Chiến tranh thương mại chưa mở ra triển vọng gì thì nay Mỹ và Trung Quốc lại "chiến" về vấn để Biển Đông. Mỹ yêu cầu Trung Quốc chấm dứt gây rối Biển Đông; Trung Quốc tuyên bố không chấp nhận đe dọa.
Hội nghị an ninh châu Á với tên gọi “Đối thoại Shangri-La” – “nơi mà các bộ trưởng tranh luận về những vấn đề an ninh thách thức nhất, tham gia vào các vòng đối thoại song phương để cùng nhau đưa ra các giải pháp mới” ở Singapore năm nay đã trở thành nơi đấu khẩu kịch liệt giữa Quyền Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Patrick Shanahan và Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa cho dù trước đó 2 ông đã gặp nhau trong một diễn biến được phía Trung Quốc đưa tin là "tích cực và có tính xây dựng"
Ngày 31.5, hai ông Patrick Shanahan và Ngụy Phượng Hòa đã gặp nhau trước khi đăng đàn phát biểu tại Đối thoại Shangri-La.
Patrick Shanahan: Mỹ sẽ không dung túng những hành vi khiêu khích của Trung Quốc ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương nữa!
Theo Đông Phương, ngày 1.6, ông Patrick Shanahan đã lần đầu tiên đăng đàn phát biểu trước một diễn đàn quốc tế kể từ sau khi nhận chức Quyền Bộ trưởng Quốc phòng. Ông đã phê phán dù không nêu đích danh Trung Quốc sử dụng các thủ đoạn quân sự và kinh tế để đe dọa, cưỡng bức các quốc gia trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương, yêu cầu Trung Quốc chấm dứt việc gây tổn hại chủ quyền các nước láng giềng. Patrick Shanahan còn cáo buộc công ty công nghệ khổng lồ Huawei có quan hệ quá chặt chẽ với chính quyền, không đáng tin cậy.
Ông Patrick Shanahan nói, Trung Quốc đã sử dụng một hệ thống “công cụ đe dọa” (tool kit of coercion) ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương, bao gồm việc xây dựng các đảo nhân tạo và bố trí các vũ khí tối tân tại các địa điểm có tranh chấp về chủ quyền. Ông cáo buộc Trung Quốc can dự vào công việc nội bộ nước khác, lợi dụng thủ đoạn tham nhũng, thông qua nợ nần và cướp đoạt kinh tế để ảnh hưởng đến chủ quyền nước khác. Ông chỉ rõ, Trung Quốc sử dụng cách nhà nước chủ đạo hành động lấy cắp công nghệ và tuyên bố: “Trung Quốc cần hợp tác với các nước khác trong khu vực, nhưng cần phải chấm dứt các hành vi gây tổn hại chủ quyền láng giềng và gây nên sự không tin tưởng”.
Ông Patrick Shanahan: “Trung Quốc cần hợp tác với các nước khác trong khu vực, nhưng cần phải chấm dứt các hành vi gây tổn hại chủ quyền láng giềng và gây nên sự không tin tưởng”.
Ông nói, trước đây mọi người thường có thái độ né tránh trước những hành động của Trung Quốc trong khu vực; Mỹ sẽ không coi nhẹ hành vi của Trung Quốc nữa, Mỹ làm như thế không phải là đối kháng, mà là mở cửa và đối thoại.
Patrick Shanahan nhấn mạnh: trong 5 năm tới, Bộ Quốc phòng Mỹ sẽ đẩy mạnh đầu tư tài nguyên vào khu vực châu Á – Thái Bình Dương, bảo vệ các đồng minh trong khu vực Biển Đông. Ngoài việc giữ vững thực lực tác chiến ở dưới mặt nước và trên không, sẽ tăng cường đầu tư vào công nghệ không gian và máy tính, nghiên cứu phát triển trí tuệ nhân tạo, vũ khí tốc độ siêu thanh và vũ khí dẫn đường năng lượng. Năm tài chính tới đây số tiền được đề xuất dành cho nghiên cứu lên tới 104 tỷ USD; ngoài ra 125 tỷ USD sẽ được dùng cho việc chỉnh đốn lại sức mạnh quân đội.
