Diễn biến này không chỉ đơn thuần là một thỏa thuận vũ khí mà còn phản ánh tầm nhìn chiến lược dài hạn của Ấn Độ, hành động cân bằng địa chính trị phức tạp và quyết tâm khẳng định độc lập trước áp lực ngày càng tăng từ Mỹ.
Hiệu quả chiến trường và vị thế chiến lược khiến Ấn Độ quyết tâm gắn bó với S-400, bất chấp áp lực từ Mỹ và căng thẳng địa chính trị toàn cầu (trong ảnh: Hệ thống phòng không S-400 của Nga). Ảnh: TASS
Theo cổng phân tích tin tức News.az của Azerbaijan, mối quan hệ quốc phòng đang phát triển giữa Ấn Độ và Nga một lần nữa thu hút sự chú ý của toàn cầu khi hai quốc gia thảo luận về việc mở rộng nguồn cung cấp hệ thống tên lửa đất đối không S-400 Triumph do Nga sản xuất. Đây không chỉ đơn thuần là một thương vụ vũ khí, mà còn là một hành động cân bằng địa chính trị phức tạp, phản ánh tầm nhìn chiến lược dài hạn của New Delhi và quyết tâm khẳng định độc lập trước áp lực ngày càng tăng từ Washington.
Tham vọng sở hữu hệ thống phòng không S-400 của Ấn Độ không phải là mới. Hành trình này bắt đầu vào năm 2015, khi New Delhi công khai ý định mua hệ thống tiên tiến đó. Một thỏa thuận trị giá 5,43 tỷ USD đã được ký kết vào tháng 10/2018, đánh dấu một cột mốc quan trọng trong hợp tác quốc phòng song phương. Việc giao hàng bắt đầu vào năm 2021, với kế hoạch ban đầu là cả 5 khẩu đội tên lửa sẽ đi vào hoạt động vào cuối năm 2023. Tuy nhiên, cuộc xung đột Nga - Ukraine vào tháng 2/2022 đã tạo ra những trở ngại chưa từng có cho ngành công nghiệp quốc phòng của Moskva, buộc cả Nga và Ấn Độ phải điều chỉnh và đánh giá lại tiến độ của mình.
Theo báo cáo trên truyền thông Nga, Ấn Độ và Nga năm 2025 đã ký kết một số hợp đồng lớn, trong đó một trong những điểm thảo luận chính là tương lai của chương trình S-400. Mặc dù ban đầu khẩu đội thứ 4 được lên kế hoạch bàn giao vào năm 2026 và khẩu đội thứ 5 vào năm 2027, nhưng những sự chậm trễ ngoài dự kiến đã khiến tiến độ bị lùi lại ít nhất một năm. Trước đó, nguồn tin từ tờ New Indian Express, dẫn lời Thống chế Không quân Ấn Độ Amar Preet Singh, cho biết việc giao hàng dự kiến sẽ hoàn tất vào năm 2025.
Bất chấp những thách thức do cuộc xung đột ở Ukraine gây ra, Moskva đã đảm bảo với New Delhi rằng cả 5 hệ thống sẽ được bàn giao vào giai đoạn 2026-2027, củng cố thêm độ tin cậy của Nga với tư cách là đối tác quốc phòng lâu năm của Ấn Độ.
Tính cấp thiết của việc Ấn Độ mua S-400 không chỉ nằm ở mối quan hệ chiến lược với Nga, mà còn được nhấn mạnh bởi hiệu quả thực tế của hệ thống. Không quân Ấn Độ hiện đang vận hành 3 khẩu đội S-400, được triển khai chiến lược dọc theo biên giới phía Tây và phía Đông (giáp Trung Quốc và Pakistan). Trong một cuộc xung đột gần đây với Pakistan, hiệu suất của S-400 đã được chứng minh.
