EU sắp giảm hạn ngạch nhập khẩu thép

[june04]

Trong một động thái nhằm ngăn chặn thép giá rẻ tràn ngập thị trường châu Âu sau khi Washington áp đặt mức thuế nhôm thép mới, Liên minh châu Âu (EU) lên kế hoạch thắt chặt hạn ngạch nhập khẩu thép để giảm 15% lượng thép chảy vào khối kể từ tháng Tư tới.


Thép cuộn thành phẩm trong một nhà máy ở Salzgitter, Đức. Ảnh: Bloomberg

Hôm 19-3, Ủy ban châu Âu (EC), cơ quan hành pháp của EU, công bố kế hoạch hành động bảo vệ ngành công nghiệp thép trong khu vực.

Phó chủ tịch điều hành EC, Stephane Sejourne, người chịu trách nhiệm về chiến lược công nghiệp của EU, cho biết biện pháp đầu tiên trong kế hoạch này là giảm hạn ngạch nhập khẩu đối với nhiều loại thép từ ngày 1-4 để cắt giảm dòng chảy thép vào EU khoảng 15%.

Các nhà sản xuất thép châu Âu đang vật lộn với giá năng lượng cao và sự cạnh tranh từ các đối thủ nước ngoài, đặc biệt là ở Trung Quốc, nơi công suất thép đang dư thừa. Nhà sản xuất này cảnh báo, EU có nguy cơ trở thành điểm đến của thép giá rẻ chuyển hướng từ thị trường Mỹ, có thể khiến các nhà máy thép ở châu Âu sụp đổ.

Với thị trường Mỹ, hiện không còn tính thương mại sau khi chính quyền Tổng thống Donald Trump áp mức thuế nhôm thép 25%, Sejourne dự báo các nhà sản xuất từ Canada, Ấn Độ và Trung Quốc sẽ tìm cách bán khối lượng thép lớn hơn sang thị trường châu Âu.

“Trong thời kỳ không ai tôn trọng các quy tắc của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) và mọi nước đều nhấn mạnh đến an ninh quốc gia, EU không thể là châu lục duy nhất để ngành công nghiệp thép sụp đổ”, Sejourne nói.

Ông cho biết thêm, EU không muốn phụ thuộc vào việc nhập khẩu thép, vốn rất quan trọng trong việc tái thiết tổ hợp công nghiệp quân sự của EU sau chiến tranh ở Ukraine. Đây là vấn đề chiến lược vì sẽ không có ngành công nghiệp quốc phòng và ô tô nếu không có thép.

Để củng cố các biện pháp phòng vệ thương mại hiện có, các quy tắc mua sắm công dự kiến sẽ được sửa đổi vào năm 2026 để ưu tiên cho thép châu Âu.

Theo dự thảo Kế hoạch hành động về thép và kim loại, EC sẽ đưa ra quy tắc “nấu chảy và đổ khuôn”. Quy tắc này có nghĩa là nguồn gốc của thép sẽ được xác định theo nơi thép được luyện và đúc. Điều sẽ ngăn chặn tình trạng thay đổi nguồn gốc thép bằng cách chuyển thép thô sang các nước thứ ba để xử lý tối thiểu rồi xuất khẩu để tránh các biện pháp phòng vệ thương mại của EU bao gồm thuế chống bán phá giá và thuế chống trợ cấp.

Động thái này sẽ tác động lớn đến những nhà sản xuất thép ở Trung Quốc, thường xử lý công đoạn cuối ở các nước thứ ba, chẳng hạn xử lý thép cán nóng thành thép mạ kẽm nhúng nóng, trước khi được gửi đến EU để tránh thuế.

“Ngành công nghiệp thép châu Âu vẫn bị đe dọa bởi tình trạng dư thừa năng lực sản xuất toàn cầu và những méo mó thương mại từ Trung Quốc và những nước khác trợ cấp cho ngành công nghiệp trong nước hoặc lách các biện pháp phòng vệ thương mại và lệnh trừng phạt của EU”, EC cho biết.

Năm 2018, trong cuộc tranh chấp thương mại với chính quyền Tổng thống DonaldTrump đầu tiên, EU đã thiết lập biện pháp phòng vệ liên quan đến hạn ngạch nhập khẩu thép. Kể từ đó, biện pháp này được gia hạn nhiều lần.

Lượng thép nhập khẩu vào EU nằm trong hạn ngạch sẽ không phải chịu thuế quan. Bất kỳ lượng thép nhập khẩu nào ngoài hạn ngạch sẽ bị áp mức thuế 25%. Kể từ tháng 7-2019, khối lượng hạn ngạch nhập khẩu thép tăng hơn 25% khi EU tuân thủ các quy định của WTO. Năm 2024, EU nhập khẩu khoảng 60 triệu tấn thép, trong đó có 30 triệu tấn nằm trong hạn ngạch miễn thuế.

EC đang đánh giá xem liệu có áp dụng biện pháp thắt chặt hạn ngạch nhập khẩu tương tự đối với nhôm hay không.

EU tăng cường bảo vệ ngành thép khi khối này tìm cách củng cố năng lực phòng thủ sau khi Tổng thống Donald Trump tuyên bố sẽ cắt giảm hỗ trợ an ninh cho châu Âu. Thép và nhôm đóng vai trò quan trọng đối với ngành công nghiệp quốc phòng. Ví dụ, một xe tăng chiến đấu cần 50-60 tấn thép chất lượng cao, trong khi một máy bay chiến đấu cần 10 tấn nhôm.

“Ngành công nghiệp thép luôn là động lực cốt lõi cho sự thịnh vượng của châu Âu. Điều đó có nghĩa là chúng ta phải hỗ trợ các nhà sản xuất thép ở châu Âu đang đối mặt với những thách thức lớn trên thị trường toàn cầu”, Chủ tịch EC Ursula von der Leyen nói.