|
Trong ký ức của nhiều người Việt, mỡ lợn không chỉ là nguyên liệu tạo nên những món ăn đậm đà. Tuy nhiên, cùng với sự phát triển của xã hội và những quan niệm sai lầm về chất béo, mỡ lợn dần bị "thất sủng" trong căn bếp của nhiều gia đình.
Tuy nhiên, ngày nay nhiều người lại đang "quay xe" về ăn mỡ lợn, đặc biệt là nhiều người chuộng mỡ lợn đen, mỡ lợn bản, mỡ lợn được nuôi thả vườn (nuôi thủ công). Ở góc độ tây y đã nghiên cứu nhiều về mỡ lợn, vậy dưới góc độ Y học cổ truyền thì mỡ lợn có công dụng gì với sức khỏe. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn.
Mỡ lợn là gì, mỡ lợn được lấy từ thịt lợn mỡ, sau đó được nấu trong nồi, cho vào bát để nguội. Khi lạnh, mỡ lợn sẽ đông lại. Mỡ lợn được dùng để dùng nấu ăn trong các món chiên, xào hay nấu.
Giá trị dinh dưỡng của mỡ lợn
Thành phần dinh dưỡng trong 100 gram: Lượng calo 827 (kcal)
Axit béo bão hòa: Chiếm khoảng 40%, đây là loại axit béo thường bị "mang tiếng xấu" vì có thể làm tăng cholesterol xấu (LDL). Tuy nhiên, cơ thể chúng ta vẫn cần một lượng nhất định axit béo bão hòa để duy trì các chức năng hoạt động.
Axit béo không bão hòa đơn: Chiếm khoảng 50%, đây là loại axit béo có lợi cho sức khỏe tim mạch, giúp giảm cholesterol xấu và tăng cholesterol tốt (HDL).
Axit béo không bão hòa đa: Chiếm khoảng 10%, bao gồm omega-3 và omega-6, là những axit béo thiết yếu mà cơ thể không thể tự tổng hợp được.
Vitamin và khoáng chất: Mỡ lợn cũng chứa một lượng nhỏ vitamin A, D, E và các khoáng chất như sắt, kẽm, selen.
Công dụng chữa bệnh của mỡ lợn
Y học cổ truyền cho rằng mỡ lợn có tính ngọt, mát, không độc; có tác dụng bổ sung chất thiếu hụt, dưỡng ẩm, giải độc, nuôi dưỡng cơ thể. Mỡ lợn có thể điều trị các triệu chứng như khô nội tạng, táo bón, ho khan và nứt nẻ da.
Làm săn chắc và dưỡng ẩm cho da khô: Bôi mỡ lợn nấu chín lên mặt và môi mỗi tối có thể điều trị hiệu quả tình trạng da mặt và môi khô.
Bổ tỳ: Mỡ lợn có thể nuôi dưỡng năm cơ quan nội tạng, đặc biệt là tỳ, vị và phổi. Mỡ lợn có vị ngọt, có tác dụng bổ tỳ, giúp tiêu hóa thức ăn nên thích hợp cho những người tỳ vị hư, chán ăn, gầy yếu.
Dưỡng ẩm và giảm ho: Mỡ lợn có thể nuôi dưỡng phổi âm, gián tiếp thúc đẩy làn da mịn màng và sự phát triển của tóc.
Bôi trơn ruột và thúc đẩy nhu động ruột: Mỡ lợn có tính nhờn, đi vào kinh đại tràng, có tác dụng bôi trơn ruột, giúp nhu động ruột được dễ dàng. Vì là dầu động vật nên mỡ lợn chứa nhiều loại axit béo. Hàm lượng axit béo bão hòa và axit béo không bão hòa gần như bằng nhau. Mỡ lợn có giá trị dinh dưỡng nhất định và có thể cung cấp lượng calo cực cao.
Mỡ lợn là loại gia vị có hàm lượng vitamin A và vitamin D cao. Nó chứa ít chất béo hơn bơ và phù hợp hơn với những người thiếu vitamin A và trẻ em. Bơ trong mỡ lợn có tỷ lệ tiêu hóa và hấp thụ vào cơ thể con người cao, có thể đạt tới hơn 95%.
Bổ tỳ vị: Mỡ lợn có vị ngọt, tính ấm, giúp tăng cường chức năng tiêu hóa, cải thiện tình trạng chán ăn, đầy bụng, khó tiêu.
Nhuận phế, trị ho: Mỡ lợn có tác dụng làm ẩm phổi, giảm ho khan, ho có đờm, khản tiếng.
Nhuận tràng, trị táo bón: Mỡ lợn giúp bôi trơn đường ruột, làm mềm phân, cải thiện tình trạng táo bón.
