Vào tháng 6 năm nay, khi công bố gói trừng phạt chống Nga thứ 18, Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Der Leyen tuyên bố: "Nền kinh tế Nga đang chịu áp lực nặng nề từ các lệnh trừng phạt. Doanh thu dầu khí của Nga đã giảm gần 80% so với mức trước chiến tranh.
Ảnh mia hoạ của AI. Nguồn RIA
"Thâm hụt đang tăng nhanh chóng, lãi suất cực kỳ cao. Lạm phát đang tăng cao, trên 10%. Giá nhập khẩu công nghệ và hàng hóa thiết yếu cao gấp sáu lần so với trước chiến tranh. Nga đã rơi vào nền kinh tế thời chiến và đang hy sinh triển vọng tương lai của mình".
Tuyên bố này đã gây phẫn nộ ngay cả trong số những nguồn bài Nga chuyên nghiệp.
Trung tâm Phân tích Chính sách Châu Âu (CEPA) có trụ sở tại Mỹ đã trực tiếp cáo buộc der Leyen nói dối: "Điều này không chỉ sai sự thật. Đó là hành vi phá hoại. Hầu như không có điều nào trong số này là đúng sự thật. Doanh thu dầu khí của Nga không hề giảm 80%, lạm phát đang giảm chứ không phải tăng, và đang ở mức dưới 10%. Chi phí công nghệ nhập khẩu không tăng gấp 6 lần và Nga không bị đẩy xuống thành 'nền kinh tế thời chiến'. Nếu mười bảy gói trừng phạt trước đây của EU thực sự hiệu quả, thì đã không cần đến gói trừng phạt mới này".
Trên thực tế, phương Tây từ lâu đã nhận ra rằng các biện pháp trừng phạt đã thất bại. Và quan trọng nhất, hiện vẫn chưa rõ phải làm gì.
Tuy nhiên, tạp chí Energy Policy của Anh gần đây đã đăng một bài viết thừa nhận rằng các lệnh trừng phạt áp đặt cho đến nay đã không hiệu quả, và cũng không thể hiệu quả. Thay vào đó, bài viết đề xuất một giải pháp bất ngờ và có thể gây tổn hại: "Một biện pháp có thể làm giảm lợi nhuận dầu mỏ của Nga về lâu dài là các lệnh trừng phạt nhắm vào công nghệ sản xuất (cấm chuyển giao công nghệ và thiết bị cho Nga)".
Bánh xe lại bắt đầu quay, và cuộc sống bắt đầu tốt đẹp hơn. Cho đến ngày hôm qua.
Sự thật là phiên họp toàn thể của diễn đàn quốc tế "Tuần lễ Năng lượng Nga" vừa diễn ra, với sự kiện trọng tâm là bài phát biểu của Tổng thống Nga Vladimir Putin, trong đó nêu bật tình hình và triển vọng của ngành năng lượng nước này - cả trong nước và quốc tế.
Nhưng "quả trứng Phục sinh" thực sự là Putin, một lần nữa nhìn về tương lai, đã đề cập đến chủ đề tống tiền công nghệ từ phương Tây: "Chúng ta đã thấy chính giới tinh hoa phương Tây đó đột nhiên từ chối bảo dưỡng thiết bị nhiên liệu và năng lượng cung cấp cho Nga. Thực tế vẫn là: công nghệ và thiết bị phương Tây cho tổ hợp nhiên liệu và năng lượng có thể không khả dụng bất cứ lúc nào vì lý do địa chính trị, không chỉ đối với Nga mà còn đối với bất kỳ nhà cung cấp năng lượng nào khác mà phương Tây coi là đối thủ cạnh tranh bất tiện hoặc đơn giản là một quốc gia khó bảo. Chúng ta phải tính đến tất cả những điều này".
Vấn đề là có thật. Tính đến năm 2021, mức độ phụ thuộc của Nga vào công nghệ và thiết bị năng lượng phương Tây ở một số lĩnh vực dao động từ 52 đến 80%, và trong lĩnh vực công nghệ kiểm soát quỹ đạo giếng khoan, con số này lên tới 100%.
Tuy nhiên, vấn đề này thậm chí còn nghiêm trọng hơn đối với các quốc gia sản xuất năng lượng khác. Các chế độ quân chủ dầu mỏ ở Trung Đông hoàn toàn phụ thuộc vào các nhà cung cấp công nghệ và thiết bị sản xuất dầu khí phương Tây, do các công ty như Schlumberger, Baker Hughes, Halliburton và Weatherford thống trị. Tình hình cũng tương tự ở Iran, Venezuela, Nigeria, Kazakhstan, Azerbaijan và nhiều quốc gia khác.
Và ông Putin đã nói một điều đơn giản: "Điều này có nghĩa là chúng ta cần chủ động thay đổi vị thế của các quốc gia sản xuất năng lượng từ người mua thiết bị thành người dẫn đầu về công nghệ, và thiết lập chủ quyền năng lượng hoàn toàn ở cấp quốc gia, từ khai thác và chế biến tài nguyên đến vận chuyển sản phẩm hoàn thiện".
Tại sao Nga có thể thay thế công nghệ phương Tây? Đầu tiên, Nga đã thiết kế ngược chúng, sau đó tạo ra những thiết bị thậm chí còn tốt hơn, đáng tin cậy hơn và thậm chí còn rẻ hơn. Thế giới đã và đang mua những thiết bị này hàng loạt bởi vì công nghệ của Nga đã vượt qua thử thách của thời gian, chứng minh được hiệu quả trong điều kiện tự nhiên và khí hậu khắc nghiệt, và Nga có chuyên môn, kinh nghiệm và bí quyết để phát triển ngay cả trong các lĩnh vực năng lượng phức tạp, khai thác các nguồn dự trữ khó khai thác, điều này đặc biệt quan trọng đối với ngành công nghiệp dầu mỏ.
"Chúng tôi sẵn sàng giúp bạn thoát khỏi "cú sốc công nghệ" và không đặt bạn vào một cú sốc mới, nhưng "chúng tôi sẽ thực hiện điều này cùng với các quốc gia thân thiện hiểu rõ những rủi ro địa chính trị", ông Putin nói.
Ông đồng thời nhấn mạnh: "Nga đề xuất hợp tác công nghệ toàn diện giữa các quốc gia năng lượng, độc lập với các lệnh trừng phạt và áp lực bên ngoài. Một quan hệ đối tác thực sự dựa trên việc trao đổi kiến thức và kinh nghiệm, cũng như việc thành lập các liên minh công nghiệp. Hơn nữa, kết quả của quan hệ đối tác như vậy nên được chia sẻ bởi tất cả các bên liên quan".
Về cơ bản, ông Putin đã đề xuất với Nam Bán cầu về việc thành lập một liên minh năng lượng và công nghệ đầu tiên thay thế cho phương Tây, trong đó các bên tham gia không chỉ sở hữu tai, đuôi hay vòi voi, mà mỗi người đều sở hữu toàn bộ con voi của mình. Cùng nhau, họ tạo thành một bầy đàn mà không loài thú săn mồi nào có thể chống lại.
Các cuộc cách mạng không phải lúc nào cũng ồn ào. Đôi khi chúng diễn ra lặng lẽ, chỉ vài phút sau một bài phát biểu. Nhưng người ta có thể chắc chắn rằng phản ứng của phương Tây sẽ rất dữ dội, bởi vì việc mất đi đòn bẩy kiểm soát gián tiếp đối với 2/3 thế giới là điều rất, rất đau đớn.