Ông hình dung “châu Á – Thái Bình Dương sẽ là vũ đài quan trọng của Mỹ”, yêu cầu các đồng minh hãy nắm giữ chủ quyền và tự đầu tư để tăng cường quân lực. Patrick Shanahan nhấn mạnh: Mỹ sẽ không dung túng những hành vi khiêu khích của Trung Quốc ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương nữa!
Trong bài phát biểu dài 45 phút của mình, ông Patrick Shanahan đã nhắc lại những cam kết của Mỹ đối với Đài Loan về việc cung cấp các vũ khí để tự vệ cho họ. Ông cũng tuyên bố, việc giải quyết bất cứ vấn đề gì cũng đều nên được tiến hành “trong tình hình không có sự cưỡng bức”.
Khi nói về Huawei, ông Patrick Shanahan nói: “Xí nghiệp tư nhân có quan hệ mật thiết với quân đội, mà Trung Quốc còn có quy định phải chia sẻ thông tin. Qua xem xét thì thấy có độ rủi ro cao, tôi không tin là những mạng (dùng thiết bị của Huawei) được bảo vệ đầy đủ”.
Đáng chú ý, cùng thời gian với phát biểu của ông Patrick Shanahan, Bộ Quốc phòng Mỹ đã cho công bố “Báo cáo chiến lược Ấn Độ - Thái Bình Dương” (Indo-Pacific Strategy Report), trong đó gọi Trung Quốc là “nước lớn theo chủ nghĩa xét lại”.
Lời nói đầu của bản báo cáo viết: “Trung Quốc mưu cầu thông qua lợi dụng hiện đại hóa quân sự để hành động gây ảnh hưởng và cướp đoạt kinh tế để đe dọa, cưỡng bức các nước khác nhằm thay đổi trật tự trong khu vực có lợi cho họ”.
Mỹ vẫn cam kết tiếp tục bán vũ khí phòng thủ cho Đài Loan bất chấp sự phản đối của Trung Quốc
Tại chương 2 “Viễn cảnh chiến lược Ấn Độ - Thái Bình Dương: xu thế và thách thức”, mục 1 là “Cộng hòa nhân dân Trung Hoa là nước lớn theo chủ nghĩa xét lại” dài 4 trang; mở đầu nói đến việc Trung Quốc trỗi dậy về kinh tế, chính trị và quân sự, nói Trung Quốc tự tin và kiên định, không e ngại va chạm để mở rộng lợi ích chính trị, kinh tế và an ninh của họ.
Cuối cùng, báo cáo viết: “Trung Quốc có lẽ là nước được lợi nhiều nhất từ khu vực mở cửa tự do và quốc tế; hàng trăm triệu người thoát nghèo, đi tới phồn vinh và an toàn. Thế nhưng, khi mà người dân Trung Quốc khát vọng thị trường tự do, chính nghĩa và pháp trị thì chính phủ Trung Quốc lại phá hoại hệ thống quốc tế từ trong nội bộ thông qua việc chiếm lợi và làm xói mòn những nguyên tắc và quan niệm giá trị’.
Ngụy Phượng Hòa: Trung Quốc đã chuẩn bị đầy đủ để ứng chiến!
Sáng 2.6, ông Ngụy Phượng Hòa – Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc đầu tiên quay tại tham dự Diễn đàn Shangri-La kể từ 8 năm qua, đã đăng đàn phát biểu, phản kích lại các luận điểm của ông Patrick Shanahan. Ngụy Phượng Hòa đề cập đến quan hệ Trung – Mỹ, các vấn đề Đài Loan, Biển Đông và hạt nhân Triều Tiên; ông phê phán “nước lớn cá biệt” đã tạo nên sóng gió ở Biển Đông, chỉ trích Mỹ đơn phương gây nên tranh chấp mậu dịch và tuyên bố Trung Quốc đã chuẩn bị đầy đủ để ứng chiến.
