Trên xe ô tô, rất nhiều bộ phận có tuổi thọ được tính bằng năm, tuy nhiên cũng có những bộ phận dễ hỏng hóc nếu không được bảo dưỡng đúng cách.
Bình ắc quy
Ắc quy là nguồn điện ban đầu cung cấp năng lượng khởi động cho xe bắt đầu di chuyển, đồng thời phân phối điện năng cho các thiết bị khác như điều hòa, hệ thống đèn, màn hình giải trí...
Bình ắc quy ô tô có tuổi thọ trung bình từ 2 đến 4 năm phụ thuộc vào yếu tố chủ quan cũng như khách quan. Các chuyên gia trong ngành đã thống kê có những nguyên nhân chính sau dẫn tới sự suy giảm vòng đời của ắc quy:
- Ắc quy bị “chai" theo thời gian
- Axit (thành phần quan trọng) ăn mòn các bộ phận cấu tạo nên ắc quy
- Máy phát điện, cầu chì, hệ thống dây điện…hoạt động không ổn định
- Cách sử dụng trang thiết bị dùng điện trên xe
- Hoạt động trong điều kiện khí hậu lạnh giá hoặc nắng nóng kéo dài
- Xe bị ngập nước
- Lâu ngày không khởi động xe
- Bảo trì, bảo dưỡng ắc quy không đúng cách
Hệ thống phanh
Với chức năng “giữ nhịp và điều tiết" cho cả một cỗ máy vận hành nhịp nhàng an toàn, hệ thống phanh là bộ phận có cấu tạo phức tạp và cường độ hoạt động rất cao trên ô tô. Chính vì tần suất sử dụng dày đặc này cho nên đây là bộ phận có nhiều khả năng gặp trục trặc trong quá trình sử dụng.
Theo thời gian, hệ thống phanh thường gặp sự cố bởi một số nguyên nhân như: thói quen sử dụng của người dùng, điều kiện địa hình, tình trạng giao thông cùng các yếu tố liên quan đến kỹ thuật.
Lốp xe và la-zăng (mâm xe)
Lốp xe được ví như “đôi chân" của ô tô bởi bộ phận này là trụ đỡ cho toàn bộ tải trọng xe và đón nhận tất cả lực truyền từ động cơ khi di chuyển.
Lốp xe cũng chính là “đối tượng tương tác" trực tiếp nhiều nhất với hệ thống phanh, do đó tốc độ mài mòn hay nói cách khác độ sâu gai lốp giảm dần có liên hệ mật thiết với mức độ sử dụng phanh của tài xế. Các thao tác như tăng tốc đột ngột, liên tục phanh gấp, nhấn - nhả bàn đạp phanh không nhất quán hay dứt khoát là một trong những tác nhân chủ yếu dẫn đến độ hao mòn lốp xe qua thời gian.
Lốp và lazang là bộ phận dễ hỏng của xe ô tô. (Ảnh minh họa: Giao thông Hà Nội).
Ngoài các nguyên nhân trên, lốp xe và la-zăng còn có thể bị hư hỏng hay móp méo bởi các yếu tố như xe hoạt động quá tải, tai nạn giao thông, thường xuyên chở quá trọng tải, địa hình gồ ghề, xe cán phải đinh hoặc vật nhọn, sự cố nổ lốp….
Hệ thống đèn xe
Bộ phận này đóng vai trò như “đôi mắt" với tác dụng tăng cường khả năng quan sát từ xa cho tài xế và có thể làm giảm nguy cơ xảy ra những tai nạn đáng tiếc. Hiện nay, 4 kiểu đèn halogen, xenon, HID và LED đang được các hãng trang bị phổ biến trên đa dạng dòng xe từ phổ thông đến cao cấp.
Tuổi thọ của đèn halogen khoảng 450 - 1.000 giờ chiếu sáng ở điều kiện di chuyển bình thường (như vậy giả sử mỗi ngày sử dụng 30 phút, bóng đèn có thể duy trì được trong khoảng 5 năm).
Các đèn khác như xenon, HID tuổi thọ có thể gấp đôi so với đèn halogen và đèn LED sở hữu vòng đời cao nhất.
Hệ thống đèn xe nằm trong danh sách thường xuyên phát sinh sự cố bởi 2 nhóm lý do:
- Trục trặc về kỹ thuật: chất lượng bóng đèn, rơ le, máy phát điện, cầu chì, dây điện...
- Tác động từ ngoại cảnh: va chạm, điều kiện khí hậu, sử dụng sai cách...
Dây curoa
Dây curoa ô tô (còn được gọi là dây đai) là bộ phận giúp kết nối và dẫn động các bộ phận. Trục cam, lốc điều hòa, hệ thống bơm trợ lực tay lái, máy bơm nước…được dẫn động liên tục và hoạt động đồng thời nhờ dây curoa.
