luôn làm việc như những kẻ tay mơ, ôm mộng thành một nhà văn vĩ đại khi chỉ có trong tay vài ba ý tưởng được cho là đúng đắn, hay nghĩ về những bước đột phá lớn trong tương lai. Nhưng sự thật là, dù trong bất kỳ lĩnh vực nào, thành công sẽ chỉ đến với bạn thông qua sự hiện diện của cả một quá trình, chứ không phải là cái đích cuối cùng.
Khi nhận ra điều đó, tôi đã chuyển hẳn sự chú ý của mình ra khỏi cái kết quả mà tôi vẫn hằng mong muốn. Tôi bắt đầu học hỏi quá trình đi lên của những người chuyên nghiệp, thay vì bắt chước sao chép y hệt thành công của họ, thì tôi nhận thấy mình đi lên rõ rệt.
Nếu bạn muốn trở thành một chuyên gia trong lĩnh vực của bạn, bạn sẽ phải từ bỏ thói quen chỉ nhìn vào kết quả, mà không chịu chú ý đến quá trình kiến tạo nên thành công đó của những người đi trước. Chạy theo kết quả cuối cùng mà không hiểu được cả quá trình đó vận hành ra sao, thì sẽ dẫn đến thành công ngắn ngủi, thậm chí là thất bại hoàn toàn.
Một người bạn của tôi, anh này là nhạc sĩ, thành công, khuyên tôi và chúng bạn một câu rất thấm, rằng là
"Đừng làm những gì tôi làm. Mà hãy nghĩ như những gì tôi nghĩ."
Đúng thế, quả thật là thấm, vậy nhưng bạn phải làm thế nào để thực hiện được điều này? Đây, tôi đã rút ra được bài học kinh nghiệm từ chính mình, có 7 điều khác biệt giữa một người chuyên nghiệp và một kẻ tay mơ mà nếu bạn quan tâm, hãy kéo xuống dưới để đọc tiếp. Hy vọng chúng sẽ có ích cho bạn, trên con đường trở thành một người chuyên nghiệp và thành công trong lĩnh vực bạn chọn.
1. Tay mơ luôn chờ đợi một sự rõ ràng, còn người chuyên nghiệp thích hành động
Bạn phải biết mình là ai trước khi bạn tìm ra thứ bạn muốn làm.
Sự tự nhận thức bản thân là một phần quan trọng trong cuộc sống, và nó là ý thức không thể thiếu với những người làm công việc liên quan đến sáng tao. Rất nhiều thứ do bạn tạo ra sẽ nói lên con người bạn là ai, vì thế, làm rõ bản sắc cá nhân là điều rất cần thiết với mỗi người. Thế nhưng, không phải ai cũng đi đúng đường, một số người lại lựa chọn sai cách để đạt được nó.
Giống như tôi của trước đây đã dành quá nhiều thời gian để chờ đợi đám đông gọi tôi là nhà văn, trước khi tôi thực sự bắt tay vào hành động như một nhà văn đích thực. Bây giờ thì tôi đã học được rằng, rõ ràng luôn đi kèm với hành động. Chúng ta phải đưa sự chuyên nghiệp vào trong từng hành động của chúng ta. Chúng ta phải là người đầu tiên gọi bản thân mình bằng thứ chúng ta muốn trở thành, sau đó thì tích cực làm việc để trở thành những bậc thầy trong lĩnh vực chúng ta đã chọn.
Sự tự tin của bạn đến từ việc bạn hiểu mình là ai, và bạn có những cam kết để thực hiện chúng một cách tốt nhất.
2. Tay mơ thì muốn mau chóng đến đích, còn người chuyên nghiệp muốn trở thành bậc thầy
Ai cũng biết rằng muốn làm thầy giáo, trước tiên phải là sinh viên. Có nghĩa là bạn phải lắng nghe và học hỏi từ những người đi trước bạn. Bạn phải nghiên cứu thật kỹ công việc họ đang làm, quan sát các kỹ thuật của họ cho tới khi bạn tìm thấy con đường của riêng mình.
Trong suốt một thời gian dài, tôi chỉ muốn mọi người công nhận tôi là một nhà văn thiên tài; mà không chịu quan sát những người xung quanh và tìm hiểu sự thành công của họ đến từ đâu. Thế nên tôi đã thất bại. Nhưng rồi khi tôi nhận ra mình phải học hỏi từ những bước đầu tiên, kiên nhẫn đi trên con đường mình đã chọn, thì mọi chuyện đã thay đổi tốt hơn rất nhiều.
3. Dân nghiệp dư chỉ rèn luyện đến khi họ thấy đủ; còn người chuyên nghiệp thì không bao giờ ngừng lại
Bạn sẽ phải rèn luyện liên tục, ngay cả khi quá trình ấy khiến bạn đau đớn. Dù bạn làm việc và thể hiện khả năng mỗi ngày thôi là chưa đủ. Bạn phải liên tục đặt ra các thử thách cho bản thân mình, và không ngừng đẩy bản thân ra khỏi các giới hạn. Đấy là cách giúp chúng ta phát triển.
Tôi đã từng dành ra một vài giờ ngẫu nhiên vào ngày thứ bảy, trong tuần thứ 3 của mỗi tháng để viết. Thế nhưng tôi vẫn không thể làm tốt hơn, tôi không hiểu tại sao. Sau đó tôi đặt ra mục tiêu phải viết được 500 chữ/ngày, và chỉ trong 20-30 phút không hơn không kém. Một năm sau, tôi đã thấy được sự thay đổi rõ rệt trong kỹ năng viết lách của mình.
