Chế độ ăn không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe nội tạng mà còn tác động trực tiếp đến làn da. Một số loại trái cây tuy giàu dinh dưỡng nhưng có thể khiến màu da thay đổi theo hướng tích cực hoặc tiêu cực.
Câu ngạn ngữ “You are what you eat” (Hãy nói cho tôi biết bạn ăn gì, tôi sẽ trả lời bạn là ai) không chỉ đúng với sức khỏe và dinh dưỡng tổng thể, mà trong một số trường hợp, còn đúng theo nghĩa đen, khi làn da thực sự có thể thay đổi màu sắc.
Một người đàn ông 84 tuổi tại Hồng Kông nhập viện vì phì đại tuyến tiền liệt. Tuy nhiên, điều khiến các bác sĩ bất ngờ là làn da và lòng trắng mắt của ông đã chuyển sang màu xám bạc.
Sau khi kiểm tra kỹ lưỡng, các bác sĩ xác định nguyên nhân là do bạc lắng đọng trong mô, khiến làn da của ông mang màu sắc hiếm gặp, thường chỉ thấy trong phim khoa học viễn tưởng.
Trường hợp này không phải là cá biệt. Năm 2007, ông Paul Karason - người Mỹ, từng gây chú ý khi toàn thân chuyển sang màu xanh sau nhiều năm uống dung dịch bạc clorua tự chế để chữa viêm xoang và các bệnh ngoài da. Ông được truyền thông gọi là “người đàn ông xanh”.
Ông Karason từng có nước da trắng hồng trước khi mặt chuyển sang sắc xanh (Ảnh: NBC NewsWire).
Dù hiếm gặp, thực tế cho thấy một số thực phẩm nhất định có thể khiến màu da con người thay đổi. Dưới đây là 3 nhóm trái cây tiêu biểu có thể ảnh hưởng đến sắc độ làn da:
Nhóm trái cây giàu Carotenoid
Cà rốt, đu đủ, xoài, cà chua và dưa hấu không chỉ thu hút bởi màu sắc rực rỡ mà còn là nguồn cung cấp carotenoid dồi dào.
Khi được hấp thụ qua hệ tiêu hóa, các hợp chất như beta-carotene, lycopene và lutein sẽ hòa tan trong chất béo, đi vào máu và dần dần tích tụ ở lớp hạ bì.
Tại đây, chúng tạo ra một lớp “màu nền” vàng cam nhẹ dưới da, khiến làn da trông sáng hơn, đều màu và khỏe mạnh hơn mà không cần tới ánh nắng hay mỹ phẩm.
Không giống như hiệu ứng rám nắng do tia cực tím, vốn là kết quả của tổn thương DNA và kích thích sản sinh melanin để phòng vệ, sắc da do carotenoid mang lại là một phản ứng sinh lý an toàn. Nó không gây hại tế bào và thậm chí còn bảo vệ da khỏi stress oxy hóa nhờ đặc tính chống gốc tự do mạnh mẽ.
Một nghiên cứu của Đại học St Andrews (Anh), công bố trên tạp chí Evolution and Human Behavior năm 2011, đã theo dõi nhóm tình nguyện viên trong 6 tuần. Những người tham gia được yêu cầu tăng cường ăn trái cây và rau củ giàu carotenoid.
Kết quả đo bằng thiết bị quang phổ cho thấy làn da của họ trở nên sáng và tươi tắn hơn một cách rõ rệt. Đáng chú ý, khi so sánh hình ảnh trước và sau, một nhóm người xem độc lập đánh giá những gương mặt có làn da sáng vàng nhạt nhờ carotenoid là “khỏe mạnh và hấp dẫn hơn” so với làn da rám nắng thông thường.
Nhóm quả mọng giàu Anthocyanin
Việt quất, dâu tằm, mâm xôi, cherry đen… không chỉ nổi bật bởi màu sắc đậm đà mà còn giàu anthocyanin - nhóm sắc tố flavonoid tự nhiên.
Không tham gia trực tiếp vào việc thay đổi màu da, nhưng anthocyanin đóng vai trò như một “lá chắn sinh học” giúp bảo vệ làn da khỏi các tác nhân gây lão hóa và rối loạn sắc tố.
Anthocyanin hoạt động bằng cách trung hòa các gốc tự do - phân tử không ổn định hình thành khi da tiếp xúc với ánh nắng, ô nhiễm hoặc căng thẳng. Những gốc tự do này phá hủy collagen, kích thích sản xuất melanin không đều và làm suy giảm chức năng tế bào da.
Khi có đủ anthocyanin trong chế độ ăn, quá trình oxy hóa được kìm hãm, từ đó làm chậm hiện tượng xỉn màu, thâm sạm và các dấu hiệu lão hóa sớm.
Nghiên cứu đăng trên Journal of Agricultural and Food Chemistry đã chứng minh rằng anthocyanin chiết xuất từ việt quất và mâm xôi có khả năng chống oxy hóa cao vượt trội, thậm chí được so sánh với vitamin C và E.
Các thử nghiệm trong ống nghiệm cũng cho thấy anthocyanin giúp ổn định cấu trúc collagen, bảo vệ màng tế bào khỏi tổn thương do tia UV và giảm hiện tượng viêm mạn tính.
Bên cạnh đó, các hợp chất này còn điều hòa enzyme tyrosinase - enzyme chịu trách nhiệm sản xuất melanin, từ đó giúp làm đều màu da và hạn chế hình thành đốm nâu, nám.
Nhóm trái cây cảm quang
Chanh, cam, dứa và xoài thuộc nhóm trái cây có chứa các hợp chất cảm quang như furocoumarin và psoralen. Khi tiêu thụ với liều lượng cao hoặc dùng ngay trước khi tiếp xúc ánh nắng, các chất này có thể khiến da tăng nhạy cảm với tia cực tím, dẫn đến sạm da, cháy nắng hoặc thậm chí là viêm da tiếp xúc ánh sáng.
Mặc dù nhóm trái cây này rất giàu vitamin C và chất chống oxy hóa, người tiêu dùng cần lưu ý đến thời điểm sử dụng. Tốt nhất nên ăn vào buổi tối hoặc khi không có kế hoạch ra nắng ngay sau đó, nhằm hạn chế nguy cơ kích ứng và tổn thương da do tia UV.
Màu da không chỉ do gen quyết định mà còn bị ảnh hưởng bởi chế độ ăn uống và lối sống. Một số loại trái cây nếu dùng không đúng thời điểm có thể làm da dễ sạm, trong khi nhiều loại khác lại giúp da sáng khỏe, đều màu hơn từng ngày.
Hiểu rõ bản chất của từng loại thực phẩm, kết hợp với lối sống lành mạnh và bảo vệ da khỏi ánh nắng, là chìa khóa giúp bạn có được làn da khỏe mạnh từ bên trong.