Theo Tư lệnh Không quân Ấn Độ Amar Preet Singh, trong một cuộc phỏng vấn với Tạp chí Military Watch, hệ thống này đã ngăn chặn thành công máy bay Pakistan tiếp cận trong phạm vi tấn công. Đáng chú ý hơn, ông Singh tiết lộ rằng 5 máy bay chiến đấu của đối phương đã bị bắn hạ, trong đó có một máy bay bị phá hủy từ khoảng cách kỷ lục 300 km. "Đây là vụ tiêu diệt mục tiêu trên không lớn nhất từng được ghi nhận mà chúng tôi có thể công khai", ông Singh nói, nhấn mạnh khả năng đặc biệt của hệ thống.
Quyết định của New Delhi càng được củng cố sau chuyến thăm Moskva của một phái đoàn do Cố vấn An ninh Quốc gia Ấn Độ Ajit Doval dẫn đầu. Theo tờ Ấn Độ Ngày nay (India Today), các cuộc đàm phán không chỉ tập trung vào việc đẩy nhanh việc giao hàng theo các đơn đặt hàng hiện có, mà còn đàm phán về các hợp đồng mua sắm bổ sung tiềm năng. Thông điệp của New Delhi gửi tới Moskva rất rõ ràng: Ấn Độ cần thêm hệ thống, và cần chúng ngay lập tức. Đây không chỉ là vấn đề phần cứng quân sự, mà còn là việc bảo vệ chủ quyền của Ấn Độ trong một khu vực ngày càng bất ổn.
Tuy nhiên, quyết định mua S-400 của New Delhi đã nhiều lần thử thách mối quan hệ của nước này với Washington. Sau khi ký kết thỏa thuận năm 2018, Mỹ đã cảnh báo Ấn Độ rằng giao dịch này có thể kích hoạt các biện pháp trừng phạt theo Đạo luật Chống Đối thủ của Mỹ thông qua Trừng phạt (CAATSA). Khi các đợt giao hàng đầu tiên bắt đầu vào năm 2021, Washington một lần nữa kêu gọi Ấn Độ hủy bỏ thương vụ. "Mỹ mạnh mẽ kêu gọi các đồng minh và đối tác của mình kiềm chế các thương vụ có thể dẫn đến lệnh trừng phạt từ Washington", Đài phát thanh Đức Deutsche Welle dẫn lời Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ phát biểu vào thời điểm đó.
Điều thú vị là, không giống như Thổ Nhĩ Kỳ, quốc gia phải chịu những hậu quả nghiêm trọng vì thương vụ mua S-400, Ấn Độ cho đến nay vẫn tránh được các lệnh trừng phạt trực tiếp. Sự trì hoãn này phản ánh sự công nhận của Washington về vai trò quan trọng của Ấn Độ như một đối trọng với Trung Quốc ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Tuy nhiên, căng thẳng vẫn còn. Gần đây, Tổng thống Donald Trump đã chuyển hướng tập trung, đe dọa Ấn Độ bằng các lệnh trừng phạt không phải vì thương vụ mua tên lửa mà vì việc nước này tiếp tục nhập khẩu dầu mỏ của Nga. Bất chấp những cảnh báo này, New Delhi vẫn chưa có dấu hiệu nhượng bộ.
Cuối cùng, việc Ấn Độ tăng cường mua S-400 không chỉ là một thỏa thuận quân sự. Đây là một minh chứng cho chiến lược thực tế của Ấn Độ về đa dạng hóa và tự chủ. Bên cạnh việc nhập khẩu các hệ thống từ Nga, New Delhi đang nỗ lực phát triển các giải pháp phòng không tiên tiến của riêng mình thông qua Dự án Kusha, do Tổ chức Nghiên cứu và Phát triển Quốc phòng (DRDO) dẫn đầu. Bằng cách tiếp tục đàm phán với Moskva trong khi chống lại áp lực của Mỹ, Ấn Độ đang gửi đi một tín hiệu rõ ràng: các quyết định an ninh quốc gia của họ sẽ không bị chi phối bởi các thế lực bên ngoài.
VietBF@ sưu tập
