Thủ lĩnh Hamas bí ẩn quyết định thành bại kế hoạch của ông Trump

[Romano]

Một thủ lĩnh Phong trào Hồi giáo Hamas khó nắm bắt đến mức người Palestine ở Dải Gaza thì thầm rằng ông ta giống bóng ma hơn con người, hiện nắm giữ số phận bản kế hoạch hòa bình của Tổng thống Mỹ Donald Trump trong tay.Theo báo Telegraph, kể từ sau vụ Hamas bất ngờ đột kích miền nam Israel vào ngày 7/10/2023, Tel Aviv đã 3 lần cố gắng ám sát Izz al-Din al-Haddad, thủ lĩnh quân sự cấp cao nhất của nhóm vũ trang Hồi giáo ở Dải Gaza. Israel đã hạ sát 2 con trai của thủ lĩnh Hamas này nhưng chưa bao giờ hạ gục được người đàn ông được cho đã điều phối cuộc tấn công đầu tiên của Hamas vào Israel cách đây 2 năm.

Với nhiệm vụ giám sát việc giam giữ các con tin Israel còn lại, ông Al-Haddad được cho là nhân vật quan trọng nắm quyền quyết định liệu sáng kiến của Tổng thống Mỹ Trump có phải là một kế hoạch chết yểu hay vẫn có cơ hội thành công.

Tuy nhiên, ông Al-Haddad không phải là tiếng nói duy nhất. Các thủ lĩnh chính trị của Hamas ở Qatar cũng phải lên tiếng. Họ có thể không đồng tình với niềm tin của Tổng thống Trump rằng kế hoạch hòa bình cho Dải Gaza do ông đưa ra có lẽ là kế hoạch vĩ đại nhất trong lịch sử văn minh, một kế hoạch được định sẵn sẽ mang lại hòa bình vĩnh cửu cho Trung Đông. Song, có nhiều điều trong đó các thủ lĩnh Hamas sẽ thấy khó chấp nhận.

Ngay từ đầu cuộc xung đột, Hamas đã đặt ra những lằn ranh đỏ rõ ràng. Đó là, nhóm sẽ không thả tất cả các con tin chừng nào Israel chưa rút quân hoàn toàn khỏi Dải Gaza. Ngoài ra, dù sẵn sàng nhượng quyền lực tại lãnh thổ, nhóm sẽ không giao nộp vũ khí.

Dù vậy, các thủ lĩnh chính trị của Hamas dễ bị tổn thương vì sức ép hơn ông Al-Haddad và các chỉ huy chiến trường. Đầu tháng này, họ đã thoát chết trong gang tấc khi Israel cố tấn công một tòa nhà ở thủ đô Doha của Qatar, nơi các thủ lĩnh chính trị của nhóm đang tập trung thảo luận về một đề xuất trước đó của ông Trump. Nhiều người tham dự cuộc họp có lẽ sẽ khá lo lắng về các cuộc tấn công như vậy.

Qatar, sau khi nhận được lời xin lỗi của Thủ tướng Israel Benjamin Netanayhu, có thể sẽ gây sức ép mạnh mẽ lên các nhà lãnh đạo Hamas. Không khó để tưởng tượng, các thủ lĩnh chính trị của Hamas sẽ bị khóa trong một căn phòng nào đó ở Doha cho tới khi phải đồng ý. Đây là một phương pháp đã được thử nghiệm và chứng tỏ tin cậy ở Vùng Vịnh. Ông Al-Haddad sẽ không dễ khuất phục như vậy. Đúng là lực lượng của ông đã bị suy yếu nghiêm trọng và Dải Gaza đang bị tàn phá, song vị thủ lĩnh này chắc hẳn sẽ không nhượng bộ sau khi đã mất 2 con trai và một cháu trai. Ông al-Haddad lên nắm quyền lãnh đạo nhóm Hamas tại Gaza sau khi Israel sát hại cả 2 người tiền nhiệm của ông là Yahya Sinwar và em trai Mohammed.

Theo các nhà phân tích phương Tây, kế hoạch của ông Trump sẽ khó được chấp nhận vì nó vượt qua các lằn ranh đỏ mà Hamas đã nêu ra. Mặc dù kế hoạch hòa bình Gaza do Tổng thống Mỹ đề xuất kêu gọi Israel rút quân về một ranh giới được thỏa thuận, nhưng không yêu cầu rút quân hoàn toàn khỏi Dải Gaza hay thậm chí đưa ra một thời gian biểu rõ ràng cho việc này. Quân Israel sẽ vẫn kiểm soát phần lớn Gaza cho tới khi "Lực lượng Ổn định quốc tế" do người Ảrập đứng đầu có mặt. Và ngay cả khi đó, người Israel vẫn sẽ ở lại Dải Gaza.

Thủ tướng Israel Netanyahu đã hân hoan tuyên bố: "Giờ đây, cả thế giới, gồm cả thế giới Ảrập và Hồi giáo đang gây sức ép buộc Hamas phải chấp nhận những điều kiện mà chúng tôi và ông Trump đưa ra để mang các con tin, cả sống lẫn chết trở về, trong khi Lực lượng Phòng vệ Israel vẫn chiếm giữ phần lớn Gaza. Ai tin được điều đó?". Chiến thắng như trên có thể củng cố vị trí của Thủ tướng Israel ở trong nước, nhưng khó có thể thuyết phục được những người theo đường lối cứng rắn của Hamas.

Giải trừ vũ khí tiềm ẩn một trở ngại lớn hơn nhiều. Nếu không có vũ khí, lý do tồn tại của Hamas, sức kháng cự quân sự sẽ biến mất. Với những tổn thất nhóm này đã hứng chịu, việc giao nộp vũ khí là điều không thể. Khả năng Hamas sụp đổ thậm chí còn thấp hơn. Ngay cả khi ông Al-Haddad và các phó tướng của ông nhượng bộ, lực lượng Hamas, vốn đã chia rẽ sâu sắc cũng khó có khả năng tan rã.

Ông Al-Haddad đã chiêu mộ hàng nghìn chiến binh mới, phần lớn được huấn luyện sơ sài và kỷ luật kém. Họ không thường xuyên đưa ra những lời đe dọa, nhưng cũng có thể không sẵn sàng tuân thủ mệnh lệnh. Một số người có thể từ chối thả con tin, những người khác có thể tiến hành một cuộc chiến tranh du kích. Thêm vào đó, một số con tin có thể đang nằm trong tay của lực lượng "Thánh chiến Hồi giáo Palestine", một nhóm đồng minh của Hamas nhưng không dễ bảo.

Các yếu tố trên chỉ là những rào cản đầu tiên. Những rào cản khác vẫn còn đó, bao gồm tính hợp pháp của chính quyền chuyển tiếp ở Gaza, phạm vi hoạt động của lực lượng ổn định, vai trò tương lai của Chính quyền Palestine tại Gaza và vấn đề Nhà nước Palestine.

Kế hoạch của ông Trump có thể không mang lại hòa bình vĩnh viễn nhưng tính thực dụng bất ngờ của nó đã được ca ngợi. Kế hoạch đã tạo ra cơ hội tốt nhất từ ​​trước đến nay để chấm dứt xung đột. Tuy nhiên, cơ hội tốt nhất không đồng nghĩa với cơ hội hoàn hảo. Hiện tại, vẫn còn nhiều lý do để bi quan.