Theo như thông báo bất ngờ của Tổng thống Donald Trump sẽ gặp lại tổng thống Nga Vladimir Putin “trong hai tuần tới” tại thủ đô Budapest của Hungary được đưa ra trước cuộc gặp giữa nguyên thủ quốc gia Mỹ với đồng nhiệm Ukraina Volodymyr Zelensky tại Nhà Trắng hôm nay, chủ yếu bàn về khả năng Washington cung cấp cho Kiev tên lửa tầm xa Tomahawk.
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin. Reuters/Hình ảnh Getty
Tổng thống Donald Trump hôm thứ Năm cho biết ông sẽ gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Budapest, Hungary, để thảo luận về cuộc chiến ở Ukraine, sau một cuộc điện đàm kéo dài mà ông mô tả là “rất hiệu quả”.
“Tổng thống Putin và tôi sẽ gặp nhau tại một địa điểm đã thỏa thuận — Budapest, Hungary — để xem liệu chúng ta có thể chấm dứt cuộc chiến ‘ô nhục’ này giữa Nga và Ukraine hay không. Tổng thống Zelenskyy và tôi sẽ gặp nhau vào ngày mai, tại Tòa Bạch Ốc, nơi chúng tôi sẽ thảo luận về cuộc điện đàm của tôi với Tổng thống Putin và nhiều vấn đề khác,” ông Trump viết trên mạng xã hội Truth Social.
Theo một trợ lý điện Kremlin, cuộc điện đàm giữa hai nhà lãnh đạo kéo dài gần hai tiếng rưỡi và được thực hiện theo yêu cầu của phía Nga. Sau cuộc gọi, giọng điệu của ông Trump dường như có sự thay đổi nhanh chóng về quan hệ với Nga — vốn từng gây khó khăn cho nỗ lực chấm dứt chiến tranh của ông. Ông Trump sau đó nói với báo chí tại sự kiện ở Tòa Bạch Ốc rằng ông sẽ gặp Putin “trong vòng khoảng hai tuần”.
Ông cũng thông báo trên mạng xã hội rằng Ngoại trưởng Marco Rubio sẽ dẫn đầu một phái đoàn cố vấn cấp cao sang gặp quan chức Nga vào tuần tới — địa điểm cụ thể sẽ được quyết định — và sau đó đã cung cấp thêm chi tiết cho phóng viên vào chiều cùng ngày.
“Marco Rubio sẽ gặp người đồng cấp — như các bạn biết — (Bộ trưởng Ngoại giao Nga Sergey) Lavrov, và họ sẽ gặp trong thời gian sớm. Họ sẽ sắp xếp thời gian và địa điểm rất nhanh, có thể đã xong rồi. Họ đã nói chuyện với nhau,” ông Trump nói.
Trợ lý điện Kremlin Yury Ushakov cho biết Putin ngay lập tức ủng hộ ý tưởng hội nghị thượng đỉnh ở Budapest để thảo luận về việc chấm dứt chiến tranh Ukraine, mô tả cuộc gọi giữa hai nhà lãnh đạo là “rất thông tin và cực kỳ thẳng thắn”.
Kế hoạch trên được đưa ra hơn hai tháng sau khi Trump tổ chức hội nghị thượng đỉnh trực tiếp cuối cùng với Putin tại Anchorage, Alaska. Budapest từng là một trong những địa điểm lọt vào danh sách rút gọn cho cuộc gặp đó trước khi chính quyền chọn Alaska, theo nhiều nguồn tin. Thủ tướng Hungary Viktor Orban duy trì quan hệ thân thiết với cả Putin lẫn Trump.
“Chuẩn bị cho hội nghị hoà bình Mỹ–Nga đang được tiến hành,” Orban tuyên bố vào chiều thứ Năm sau khi có cuộc gọi với Trump, và ông đăng trên X: “Hungary là hòn đảo của HÒA BÌNH!”
“Một cuộc gọi rất tốt và hiệu quả”
Ông Trump viết trên mạng xã hội rằng ông tin “đã có tiến triển lớn” sau cuộc điện đàm với Putin và nêu ra một số chủ đề đã được trao đổi.
“Tổng thống Putin đã chúc mừng tôi và Hoa Kỳ về Thành tựu Lớn của Hòa bình ở Trung Đông, điều mà, theo ông, đã được mơ ước bấy lâu. Tôi thực sự tin rằng thành công ở Trung Đông sẽ hỗ trợ đàm phán nhằm chấm dứt cuộc chiến Nga–Ukraine,” ông viết. “Chúng tôi cũng đã dành nhiều thời gian nói về thương mại giữa Nga và Hoa Kỳ khi cuộc chiến kết thúc.”
