Liên hợp quốc kêu gọi đặt nhân quyền vào trọng tâm quá trình tái thiết Dải Gaza

[Romano]

EU đang xem xét hỗ trợ giải giáp Hamas, tăng viện trợ nhân đạo và thúc đẩy hòa bình lâu dài tại Gaza, theo các diễn biến mới nhất từ khu vực.Ngày 17/10, Liên minh châu Âu (EU) đang xem xét việc cung cấp tài trợ và chuyên môn để hỗ trợ tiến trình giải giáp phong trào Hamas theo kế hoạch hòa bình Gaza của Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Ngoại trưởng các nước thành viên EU dự kiến sẽ thảo luận ngày 19/10 về cách thức khối này có thể tham gia vào tiến trình hòa bình Gaza. Tài liệu của Cơ quan đối ngoại EU phát cho các nước thành viên nhấn mạnh EU - nhà tài trợ quốc tế lớn nhất cho Gaza - nên tập trung vào việc giúp tăng cường cung cấp viện trợ nhân đạo cho khu vực này.

Văn bản nêu rõ: “Ưu tiên hàng đầu là đảm bảo cung cấp viện trợ ngay lập tức trên quy mô lớn vào Gaza theo luật nhân đạo quốc tế.” EU cũng cho biết sẵn sàng triển khai lại phái đoàn giám sát tại cửa khẩu Rafah giữa Gaza và Ai Cập khi cửa khẩu này mở cửa, đồng thời có thể hỗ trợ đào tạo lực lượng cảnh sát tương lai ở Gaza.Tuy nhiên, theo phóng viên TTXVN tại Trung Đông, thành viên Văn phòng Chính trị Hamas Mohammed Nazzal cho biết lực lượng này “không thể cam kết” việc giải giáp và có ý định duy trì quyền kiểm soát an ninh tại Gaza trong giai đoạn tạm thời. Ông Nazzal nói: “Điều đó phụ thuộc vào bản chất của kế hoạch giải giáp và việc vũ khí sẽ được giao cho ai.”

Ông Nazzal cho biết Hamas sẵn sàng ngừng bắn trong vòng 5 năm để tái thiết Gaza, song nhấn mạnh các bước đi tiếp theo phụ thuộc vào việc người Palestine có được thành lập một nhà nước hay không.

Khi được hỏi về phát biểu trên, Văn phòng Thủ tướng Israel cho biết nước này cam kết thực hiện thỏa thuận ngừng bắn và duy trì phần trách nhiệm của mình trong thỏa thuận, đồng thời khẳng định Hamas phải giải giáp theo nội dung thỏa thuận này.

Cũng liên quan đến quá trình tái thiết, Cao ủy Nhân quyền Liên hợp quốc Volker Turk ngày 17/10 kêu gọi tất cả các bên đặt nhân quyền làm trọng tâm trong các nỗ lực tái thiết Dải Gaza và xây dựng một nền hòa bình lâu dài, nhấn mạnh rằng lệnh ngừng bắn hiện nay cần trở thành nền tảng cho an ninh và ổn định bền vững của khu vực.

Ông Turk cho biết dù xung đột tại Gaza đã chấm dứt, song vẫn còn nhiều việc phải làm để bảo đảm hòa bình lâu dài, công lý và trách nhiệm giải trình đối với các hành vi vi phạm nghiêm trọng nhân quyền và luật nhân đạo quốc tế trong 2 năm qua.

Ông kêu gọi sự tham gia đầy đủ của toàn thể người dân Palestine trong các quá trình ra quyết định, đồng thời khôi phục quyền tiếp cận lương thực, nước sạch, nhà ở, chăm sóc y tế và giáo dục, cũng như bảo vệ quyền vui chơi và an toàn của trẻ em tại Gaza.

Cao ủy Turk nhấn mạnh nhân quyền phải là kim chỉ nam cho các nỗ lực chính trị và cho việc theo đuổi giải pháp hai nhà nước, phù hợp với các nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, các nhiệm vụ của Đại hội đồng Liên hợp quốc, khuyến nghị của Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc, Tuyên bố New York và các ý kiến tư vấn của Tòa án Công lý Quốc tế.

Ông cũng khẳng định tầm quan trọng của việc bảo đảm quyền tiếp cận không hạn chế đối với viện trợ nhân đạo, nhân viên quốc tế, phóng viên, lực lượng bảo vệ và quan sát viên nhân quyền, nhằm giúp họ có thể hoạt động tự do và an toàn trên toàn lãnh thổ Gaza.

Trong một diễn biến khác, theo phóng viên TTXVN tại Cairo, trong cuộc điện đàm ngày 17/10, Ngoại trưởng Ai Cập Badr Abdelatty và Thủ tướng Palestine Mohammad Mustafa đã thảo luận về công tác chuẩn bị cho hội nghị về phục hồi sớm, tái thiết và phát triển tại Dải Gaza, dự kiến diễn ra tại Cairo vào nửa cuối tháng 11 tới.

Ông Abdelatty bày tỏ hy vọng về sự tham gia tích cực của tất cả các bên trong cộng đồng quốc tế vào hội nghị do Ai Cập đăng cai tổ chức trong khuôn khổ kế hoạch Arập - Hồi giáo được các quốc gia Arab và Hồi giáo cùng với đông đảo các đối tác quốc tế ủng hộ. Ông cũng lưu ý về sự phối hợp trong việc thực hiện kế hoạch hòa bình Gaza của Tổng thống Mỹ Trump liên quan đến việc tái thiết và phát triển Gaza.

Theo kế hoạch, đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff sẽ tới Trung Đông vào tối 19/10 để theo dõi việc thực hiện giai đoạn đầu tiên trong kế hoạch hòa bình Gaza của Tổng thống Donald Trump. Ông Steve Witkoff dự kiến thăm Israel và Ai Cập và có khả năng cũng sẽ đến Gaza.

Trong chuyến thăm, đặc phái viên Witkoff sẽ cố gắng đạt được tiến triển trong việc thành lập lực lượng ổn định quốc tế (ISF) và tái thiết các khu vực ở Gaza không nằm dưới sự kiểm soát của Hamas, đặc biệt là Rafah./.