Bạn nên rèn luyện với những bước đi nhỏ mà vững chắc, hướng tới việc hoàn thiện chúng mỗi ngày, hơn là cố gắng làm thật nhiều thứ cùng lúc, rồi chẳng ra đâu vào đâu.
4. Tay mơ thích đi đường tắt để đến đích, còn dân chuyên nghiệp lại bền bỉ xây một cây cầu
Cây cầu mà những tay chuyên nghiệp cất công xây dựng kỳ thật rất đơn giản: Đó chính là việc bạn phải rèn luyện đều đặn mỗi ngày. Không cần phải là một bước nhảy khổng lồ, hay sự đột phá lớn mới giúp bạn tạo ra được sự nghiệp của bạn, mà chính là sự kiên trì, bền bỉ đi lên từng bước nhỏ.
Gần đây, tôi có một cuộc trò chuyện với một tác giả sách đã bán được hàng chục triệu cuốn. Và thật bất ngờ, bạn có biết sự nghiệp của ông ấy thực sự thăng hoa vào thời điểm nào không? Đó là ở tuổi 45 - khi ông ta cho ra đời cuốn sách thứ 125 của mình.
Tất nhiên thời gian là điều rất quan trọng, nhưng hãy coi thời gian bạn đang có là thời gian của một cuộc thi marathon, chứ không phải chạy nước rút. Hãy xây dựng cây cầu của mình thật vững chắc, thay vì chỉ mong nhảy cóc để sớm đến đích.
5. Kẻ nghiệp dư sợ thất bại, người chuyện nghiệp nắm lấy thất bại
Chẳng có ai thành công mà chưa từng thất bại. Những người chuyên nghiệp đều hiểu điều ấy, thế nên họ càng nhận thức rõ hơn về việc sự thất bại sẽ dạy cho bạn nhiều hơn là thành công. Những người chuyên nghiệp thực sự sẽ dùng chính thất bại của mình để làm bàn đạp gây dựng sự nghiệp.
Tôi đã từng thất bại, đương nhiên rồi, và tôi nghĩ những thất bại đó ngăn cản tôi đạt được thành công, rằng mỗi khi tôi thất bại, tôi lại phải quay trở về vạch xuất phát. Thế nhưng giờ đây, tôi nhận ra rằng, thất bại là con đường duy nhất dẫn đến thành công. Mỗi thất bại mà tôi trải qua đều dạy cho tôi một bài học nào đó mà nếu muốn thành công, thì tôi phải ghi nhớ nó.
Thomas Edison, trong suốt quá trình làm cho bóng đèn sáng, đã từng nói: "Tôi không hề thất bại. Tôi chỉ tìm ra 10 nghìn cách không hiệu quả mà thôi." Vậy còn bạn thì sao? Đã bao nhiêu lần bạn làm sai?
6. Tay mơ chỉ chú trọng vào một kỹ năng (skill), dân chuyên nghiệp có hàng dài danh mục (portfolio)
Bạn sẽ không thể thành công nếu chỉ sở hữu một kỹ năng duy nhất. Điều đó không có nghĩa là bạn phải trở thành người biết tuốt, nhưng ít nhất cũng hãy trở thành bậc thầy trong một vài lĩnh vực khác nhau. Chẳng hạn, không một nhà văn nào chuyên nghiệp nào chỉ biết mỗi việc viết tiểu thuyết. Họ có thể là một nhà báo xông xáo, có thể là một nhà lãnh đạo tài ba, hoặc là một diễn giả danh tiếng.
Bạn không nhất thiết phải làm việc liên tục 8 tiếng/ngày, mà có thể dành thêm thời gian để phát triển khả năng của bản thân thông qua nhiều kênh phương tiện khác nhau tuỳ thích. Dù bằng cách nào thì bạn cũng phải phát triển được một "danh mục" cá nhân của bạn.
7. Kẻ gà mờ thích được chú ý, còn dân chuyên nghiệp muốn được ghi nhớ
Bạn phải đặt những gì mình đã làm được lên trên cái tôi của bản thân. Nhiều người chuyên nghiệp tôi biết thường trì hoãn sự hài lòng tức thời để đổi lấy thành công lâu dài. Trong khi đó, những kẻ tay mơ thường chỉ muốn nhanh chóng có được thành quả, và sự chú ý của mọi người. Họ chỉ nhìn vào bề ngoài mà ít khi dành thời gian tìm hiểu cốt lõi của sự việc.
Tôi cũng đã từng như vậy, tôi chỉ nghĩ đến việc phải viết được bao nhiêu trang, bán được bao nhiêu cuốn sách. Nhưng bây giờ tôi đã hiểu, đằng sau mỗi câu chữ của tôi, sẽ là cuộc đời của ai đó mà tôi tạo ảnh hưởng lên.
Khi có người hỏi tôi, làm thế nào để tôi có thể trở thành một nhà văn chuyên nghiệp, làm thế nào để theo đuổi ước mơ và nắm bắt cơ hội, tôi đã trả lời sáo rỗng rằng "Tôi có một tầm nhìn, và cứ thế theo đuổi nó." Nhưng rồi trải qua thời gian, tôi biết để có được thành công như hôm nay, thì đó là cả một quá trình cố gắng, nỗ lực không ngừng, 7 thói quen trên mới là chìa khóa giúp tôi có được mọi thứ mình muốn.
