Theo một nghiên cứu trình bày tại hội nghị của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ gần đây, huyết áp cao có thể đẩy nhanh quá trình lão hóa của xương.
Nghiên cứu sinh Tiến sĩ về kỹ thuật y sinh tại Đại học Vanderbilt ở Nashville (Hoa Kỳ) Elizabeth Maria Hennen là tác giả chính của nghiên cứu này. Bà cho biết, tủy xương là nơi sản xuất cả xương mới và tế bào miễn dịch mới.
Các nhà nghiên cứu nghi ngờ rằng việc trong tủy xương có nhiều tế bào miễn dịch chống viêm hơn có thể dẫn đến tổn thương xương và làm cho xương yếu đi.
Khi biết tăng huyết áp góp phần vào chứng loãng xương, chúng ta có thể giảm nguy cơ loãng xương và bảo vệ tốt hơn những người dễ bị gãy xương, dẫn đến chất lượng cuộc sống thấp hơn. Để xem xét mối liên hệ tiềm ẩn giữa tăng huyết áp và lão hóa xương, các nhà nghiên cứu đã so sánh những con chuột non được tăng huyết áp nhân tạo với những con chuột già không bị tăng huyết áp.
So sánh trong nghiên cứu
Theo bà Hennen, những con chuột già được tính có tuổi tương đương từ 47 đến 56 tuổi ở người và chuột non được tính tương đương với người từ 20 đến 30 tuổi. 12 con chuột non (4 tháng tuổi) đã được tiêm angiotensin II, một loại hormone gây tăng huyết áp.
Trong 6 tuần, những con chuột non được nhận angiotensin II. Một nhóm 11 con chuột lớn tuổi hơn (16 tháng tuổi) cũng được cung cấp angiotensin II trong 6 tuần. Dung dịch đệm không chứa angiotensin II được dùng cho hai nhóm đối chứng gồm 13 con chuột non và 9 con chuột già – đây là những con vật không bị tăng huyết áp.
Sau 6 tuần, các nhà khoa học đã sử dụng phương pháp chụp cắt lớp vi tính, một kỹ thuật hình ảnh tiên tiến, để phân tích xương của những con chuột trong cả 4 nhóm. Độ bền và mật độ xương được sử dụng để xác định sức khỏe của xương. Các thuật toán đã được sử dụng để đánh giá tác động tiềm tàng của việc tăng huyết áp và lão hóa đối với cấu trúc vi mô và sức mạnh xương ở chuột.
Khi so sánh với những con chuột non không bị tăng huyết áp, những con chuột non bị tăng huyết áp đã giảm tới 24% thể tích xương, giảm 18% độ dày của xương dạng bọt biển nằm ở cuối xương dài (ví dụ như xương đùi và cột sống). Ngoài ra, xương những con chuột này còn bị giảm 34% khả năng trong việc chịu các loại lực khác nhau.
Theo bà Hennen, ở cột sống, sự suy yếu của xương sau này có thể dẫn đến gãy đốt sống. Ngược lại, những con chuột già được truyền angiotensin II không có biểu hiện mất xương tương tự. Tuy nhiên, trong quá trình nghiên cứu, những con chuột già, bị hoặc không bị huyết áp cao, đều có biểu hiện giảm chất lượng xương tương tự như ở những con chuột non bị tăng huyết áp.
Bà Hennen cho biết, ở những con chuột bị tăng huyết áp ở độ tuổi trẻ hơn, về cơ bản khiến xương chúng già đi như thể đang ở độ tuổi lớn hơn, tương đương thêm 15 - 25 tuổi ở người.
Chứng huyết áp cao có thể ảnh hưởng tới độ cứng của xương.
Cảnh báo người bị huyết áp cao
Các nhà khoa học đã tiến hành thí nghiệm và thấy rằng, những con chuột non bị huyết áp cao có biểu hiện mất xương và tổn thương xương liên quan đến loãng xương tương tự như những con chuột già.
Trong khi đó, huyết áp cao và loãng xương là những rối loạn phổ biến và các cá nhân có thể mắc cả hai bệnh đồng thời. Các nhà khoa học đã điều tra chứng viêm liên quan đến huyết áp cao ở chuột và phát hiện ra nó có thể liên quan đến chứng loãng xương.
Để đánh giá tác động của chứng viêm đối với sức khỏe xương ở chuột, các nhà nghiên cứu đã phân tích tủy xương bằng phương pháp đo tế bào dòng chảy. Công cụ này cho phép họ xác định các tế bào riêng lẻ và phân loại các tế bào miễn dịch cụ thể.
Ở những con chuột non bị tăng huyết áp, họ nhận thấy sự gia tăng số lượng các phân tử truyền tín hiệu viêm. Điều này chứng tỏ tình trạng viêm trong xương gia tăng khi so sánh với những con chuột non không nhận bị tăng huyết áp bằng cách nhận angiotensin II.
Theo bà Hennen, sự gia tăng các tế bào miễn dịch hoạt động này cho chúng ta biết rằng những con chuột già bị viêm nhiều hơn và tình trạng viêm tiếp diễn có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của xương cho dù chúng có bị huyết áp cao hay không.
Bà thấy dường như ở những con chuột non bị tăng huyết áp, quá trình tái tạo xương được điều chỉnh theo hướng mất xương, thay vì tăng mật độ xương hoặc cân bằng xương. Kết quả là xương sẽ yếu hơn, dẫn đến nguy cơ loãng xương và dễ gãy xương.
Ở người, điều này có nghĩa là chúng ta nên tầm soát chứng loãng xương ở những người bị huyết áp cao – bà Hennen khẳng định. Bà Hennen cho biết thêm, phát hiện này có thể giúp các nhà nghiên cứu xác định các tế bào và cơ chế miễn dịch đóng vai trò trong sức khỏe xương của con người. Kiến thức sâu rộng thu được có thể dẫn đến việc tạo ra những cách tiếp cận mới nhằm ngăn ngừa loãng xương ở tuổi trưởng thành.
Tuy nhiên, nghiên cứu vẫn còn các hạn chế. Một trong những hạn chế đó là nó chỉ mang tính mô tả. Vì vậy cần có nghiên cứu bổ sung để điều tra cụ thể các loại tế bào miễn dịch khác nhau, xem chúng góp phần vào việc mất xương như thế nào. Ngoài ra, người ta vẫn chưa biết liệu mối liên hệ tương tự có tồn tại ở người hay không, do đó cần có thêm nghiên cứu ở người để xác nhận những phát hiện này.
VietBF©sưu tập
