Phế phẩm lá, vỏ của loại quả này từng bị vứt bỏ, nay hóa thành ‘kho báu’

[therealrtz]

Mỗi năm, ngành chế biến nông sản tại Việt Nam thải ra hàng chục nghìn tấn vỏ, lõi và lá dứa. Lượng phế phẩm này thường bị bỏ đi, vừa gây lãng phí, vừa tạo áp lực xử lý môi trường. Thế nhưng, trong xu hướng kinh tế tuần hoàn và “xanh hóa” sản xuất, nhiều doanh nghiệp, startup đã nhìn thấy tiềm năng khổng lồ từ những lớp lá, vỏ dứa tưởng chừng vô giá trị ấy.

Một trong những câu chuyện tiên phong là sự hợp tác giữa Ecofa và Bao Lan Textile. Hai doanh nghiệp này đã phát triển dòng sợi ANANAS từ lá dứa, cung cấp nguyên liệu bền vững cho ngành dệt may. Sợi và vải từ lá dứa có thể sản xuất với số lượng lớn, đáp ứng nhu cầu của các nhà thời trang trong và ngoài nước. Thành quả này đánh dấu bước ngoặt quan trọng khi ngành trồng dứa Việt Nam được kết nối với xu thế “thời trang xanh” toàn cầu.

Không chỉ dừng ở lĩnh vực may mặc, lá dứa còn được khai thác sáng tạo ở nhiều nơi trên thế giới. Tại Nhật Bản, công ty PEEL Lab đã phát triển chất liệu “da thực vật” từ lá dứa để chế tác túi xách, ví, giày dép cao cấp. Những sản phẩm này không chỉ thân thiện môi trường mà còn đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về thời trang bền vững.

Song song với lá dứa, vỏ dứa cũng ngày càng được ứng dụng trong công nghiệp hóa mỹ phẩm. Các nghiên cứu chỉ ra vỏ dứa chứa nhiều hợp chất quý như enzyme bromelain, vitamin A, C, E và nhóm carotenoids có khả năng chống oxy hóa, kháng viêm. Nhờ vậy, nếu được xử lý đúng cách, nguồn nguyên liệu này có thể trở thành nền tảng cho mỹ phẩm, dược phẩm, vật liệu sinh học và nhiều sản phẩm tiêu dùng hằng ngày.

Tại Việt Nam, Fuwa Biotech (Thanh Hóa) là đơn vị tiên phong trong hướng đi này. Chứng kiến hàng núi vỏ dứa bị bỏ phí gần nhà máy chế biến, nhà sáng lập Bùi Thị Bích Ngọc đã thử nghiệm công thức lên men vỏ dứa cùng đường và nước trong nhiều tháng. Kết quả là dung dịch enzyme tự nhiên có khả năng kháng khuẩn cao, được Viện Pasteur TP.HCM kiểm nghiệm với hiệu quả loại bỏ đến 98% vi khuẩn. Từ đó, Fuwa Biotech đã phát triển dòng sản phẩm nước rửa bát, nước giặt, nước lau sàn, xà phòng thiên nhiên… Mô hình này vừa giảm thiểu rác thải, vừa mang lại doanh thu ổn định và tạo việc làm cho người dân địa phương.

Tiềm năng của vỏ dứa không chỉ dừng ở sản phẩm tẩy rửa. Theo các chuyên gia, enzyme và chất chống oxy hóa từ vỏ dứa hoàn toàn có thể ứng dụng trong các công thức chăm sóc da tự nhiên như mặt nạ làm sáng, serum chống lão hóa hay kem dưỡng phục hồi. Một số nghiên cứu quốc tế đã thử nghiệm chiết xuất vỏ dứa trong mỹ phẩm, hứa hẹn mở ra cơ hội mới cho ngành mỹ phẩm xanh “made in Vietnam”.

Những sáng kiến này cho thấy, một phụ phẩm nông nghiệp tưởng chừng bỏ đi có thể trở thành sản phẩm kinh tế giá trị cao nếu được tái chế đúng hướng. Không chỉ mang lại lợi ích kinh tế, việc tận dụng lá, vỏ dứa còn góp phần giảm phát thải rác hữu cơ, hạn chế ô nhiễm môi trường, đồng thời gia tăng giá trị cho chuỗi cung ứng nông sản.

Từ câu chuyện của Ecofa, Bao Lan Textile đến Fuwa Biotech có thể thấy phế phẩm dứa đang được ‘hồi sinh’, trở thành nguyên liệu cho thời trang, mỹ phẩm và nhiều sản phẩm tiêu dùng. Đây là minh chứng rõ rệt cho kinh tế tuần hoàn: lá, vỏ dứa – từng bị coi là rác thải – nay hóa thành ‘kho báu’ góp phần thúc đẩy doanh nghiệp Việt chuyển mình theo hướng phát triển bền vững.


VietBF@ Sưu tập