Ông Trump cho biết Putin còn cảm ơn Đệ nhất phu nhân Melania Trump vì các nỗ lực vận động giúp trẻ em; theo Trump, Putin “rất biết ơn và nói rằng việc này sẽ được tiếp tục.”
Đệ nhất phu nhân tuần trước thông báo rằng Nga đã cho phép tám trẻ em Ukraine đoàn tụ với cha mẹ sau nhiều tháng đàm phán kín giữa quan chức Nga và văn phòng của bà, liên quan đến trẻ em bị ly tán trong chiến tranh.
Phát ngôn viên Tòa Bạch Ốc Karoline Leavitt nói với báo chí rằng chính quyền sẽ cung cấp “thêm chi tiết càng sớm càng tốt.” Bà nhấn mạnh: “Tôi vừa trao đổi với Tổng thống, Ngoại trưởng và Phó Tổng thống — đó là một cuộc gọi rất tốt và hiệu quả. Cuộc gọi kéo dài hơn hai tiếng.”
Cân nhắc về trừng phạt và ngoại giao
Trong những tuần gần đây, ông Trump tỏ ra bực bội vì Putin tiếp tục chiến tranh ở Ukraine, nhưng ông ít có dấu hiệu ủng hộ các biện pháp do Mỹ dẫn đầu nhằm trừng phạt Moscow. Tại sự kiện ở Tòa Bạch Ốc, khi được hỏi về kế hoạch của Lãnh đạo Đa số Thượng viện John Thune về một dự luật trừng phạt lưỡng đảng nhằm trừng phạt Nga, Trump gợi ý có thể “không phải là thời điểm hoàn hảo” để thông qua biện pháp này, vì ông muốn theo đuổi con đường ngoại giao.
“Cuộc gọi này có thể rất hiệu quả đến mức chúng ta sẽ đạt được hoà bình. Chúng ta muốn chấm dứt việc giết chóc. Tôi sẽ nói chuyện với ông ấy và Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson. Tôi sẽ trao đổi với họ chút nữa và sẽ đưa ra quyết định phù hợp. Tôi không phản đối bất cứ điều gì — tôi chỉ nói rằng có thể chưa phải thời điểm hoàn hảo,” ông nói.
Trump gặp Zelensky vào thứ Sáu
Cuộc điện đàm giữa Trump và Putin diễn ra trước cuộc gặp dự kiến giữa Tổng thống Trump và Tổng thống Volodymyr Zelensky vào thứ Sáu.
CNN trước đó dẫn nguồn cho biết Zelensky nói với các nhà báo ở Kyiv rằng những chủ đề chính trong buổi làm việc tại Tòa Bạch Ốc sẽ bao gồm hệ thống phòng không và khả năng sử dụng tên lửa tầm xa để gây sức ép lên Nga.
Gần đây, ông Trump đã đưa ra khả năng chuyển giao tên lửa hành trình Tomahawk cho Ukraine, nếu Nga thay đổi đáng kể lập trường đàm phán — đề xuất mà Zelensky nhắc tới khi thông báo về kế hoạch tới Washington, D.C.
“Ngày mai, cuộc gặp với Tổng thống Trump được lên lịch — và chúng tôi kỳ vọng động lực kiềm chế khủng bố và chiến tranh mà đã thành công ở Trung Đông sẽ giúp chấm dứt chiến tranh của Nga chống Ukraine,” Zelensky viết trên X. “Ngôn ngữ của sức mạnh và công lý cũng sẽ gây áp lực lên Nga. Ta đã thấy Moscow vội vàng khởi động lại đối thoại ngay khi họ nghe về Tomahawk.”
Kremlin cho biết Trump đã nói với Putin rằng ông sẽ “tính đến” những lo ngại của Moscow về khả năng Mỹ chuyển giao Tomahawk cho Ukraine.
Trong cuộc gọi, Putin nhắc lại quan điểm lâu nay rằng “Tomahawk sẽ không thay đổi tình hình trên chiến trường, nhưng điều đó có thể gây tổn hại lớn đến quan hệ giữa hai nước, chưa kể tới triển vọng một giải pháp hoà bình,” theo Ushakov. Ushakov nói thêm rằng Trump “cũng cho biết khi liên hệ với Zelensky, ông sẽ tính đến những cân nhắc mà Tổng thống Nga nêu ra trong cuộc điện đàm hôm nay.”
Tổng thống sau đó xác nhận tại Tòa Bạch Ốc rằng hai nhà lãnh đạo đã “đề cập tới” vấn đề Tomahawk “một chút.”
“Tôi đã nói chuyện một chút về chuyện đó. Không bàn nhiều, nhưng tôi cũng nói với các bạn rằng chúng ta cần Tomahawk cho nước Mỹ,” ông nói.