Dây curoa cam chủ yếu được sản xuất từ cao su chất lượng cao có bố nylon bên trong giúp gia tăng tuổi thọ của dây đai, tuy nhiên không phải tất cả các động cơ đều sử dụng loại dây đai này. Ở một số mẫu động cơ có dung tích lớn, nhà sản xuất thường dùng dây curoa cam bằng xích thay cho vật liệu cao su thông thường.
Vòi phun nhiên liệu
Bộ phận này cũng dễ bị hỏng nhất do hoạt động liên tục. Vòi phun được chế tạo và hoạt động với độ chính xác rất cao. Các lỗ nhỏ li ti giúp nhiên liệu được phun ra dạng sương mù, giúp tiết kiệm nhiên liệu tối đa. Lâu ngày không tránh khỏi cặn bẩn bám ở vòi phun làm giảm tiết diện. Lâu ngày gây tình trạng xăng được phun không đều (nghèo xăng), khiến máy rung, giật.
Bugi
Bugi là bộ phận thuộc hệ thống đánh lửa, rất quan trọng với vận hành của động cơ. Bugi ô tô có truyền năng lượng từ ắc quy sang nhiên liệu trong xi lanh động cơ, giúp phát sinh ra tia lửa điện để đốt cháy nhiên liệu.
Tuổi thọ thực tế của bugi phụ thuộc vào chất lượng sản phẩm và thói quen lái xe. Nhưng theo khuyến cáo, xe sau khi chạy khoảng 50.000km cần phải thay bugi.
Giảm xóc ô tô
Giảm xóc (phuộc) là một bộ phận quan trọng trong hệ thống treo ô tô. Nó giúp hấp thụ và giảm các xung lực khi ô tô gặp phải ổ gà hoặc các vật cản trên đường.
Hệ thống cần gạt nước
Là “dụng cụ vệ sinh tự thân" duy nhất trên ô tô, hệ thống này đảm đương vai trò gạt nước mưa, bụi bẩn, lá khô, xác côn trùng…bám trên kính lái.
Từ thực tế sử dụng cho thấy, hệ thống cần gạt thường bị rút ngắn tuổi thọ bởi các hiện tượng như bình nước rửa kính rạn nứt, vòi phun nước bị tắc nghẽn, thanh gạt bị cong, mòn lưỡi cao su, cháy motor (xảy ra khi quá lạm dụng cần gạt).
Các gioăng kính cửa 2 bên
Theo lý thuyết, nếu việc sử dụng xe ô tô hội tụ đầy đủ các yếu tố như gara có mái che, thời tiết luôn ôn hoà mát mẻ, môi trường trong lành... thì độ bền của các gioăng kính lái và cửa hai bên có thể lên đến 7 - 10 năm. Tuy nhiên những điều kiện lý tưởng trên thường rất khó đạt được với tình trạng thực tế tại Việt Nam.
Khí hậu nhiệt đới nóng ẩm như miền Bắc nước ta là “kẻ thù” số một khiến các chi tiết cao su bị thoái hóa rất nhanh, chai cứng, nứt gãy dẫn đến việc xuất hiện tiếng rít to hay cửa bị kẹt khi người dùng thực hiện thao tác đóng mở.
Bề mặt sơn bên ngoài
Thời điểm mới xuất xưởng, mẫu xe nào cũng sở hữu lớp nước sơn ngoại thất bóng bẩy, mịn màng và tông màu sắc nét. Tuy nhiên sau khoảng một năm sử dụng, sơn xe đã dần mất đi vẻ sáng sủa và tươi mới ban đầu. Nguyên nhân của hiện tượng này đôi khi đến từ ảnh hưởng thời tiết, điều kiện đường sá, sự cố va quệt hay thời gian sử dụng.
Bên cạnh đó, bề mặt lớp sơn có thể xuất hiện hàng triệu các vết xước li ti bắt nguồn từ một số hành động vô tình của người dùng. Ví dụ như công đoạn rửa xe không tuân theo khuyến cáo từ nhà sản xuất hay việc sử dụng khăn lau thô ráp để làm sạch bụi bẩn, khi đó đất cát sẽ bám vào khăn và chà xát vỏ xe gây xước lớp sơn bóng.
Qua một thời gian sử dụng, việc phát sinh vấn đề hỏng hóc đối với một số bộ phận ô tô thường sẽ không tránh khỏi. Chủ sở hữu nên đưa phương tiện đến các trung tâm dịch vụ để được kiểm tra/thay thế những phụ tùng bị trục trặc hay gặp sự cố nhằm duy trì hiệu suất hoạt động của xe một cách bền bỉ.
VietBF@ Sưu tập
