17/7/1918. Rạng sáng ngày hôm ấy, nước Nga đang còn chìm trong bóng đêm. Dưới tầng hầm mờ tối của biệt thự Ipatiev Tsar Nicholas II, vị Sa hoàng cuối cùng của Đế chế Romanov, cùng Hoàng hậu Alexandra và năm người con thơ gồm bốn cô công chúa Olga, Tatiana, Maria, Anastasia, và em trai Alexei đã bị nhóm Bolsheviks khát máu xử tử đánh dấu sự sụp đổ hoàn toàn của chế độ Sa hoàng kéo dài 304 năm.
Sau cuộc cách mạng tháng Hai 1917 và việc Nicholas II đã thoái vị, gia đình ông bị giam giữ từ dinh thự Alexander tại Tsarskoye Selo đến tạm ngự tại Tobolsk ở Tây Siberia. Dù bên ngoài vẫn vang vọng những lời hứa cứu giúp, như sự từ chối ban đầu của Vua George V Anh Quốc vì lo ngại chuyện chính trị nội bộ, thực tế là không có lực lượng nào đến để giải cứu họ.
Sang tháng Tư 1918, họ bị đưa đến Yekaterinburg, nơi trung tâm của miền Ural, tại nơi giam giữ biệt lập hơn cả: giam trong biệt thự của kỹ sư Nikolay Ipatiev, nay được cải danh thành
"House of Special Purpose" – Nhà với Mục Đích Đặc Biệt.
Nơi đây với bốn bức tường sơn đen, cửa sổ bị che kín, chung quanh là tường rào cao và lính Bolshevik canh gác nghiêm ngặt. Gia đình Romanov sống dưới tình trạng kiểm soát tối đa trong thời thời gian từ 76‑78 ngày. Họ bị từ chối cung cấp nhiều tiện nghi: mất dần các phụ tá, bị bị cắt lương thực như bơ, cà phê, chịu đựng cơn đói và cái lạnh lẽo.
Rạng sáng ngày 17 tháng Bảy, 1918, khoảng 2 giờ sáng, một đoàn lính Cheka do Yakov Yurovsky chỉ huy kéo đến
Nhà Mục Đích Đặc Biệt này. Họ cho đánh thức gia đình, nói rằng có lệnh di chuyển vì
"có lực lượng chống Bolshevik đang đến".
Tsar và Hoàng hậu cùng năm người con, theo lệnh đi xuống tầng hầm với lý do được bịa đặt là để chụp tấm ảnh kỷ niệm cho truyền thông Bolshevik. Việc này nhằm mục đích tung ra tin đồn rằng,
"bọn họ đã trốn thoát".
Nhưng khi đứng thành hàng, họ được thông báo cho biết:
"Bản án tử hình đã được ban hành", rồi súng đã nổ vang lên. Nicholas II, người đứng đầu dòng dõi, chết ngay tại chỗ, song những viên đạn ban đầu không thể kết liễu ngay lập tức cuộc sống của Hoàng hậu Alexandra và các con, bởi vì họ mang theo những viên kim cương thêu trên áo nên đã chống đạn được phần nào.
Không chỉ súng, viên đạn không thể nhắm chính xác, khiến cho các công chúa và hoàng hậu có thể chống cự. Yurovsky và đồng đội, trong tiếng hét và hứng thú phẫn nộ, quay sang sử dụng báng súng, dao, kiếm, ra tay giết với bayonet! Cuộc tàn sát đã diễn ra trong 20‑30 phút đầy hỗn loạn.
Tổng cộng có 11 người trong gia đình hoàng tộc gồm hai ông bà và năm con, cùng bốn người hầu cận trung thành, đã bị giết sạch. Sau đó, xác họ bị đưa xuống rừng gần đó, được cho tẩm xăng với acid, rồi bỏ vào mỏ muối cũ hoặc hố sâu. Các cơ thể này được cố vùi lấp xuống, nhằm che giấu bằng chứng.
Lý do thực sự? Bọn Bolsheviks, dưới áp lực của sự tiến công từ phe White chống cộng, vì lo sợ bất cứ âm mưu để cứu thoát họ, quá khứ chống Sa hoàng của Nicholas và biểu tượng của ông sẽ là chất xúc tác cho chế độ phản cách mạng được tái sinh.
Presidium Xô Viết vùng Ural đã ra tuyên bố:
"Tsar là kẻ tội đồ, đã gây ra tội ác vô số… Phát hiện có âm mưu kích động White cứu gia đình hoàng tộc nên cần phải cho xử tử để bảo vệ Cách mạng". Đây là một hành động chính trị, với một bản tuyên ngôn tàn khốc: không có chỗ cho chủ nghĩa quân chủ cũ trong Nhà nước Cộng sản ỏ nước Nga.
Mặc dù Cộng sản Liên Xô cố giấu kín gần trọn thế kỷ qua, bộ xương hoàng gia đã được phát hiện ra hồi năm 1991 gần Yekaterinburg. Năm 1993, mẫu DNA của họ được xác minh nhờ sự đóng góp mẫu gene từ Hoàng gia Anh và toàn bộ vụ án giết người dã man này dần dần làm sáng tỏ.
Năm 1998, tức là 80 năm sau đó, lễ an táng long trọng đã được tổ chức tại St. Petersburg.
"Trân châu" cuối cùng của chế độ Romanov với những đứa con đã mãi mãi ra đi trong tận cùng sự tàn ác của chính trị. Tuy nhiên, giọt máu cuối cùng của họ đã chảy vào lịch sử, khiến cho người ta luôn mãi nhớ, đó không chỉ là một bản án, mà một tội ác của CS mà lương tri nhân loại không thể nào quên được.
Gia đình Romanov bị đưa đến cái chết do lòng căm thù chế độ cũ và nỗi sợ hãi trước "bàn tay trắng" của phe đối lập. Họ từng là biểu tượng của nước Nga đế quốc, từng say mê trong ánh hào quang dĩ vãng, để rồi bị từ chối mọi sự thương xót. Tội ác của Ipatiev không chỉ đơn thuần là xử tử Sa hoàng, mà là tuyên bố xóa tên quá khứ, khởi đầu một kỷ nguyên tội ác CS không khoan nhượng.
Tội ác của Ipatiev không chỉ là một vụ giết người tập thể mà nó là một chương sách đen tối của lịch sử thế kỷ 20. Một bản án khép lại vương triều lớn nhất Châu Âu nhưng lại mở ra một triều đại mới: triều đại cách mạng nơi mà bất cứ nghi ngờ nào cũng có thể kết thúc bằng cái chết.
Gia đình vị Sa hoàng cuối cùng của Nga và dinh thự ở Yekaterinburg (phải). (Ảnh: tsarnicholas.org)
Giữa cảnh huống hỗn loạn, giữa mùi khói đốt, máu acid và súng lạnh, vẫn còn ánh mắt của cô công chúa Anastasia, có người từng tin là vẫn còn sống sót. Nhưng trên thực tế, không có ai sống sót cả. Ở tầng hầm Ipatiev đầy ắp oán hận, tương lai của một vương triều cũng bị đóng đinh bằng tiếng súng và bayonet.
Câu chuyện này, với ngòi bút của VNCH, nhằm lưu giữ lại những tiếng hét, nứt vỡ của chế độ cũ, và âm vang của những viên đạn vốn là bằng chứng cuồng nộ, mà qua đó, chúng ta nhận ra: chính trị cực đoan không hề phân biệt người vô tội, cung điện hay nhà tầng hầm đều có thể biến thành nhà giam cuối cùng của nhân loại.
