Đến nay, những tuyên bố hùng hồn của Đảng Cộng sản Việt Nam khi lên nắm quyền, hứa hẹn thực hiện cải cách ruộng đất toàn diện, vẫn chỉ là những lời rỗng tuếch, và vấn đề đất đai vẫn chiếm phần lớn trong các khiếu kiện tới chính quyền trung ương, tạp chí Anh Bấm The Economist ấn bản Á châu ngày 16/3 có bài b́nh luận.
Các vụ khiếu kiện đất đai ở ngoại vi Hà Nội và các thành phố lớn xảy ra liên tiếp
Bài báo mở đầu với việc mô tả đơn từ khiếu kiện của 57 trong tổng số 63 tỉnh thành ở Việt Nam được gửi tới đầy ắp pḥng khách nhà cụ bà Lê Hiền Đức, một người đấu tranh chống tiêu cực năm nay đă ngoài 80 tuổi.
Bà Đức được dẫn lời nói "Chính phủ thu đất và nói là để đầu tư vào các dự án an sinh xă hội, nhưng tôi th́ gọi đó là hành động đi cướp đất".
Về mặt lư thuyết, nhà nước vẫn chính thức sở hữu đất đai, nhưng từ năm 1993, nhiều nông dân đă được trao quyền sử dụng đất trong thời hạn 20 năm, là một bước đột phá so với thời kỳ trước đó, thời hợp tác xă nông nghiệp.
Bài báo cho hay nhiều quan chức địa phương thu đất cho các dự án phát triển, bồi thường người dân với mức thấp hơn nhiều so với giá thị trường, và việc khiếu kiện ngày càng tăng, không khác ǵ Bấm t́nh h́nh ở Trung Quốc.
Giá bất động sản đă giảm, kèm theo đó là t́nh trạng kinh tế chững lại và các cuộc khủng hoảng ngân hàng, nhưng cuộc xung đột đất đai vẫn nhức nhối.
T́nh h́nh đặc biệt cấp bách ở các vùng ngoại vi Hà Nội và các thành phố lớn.
Theo tạp chí The Economist th́ sự chênh lệch giữa giá bất động sản và giá tiền đền bù ở những nơi này là cao nhất, khiến nhiều dân làng tiến hành biểu t́nh bên ngoài các trụ sở công quyền.
Thậm chí có người c̣n tuyệt vọng bảo vệ đất của ḿnh bằng gạch đá, hay các vũ khí thô sơ tự tạo, như trong trường hợp gia đ́nh ông Bấm Đoàn Văn Vươn ở Hải Pḥng.
Lư do thu hồi
Việc chính quyền huy động lực lượng mạnh trấn áp gia đ́nh ông Vươn gây phản ứng khác nhau trên mạng.
Đầu tháng Năm tới đây, Quốc hội sẽ phải quyết định về hướng xử lư khi thời hạn 20 năm được quyền sử dụng đất bắt đầu hết hạn. Người ta cho rằng quyền này sẽ được gia hạn thành 50 năm.
Trong khi đó, các tổ chức cấp viện đang thúc giục chính phủ phải thu hẹp phạm vi các loại đất mà giới chức được phép thu hồi một cách hợp pháp để sử dụng cho các dự án phát triển.
Lấy đất để làm các dự án cơ sở hạ tầng thường là lư do được xem là có thể chấp nhận được, trong bối cảnh Việt Nam đang rất cần có thêm các cảng, các con đường có chất lượng.
Nhưng quy định hiện hành cho phép giới chức địa phương Bấm thu hồi đất với các lư do tù mù và chung chung là nhằm phát triển kinh tế.
Tạp chí Economist dẫn nguồn kết quả khảo sát của Ngân hàng Thế giới nói người dân Việt Nam coi việc quản lư đất đai là lĩnh vực tham nhũng thứ nh́, chỉ sau cảnh sát giao thông mà thôi.
Thế c̣n nhà nông cao tuổi ở miền bắc th́ nói rằng đất đai mà họ đă bỏ công sức ra bảo vệ trước quân lính Pháp, rồi quân đội Mỹ, đă bị uổng phí bởi những thử nghiệm thất bại của Đảng Cộng sản và nay lại tiếp tục bị cắt xét để người ta xây nhà chung cư.
Nhiều vụ thu hồi đất được thực hiện với lư do chung chung là nhằm phát triển kinh tế
Công an tại Hà Nội bất đắc dĩ mới để các lăo nông kéo lên biểu t́nh bên ngoài Phủ Chủ tịch.
Nhưng các cuộc phản đối đông người ở những khu vực ngoại vi thủ đô thường trở nên bạo lực, được bàn tán rộng răi và biến thành chủ đề chỉ trích chính phủ trên mạng.
Tại Dương Nội, ngoại thành Hà Nội, người dân đă Bấm đụng độ với cảnh sát hồi cuối tháng Giêng nhằm không cho xe ủi vào san phá mồ mả tổ tiên. Một số người đă lên văn pḥng tại Hà Nội của một tờ báo của nhà nước, đề nghị họ đưa tin.
Họ cũng đă gửi hồ sơ khiếu nại tới nhờ sự giúp đỡ từ cụ bà Lê Hiền Đức, một nhà hoạt động chống tham nhũng.
The Economicst trích lời nông dân Trần Văn Sang của Dương Nội, nói ông không chấp nhận khoản đền bù nhỏ nhoi 9.000 đô la Mỹ cho mảnh đất 720 mét vuông của ông. "Đất là nguồn sống của chúng tôi," ông nói. "Chúng tôi sẽ quyết chết để giữ đất."
theo bbc