Chính phủ Trump đang đối mặt với một cuộc khủng hoảng về pháp lư khi bất chấp lệnh của ṭa án liên bang, tiếp tục cho trục xuất hàng trăm tên băng đảng Venezuela vốn là di dân lậu sang giam giử ở El Salvador. Có tin cho biết, ông Trump đă chi cho El Salvador 6 triệu USD để giam giử bọn băng đảng Venezuala này tại nhà tù nổi tiếng
CECOT này.
Các viên chức của Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan Mỹ (ICE) đang bắt giữ một di dân lậu ở Denver vào đầu năm nay. (Ảnh: Reuters).
Hôm 15/3 vừa qua, Thẩm phán James E. Boasberg của Ṭa án Liên bang Quận hạt Columbia đă ra phán quyết yêu cầu chính phủ Mỹ ngừng trục xuất người di dân lậu theo Đạo luật Kẻ thù Ngoại quốc năm 1798, đồng thời yêu cầu đưa những người đă bị trục xuất quay trở lại Mỹ. Tuy nhiên, chính phủ Trump đă không tuân thủ lệnh này, theo tờ
New York Times.
Thẩm phán James E. Boasberg đă ra lệnh cho chính phủ Trump ngừng sử dụng Đạo luật Kẻ thù Ngoại quốc năm 1798 làm cái cớ để trục xuất di dân lậu. (Ảnh: The New York Times)
Được biết, có khoảng 238 người Venezuela đă bị đưa đến El Salvador, nơi họ sẽ bị giam giữ trong một
"Trung tâm Giam giữ Khủng bố" trong ít nhất một năm.
Tổng thống El Salvador, Nayib Bukele, b́nh luận trên mạng xă hội:
"Ôi... Quá muộn rồi!". Bài viết này sau đó được Giám đốc Truyền thông Ṭa Bạch Ốc Steven Cheung có chia sẻ lại.
Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio cũng bày tỏ sự cảm kích đối với Bukele khi ông này cho đăng tải chi tiết về việc tiếp nhận và giam giữ những người di cư này. Bọn băng đảng ác ôn này đă bị cạo trọc đầu và được kềm cặp đưa vào xà lim ngay sau đó. Hành động này bị các chuyên gia pháp lư ở Mỹ nhận định là
"khinh thường ṭa án".
Theo hồ sơ ṭa án được chính quyền Trump nộp vào chiều ngày 16/3, Bộ Ngoại giao và Bộ An ninh Nội địa Mỹ đă được thông báo về lệnh của thẩm phán ngay sau khi lệnh này được đăng lên hệ thống điện tử vào 7h26 tối 15/3 (theo giờ miền Đông).
Tuy nhiên, chính phủ Trump cho rằng họ có thẩm quyền hợp pháp khác để cho trục xuất những người này, ngoài Đạo luật Kẻ thù Ngoại quốc, và điều đó có thể giúp cho họ giữ những người Venezuela ở El Salvador trong khi nộp đơn kháng cáo lệnh ṭa.
Những cuộc tranh căi này đang đặt chính phủ Trump vào thế đối đầu với hệ thống Tư pháp ở Mỹ.
"Nếu thực sự chính phủ đă phớt lờ lệnh của ṭa, th́ đây là hành vi xem thường quyền lực tư pháp một cách trắng trợn", theo giáo sư David Super từ Đại học ở Georgetown.
Trong thời gian gần đây, chính phủ Trump đă nhiều lần bị cáo buộc vi phạm lệnh ṭa khi tiến hành các biện pháp cho trục xuất di dân lậu. Trường hợp của bác sĩ Rasha Alawieh, một chuyên gia về ghép thận tại Đại học Brown, là một ví dụ. Dù ṭa án đă ra lệnh tạm thời ngăn chặn trục xuất, bà vẫn bị đưa ra khỏi nước Mỹ vào hôm 8/3, sau đó đă về đến quê nhà là Lebanon.
Theo các giới chức của
ICE, bà bác sĩ có chứa trong phone nhiều h́nh ảnh ca tụng bọn khủng bố Hezbollah dù có nhiều tấm đă bị xóa bỏ nhưng các giới chức đă cho phục hồi lại được. Đó là bằng chứng cụ thể cho thấy bà bác sĩ này là người Lebanon, lại ủng hộ bọn khủng bố và đă đi ngược lại với ư muốn của ông Trump là cho thanh lọc lại mọi phần tử ủng hộ khủng bố dưới mọi h́nh thức. Nếu là công dân Mỹ, sẽ cho bắt giam và truy tố, c̣n nếu là du học sinh, thực tập sinh là sẽ tống cổ ra khỏi nước Mỹ.
Với việc trục xuất bọn băng đảng Venezuala và bà bác sị gốc Lebanon lần này, giới chuyên gia pháp lư lo ngại rằng chính phủ Trump đang tiến gần hơn đến một cuộc khủng hoảng về luật pháp. Luật sư Mark S. Zaid, người thường xuyên đối đầu với chính phủ, cảnh cáo:
"Việc phớt lờ phán quyết của ṭa án là dấu hiệu cho thấy khủng hoảng về luật pháp và Hiến pháp thực sự đang bắt đầu".
Trong khi đó, giáo sư Adam Winkler từ Đại học ở California cho rằng cần có thêm thời gian để xác định các sự kiện nói trên, nhưng cũng nhấn mạnh:
"Nếu đúng là chính phủ đă bỏ qua lệnh ṭa, th́ điều này đặt ra nguy cơ nghiêm trọng về nguyên tắc pháp quyền. Các ṭa án cần hành động nhanh chóng để buộc chính phủ phải tuân thủ pháp luật".
Dẫu vậy, T.T. Trump lập luận rằng, việc trục xuất người Venezuela là một phần của chính sách an ninh quốc gia, nhằm đối phó với băng đảng
Tren de Aragua, một băng đảng tội phạm được xem là
"mối đe dọa đối với Mỹ".
Theo Ṭa Bạch Ốc, đây là lư do họ viện dẫn Đạo luật Kẻ thù Ngoại quốc để cho trục xuất bọn di dân lậu này ngay lập tức.