Bước ngoặt ngoại giao từ việc Pháp công nhận Nhà nước Palestine

[Romano]

Hôm nay (21/9), Tổng thống Pháp Emmanuel Macron sẽ đến trụ sở Liên Hợp Quốc ở New York để chính thức công nhận Nhà nước Palestine và kêu gọi các quốc gia khác nối bước. Giới quan sát nhận định, quyết định này vừa mang ý nghĩa đối ngoại, vừa tác động sâu sắc đến xã hội Pháp, nơi vẫn còn nhiều chia rẽ về xung đột Israel – Palestine.Trong thư gửi Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas từ tháng 7 năm ngoái, ông Macron đã khẳng định ý định thúc đẩy công nhận nhà nước Palestine, coi đây là cách duy trì giải pháp hai nhà nước. Tuy nhiên, việc lựa chọn thời điểm hiện nay khiến tranh luận trong nước thêm gay gắt.

Pháp - quốc gia có cộng đồng Do Thái và Hồi giáo lớn nhất châu Âu- được dự báo sẽ đối diện nhiều phản ứng trái chiều khi trở thành cường quốc phương Tây đầu tiên đưa ra quyết định này.Các tổ chức Do Thái bày tỏ lo ngại việc công nhận Palestine có thể làm gia tăng chủ nghĩa bài Do Thái vốn đang hiện hữu. Ông Yonathan Arfi, người đứng đầu một cơ quan đại diện cho cộng đồng Do Thái tại Pháp, cảnh báo động thái của Tổng thống Macron diễn ra trong “thời điểm quá nhạy cảm”, có nguy cơ thổi bùng thêm cực đoan trong không khí chính trị và xã hội. Ông cho rằng công nhận Nhà nước Palestine chỉ có thể tính đến sau khi Hamas bị đánh bại và toàn bộ con tin Israel được trả tự do.

“Chúng tôi tin rằng việc công nhận nhà nước Palestine này diễn ra vào thời điểm rất nhạy cảm và căng thẳng trong cuộc tranh luận công khai tại Pháp và tôi lo ngại rằng nó có thể đẩy phe cực tả vào vòng xoáy cuồng loạn hơn nữa trong cuộc tranh luận công khai xung quanh Dải Gaza. Và thật không may, sự cuồng loạn này sẽ góp phần tạo nên một bầu không khí khó khăn và áp bức đối với người Do Thái", ông nói.

Ngược lại, các nhóm hoạt động ủng hộ Palestine coi quyết định này là “muộn nhưng cần thiết”. Một số ý kiến cho rằng đây mới chỉ là bước đi mang tính ngoại giao, trong khi ưu tiên hàng đầu phải là chấm dứt bán vũ khí cho Israel và thúc đẩy ngừng bắn. Ông Annie Ohayon – một nhà sản xuất Pháp nói:

“Tất cả những cuộc biểu tình yếu ớt này và những sự đảo lộn này xoay quanh việc thừa nhận một điều mà chúng ta thậm chí còn không biết đó là gì, trong khi ngày nay, người Palestine, đang chết dần chết mòn, đang bị sát hại trong một cuộc diệt chủng. Chính vì vậy, việc thừa nhận này đang diễn ra là rất tốt. Nhưng ưu tiên hàng đầu là ngừng bán vũ khí cho Israel. Chúng tôi đã yêu cầu sự công nhận này từ Pháp trong nhiều năm. Do đó, chúng tôi hài lòng rằng sự công nhận này đang được thực hiện.”

Trước đó, làn sóng biểu tình tại Pháp suốt hai năm qua là minh chứng cho thấy một bộ phận dư luận đang chờ đợi nhà chức trách Pháp có lập trường rõ ràng hơn về Gaza.

Theo giới phân tích châu Âu, quyết định của Pháp có thể tạo động lực mới cho tiến trình công nhận Palestine tại phương Tây, nhưng cũng đẩy Pháp vào tình thế khó xử khi phải dung hòa giữa trách nhiệm quốc tế và sự gắn kết xã hội trong nước. Nếu động thái này giúp củng cố hình ảnh Pháp như một “người tiên phong vì hòa bình”, thì ở chiều ngược lại, nó cũng có nguy cơ đào sâu thêm những rạn nứt tôn giáo – chính trị trong lòng nước Pháp, vốn đã bị khoét sâu bởi các cuộc xung đột ở Trung Đông. Quyết định này sẽ được xem như một phép thử đối với sự gắn kết xã hội, khi nỗi lo về xung đột sắc tộc, tôn giáo và an ninh đang ngày càng hiện hữu ở Pháp.

Tính đến nay, gần 150 trong tổng số 193 quốc gia thành viên Liên Hợp Quốc đã công nhận hoặc bày tỏ ý định công nhận Nhà nước Palestine. Theo các nước này, bước đi trên nhằm gia tăng sức ép buộc Israel chấm dứt các cuộc tấn công đẫm máu tại Gaza, ngừng mở rộng các khu định cư Do Thái ở Bờ Tây bị chiếm đóng và quay trở lại tiến trình hòa bình với người Palestine.