Dưỡng da, trị nứt nẻ: Mỡ lợn có khả năng dưỡng ẩm, làm mềm da, giúp trị nứt nẻ da tay, da chân, môi khô.
Chữa bệnh tràng nhạc: Dùng rễ địa hoàng ngâm mỡ lợn đắp lên vùng bị ảnh hưởng.
Mỡ lợn có tác hại gì không?
Mặc dù có những lo ngại về hàm lượng axit béo bão hòa, nhưng một số nghiên cứu gần đây đã cho thấy mỡ lợn có thể không gây hại cho tim mạch như nhiều người vẫn nghĩ.
Như chúng ta đã biết , bệnh tim mạch là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu cho sức khỏe toàn cầu và tăng lipid máu, tức là tình trạng tăng bất thường các chất béo như cholesterol và triglyceride trong máu, là một trong những yếu tố quan trọng gây ra bệnh tim mạch.
Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng việc kiểm soát loại và lượng chất béo trong chế độ ăn uống rất quan trọng để ngăn ngừa và điều trị bệnh tim mạch. Ngược lại, mỡ lợn chứa hàm lượng axit béo bão hòa cao, làm tăng lipoprotein tỷ trọng thấp (LDL, "cholesterol xấu") trong máu . Do đó, quan điểm truyền thống cho rằng ăn mỡ lợn không chỉ gây béo phì mà còn làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
Tuy nhiên, một bài báo có tựa đề "Ảnh hưởng của mỡ lợn giàu Omega-3 lên thành phần lipid huyết thanh và hệ vi sinh vật đường ruột ở chuột C57BL/6NJ" do các nhà nghiên cứu từ Đại học Thammasat được công bố trên Tạp chí Khoa học Thực phẩm Quốc tế đã bác bỏ quan điểm cho rằng "ăn mỡ lợn có hại cho sức khỏe". Nghiên cứu cho thấy mỡ lợn giàu Omega-3 không chỉ có thể cải thiện lượng lipid trong máu và giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch mà còn thúc đẩy sức khỏe đường ruột bằng cách điều chỉnh hệ vi sinh vật đường ruột, từ đó có thể tác động tích cực đến sức khỏe tổng thể. Điều quan trọng là chúng ta cần sử dụng mỡ lợn một cách cân bằng và kết hợp với một chế độ ăn uống lành mạnh.
Những lưu ý khi sử dụng mỡ lợn
Cùng với sự cải thiện điều kiện sống của con người hiện đại, số lượng người béo phì ngày càng tăng và tình trạng dinh dưỡng dư thừa đã trở nên nghiêm trọng. Điều này có nghĩa là mặc dù mỡ lợn có nhiều lợi ích nhưng vẫn tốt hơn nếu ăn ít. Ngoài việc kiểm soát lượng hấp thụ, nó còn phụ thuộc vào thể trạng và tình trạng thể chất của mỗi người.
Khuyến cáo lượng axit béo bão hòa hấp thụ không được vượt quá 10% tổng lượng calo hàng ngày. Nếu quy đổi tất cả thành mỡ lợn thì sẽ là 50 gam.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng thịt, trứng, sữa, các loại hạt, bánh ngọt và dầu ăn mà chúng ta ăn hàng ngày đều chứa axit béo bão hòa. Vì vậy, chúng ta nên tránh tiêu thụ quá nhiều mỡ lợn, dễ dẫn đến dư thừa axit béo.
Ngoài ra, người cao tuổi, người béo phì, bệnh nhân mắc bệnh tim mạch, mạch máu não, người mắc bệnh lý ngoại sinh, người đi ngoài phân lỏng cần thận trọng khi ăn mỡ lợn.
Trẻ em cũng có thể ăn mỡ lợn một cách hợp lý. Trên thực tế, mỡ lợn được dùng làm thuốc trong y học cổ truyền Trung Quốc, mỡ lợn thực sự tốt như mỡ trắng ngọc có vị ngọt thơm, không nhờn.
Bởi vì mỡ lợn đi vào kinh tỳ, có tác dụng kích thích sự thèm ăn, bổ tỳ. Nếu trẻ gầy thì mùa đông nên cho trẻ ăn nhiều mỡ lợn. Ngoài ra, mỡ lợn còn có tác dụng bổ phổi âm, làm sáng tóc, dưỡng ẩm cho da.
Mỡ lợn không chỉ là một nguyên liệu nấu ăn quen thuộc, mà còn là một vị thuốc trong y học cổ truyền. Nếu được sử dụng đúng cách và với lượng vừa phải, mỡ lợn có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.
|
|
