Các nhà khoa học từ Đại học tổng hợp Liên bang Baltic mang tên Immanuel Kant (BFU) đă phát triển phương pháp toán học - phân tích Q - để chẩn đoán rối loạn trầm cảm lâm sàng.
Theo ư kiến của họ, phương pháp mới sẽ giúp phát triển các phương pháp chẩn đoán chính xác hơn và các phác đồ cá nhân hóa, dịch vụ báo chí của Bộ Khoa học và Giáo dục Đại học Nga nói.
Các nhà khoa học từ Trung tâm Công nghệ thần kinh và Trí tuệ nhân tạo Baltic thuộc Đại học tổng hợp Liên bang Baltic mang tên Immanuel Kant (BFU) phát hiện ra rằng, ở những bệnh nhân mắc chứng rối loạn trầm cảm nặng, hoạt động của mạng lưới năo có những khác biệt so với những người khỏe mạnh.
Mạng lưới chức năng là tập hợp các vùng năo hoạt động cùng nhau để thực hiện các nhiệm vụ cụ thể. Mạng lưỡi não chịu trách nhiệm cho nhiều quá tŕnh nhận thức và cảm xúc, chẳng hạn như trí nhớ, sự chú ư, khả năng ra quyết định và điều chỉnh tâm trạng. Mạng lưới chức năng giúp điều phối hoạt động, đảm bảo năo hoạt động trơn tru.
Các nhà nghiên cứu của Đại học BFU là những người đầu tiên sử dụng phương pháp toán học gọi là phân tích Q để nghiên cứu chứng rối loạn trầm cảm nặng. Không giống như các phương pháp truyền thống chỉ xem xét các kết nối theo cặp giữa hai vùng năo, phân tích Q cho phép nghiên cứu các tương tác nhóm, trong đó ba hoặc nhiều vùng năo tham gia đồng thời.
Phương pháp này bao gồm việc xác định các nhóm vùng năo có mối liên hệ chặt chẽ với nhau, nghiên cứu các kết nối giữa chúng và đánh giá những đặc điểm cấu trúc của các kết nối này - mức độ đa dạng và độ phức tạp của chúng.
"Bộ năo con người có thể được mô h́nh hóa như một mạng lưới nhiều lớp, trong đó mỗi vùng là một nút và các kết nối giữa chúng là các cạnh. Phân tích Q t́m kiếm các nhóm nút trong mạng lưới này được kết nối với nhau. Ví dụ, nếu ba vùng năo tương tác tích cực với nhau, chúng sẽ tạo thành một nhóm bậc ba. Càng có nhiều nhóm như vậy, cấu trúc mạng lưới càng phức tạp và đa dạng".
Các nhà khoa học BFU đă sử dụng phương pháp mới này và phát hiện ra rằng, ở những bệnh nhân mắc chứng rối loạn trầm cảm nặng, hoạt động của mạng lưới chức năng có những khác biệt so với người khỏe mạnh. Trong bộ não của họ các kết nối trở nên kém phức tạp và giảm tính đa dạng, năo bộ kém linh hoạt hơn và họ gặp khó khăn trong việc xử lư thông tin và điều chỉnh cảm xúc.
Bệnh nhân cũng gặp phải những thay đổi về vai tṛ của các vùng chính, chẳng hạn như vùng năo sản xuất dopamine (c̣n được gọi là chất đen) trở nên tích hợp hơn vào mạng lưới và xảy ra t́nh trạng rối loạn chức năng của các đường truyền dopamine. Ngoài ra, số lượng các kết nối cấp cao và số lượng tương tác phức tạp giữa các vùng năo giảm đi, quá tŕnh tích hợp thông tin bị gián đoạn.
"Các phương pháp phân tích năo truyền thống thường tập trung vào các kết nối riêng lẻ nhưng không tính đến cách các kết nối này ảnh hưởng đến những cấu trúc phức tạp hơn. Phân tích Q cho phép chúng tôi thấy được bức tranh toàn diện về chức năng năo, điều này đặc biệt quan trọng để hiểu các bệnh phức tạp như rối loạn trầm cảm", - nhà khoa học lưu ý.
Theo các tác giả, phương pháp này mở ra khả năng mới cho việc chẩn đoán và điều trị bệnh trầm cảm lâm sàng nặng. Sau khi hiểu được các tương tác cấp cao trong năo bị phá vỡ bằng cách nào, các nhà khoa học có thể phát triển các phương pháp chẩn đoán chính xác hơn và phương pháp điều trị cá nhân hóa.
Mới đây, các nhà khoa học từ Đại học tổng hợp Liên bang Baltic mang tên Immanuel Kant cho biết rằng, họ đă phát hiện ra một dấu hiệu sinh học của chứng rối loạn trầm cảm và có thể nh́n thấy dấu hiệu này trên h́nh ảnh chụp MRI.
Kết quả nghiên cứu đă được công bố trên tạp chí khoa học uy tín IEEE Access.