Theo trang tin Đông Phương, về vấn đề Đài Loan, ông Ngụy Phượng Hòa nhấn mạnh: “Trung Quốc cần phải thống nhất, cũng tất nhiên sẽ thống nhất”. Ông nhấn mạnh: “Nếu có ai dám chia cắt Đài Loan khỏi Trung Quốc thì quân đội Trung Quốc không có sự lựa chọn nào khác, đương nhiên phải chiến đấu không tiếc mình, tất sẽ bằng mọi giá, kiên quyết bảo vệ sự thống nhất tổ quốc”. Ông cũng cảnh cáo “Đảng Dân Tiến (Đài Loan) và thế lực can thiệp nước ngoài”: bất cứ ý đồ và hành động can thiệp nào cũng ắt sẽ thất bại, xem nhẹ quân đội Trung Quốc là cực kỳ nguy hiểm. Ông nói: “Trung Quốc tuy gắng sức để có hòa bình, nhưng quyết không cam kết từ bỏ vũ lực, sẽ bảo vệ sự thống nhất quốc gia với lý do tự vệ”.
Ông Ngụy Phượng Hòa cũng phê phán dù không nêu đích danh Mỹ: “Cá biệt nước lớn giương chiêu bài tự do đi lại để gây loạn Nam Hải (Biển Đông)”. Ông nói, nếu Biển Đông sinh loạn thì các nước xung quanh chịu thiệt nhất, quốc tế cần tin tưởng các nước quanh Biển Đông có khả năng tự xử lý ổn thỏa bất đồng mà không cần bên ngoài thọc tay vào. Ông nói: “Chuyện sau khi cá biệt quốc gia nhúng tay vào để lại mớ hỗn độn đã không ít lần xảy ra”.
Về vấn đề Triều Tiên, ông Ngụy Phượng Hòa nói, Trung Quốc ủng hộ phi hạt nhân bán đảo Triều Tiên, đối thoại hiệp thương, kêu gọi hai bên Mỹ, Triều “giữ lý tính, giữ nhẫn nại”, quay trở lại đối thoại. Ông cho rằng, hai bên cần nhanh chóng thực hiện cơ chế hòa bình phi hạt nhân hóa.
Ông Ngụy Phượng Hòa cũng tổng kết về quan hệ Trung – Mỹ hiện nay. Ông hình dung sau 40 năm lập quan hệ, hai nước đã trải qua đủ mọi sóng gió; nhấn mạnh hai bên “hợp sẽ cùng lợi, đấu ắt cùng thương”. Ông nhấn mạnh quan chức hai bên cần thúc đẩy thỏa thuận chung giữa hai nguyên thủ; cho rằng: nếu hai nước xảy ra xung đột, thậm chí khai chiến sẽ là tai họa đối với hai nước và cả thế giới.
Ông Ngụy Phượng Hòa: nếu Mỹ muốn khai chiến thì Trung Quốc cũng đã chuẩn bị đầy đủ
Ông nói, quan hệ ổn định cần phải đi cùng một hướng, tôn trọng và hiểu lẫn nhau. Ông chỉ trích Mỹ đơn phương gây nên tranh chấp mậu dịch; nói rõ, nếu Mỹ muốn đối thoại thì Trung Quốc luôn mở rộng cửa; nhưng nếu muốn khai chiến thì Trung Quốc cũng đã chuẩn bị đầy đủ. Ông dùng 9 chữ để đáp lại sự va chạm mậu dịch: “Đàm, khả dĩ; đả, phụng bồi; khi, vọng tưởng” (Đàm, được; đánh, sẵn sàng chơi; ăn hiếp, đừng có mơ).
Ngụy Phượng Hòa nói, quân đội Trung Quốc phát triển để tự vệ, phòng ngự; chi phí quân sự hợp lý; ông nói “Trung Quốc trước nay không bắt nạt ai, không cướp đoạt ai, cũng không cho phép ai bắt nạt, cướp đoạt mình; nếu có ai phá vỡ ranh giới cuối cùng, quân đội Trung Quốc ắt sẽ ra tay, đánh bại mọi kẻ địch đến xâm phạm”.
Sau khi phát biểu của ông Ngụy Phượng Hòa được lan truyền, Ủy ban Đại Lục của Đài Loan đã lên tiếng tuyên bố “không thể chấp nhận những lời lẽ đe dọa sử dụng vũ lực với Đài Loan”; gọi dã tâm bành trướng của Đại Lục đã phá hoại hòa bình ổn định ở hai bên eo biển, nói đề nghị “hòa bình phát triển” của Đại Lục chỉ là lời nói dối thế kỷ.
