Cuộc tấn công bất ngờ của Ukraine ngày 1/6 sử dụng thiết bị bay không người lái (UAV) tương đối rẻ tiền để tiêu diệt máy bay ném bom tầm xa Nga đã vô tình bộc lộ điểm yếu của Mỹ.
Thiết bị bay không người lái Ukraine tham gia cuộc tấn công ngày 1/6. Ảnh: SBU/Telegram
Al Jazeera dẫn thông báo từ Bộ Quốc phòng Nga xác nhận Ukraine đã tiến hành tấn công bằng thiết bị bay không người lái nhắm vào các sân bay quân sự của Nga ở 5 khu vực vào ngày 1/6, khiến một số máy bay quân sự bốc cháy.
Ngay trong tối 1/6, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky biểu dương cuộc tấn công bằng thiết bị bay không người lái của Ukraine là "hoàn toàn xuất sắc" và gây tổn thất rõ ràng cho Nga. Ông cũng lưu ý rằng 117 thiết bị bay không người lái đã được sử dụng trong cuộc tấn công “độc lập” này.
Tờ Washington Post (Mỹ) dẫn lời bà Stacie Pettyjohn tại Trung tâm an ninh Mỹ mới cảnh báo: "Lầu Năm Góc nên lo lắng về điều này”. Theo bà, một cuộc tấn công tương tự theo kiểu Ukraine - sử dụng thiết bị bay không người lái được giấu trong các container hoặc xe tải - rất có thể xảy ra trên đất Mỹ hoặc nhằm vào các căn cứ Không quân và Hải quân của Mỹ ở nước ngoài. Tìm kiếm hình ảnh trên Google Earth do Washington Post thực hiện cho thấy các máy bay ném bom B-52 đậu ngoài trời tại căn cứ Không quân Minot ở North Dakota và căn cứ Không quân Barksdale ở Louisiana.
Ông Bradley Bowman thuộc tổ chức phi lợi nhuận Foundation for Defense of Democracies có cùng quan điểm đồng thời bổ sung rằng Mỹ hiện triển khai nhiều tiêm kích và máy bay ném bom có giá trị cao trên toàn cầu và chúng là mục tiêu tiềm tàng.
Lãnh đạo Viện nghiên cứu RAND (Mỹ) – ông Jason Matheny lập luận: “Bất kỳ quốc gia nào sở hữu các khí tài chiến lược như máy bay ném bom, tên lửa hoặc tàu ngầm hạt nhân đang neo tại cảng, đều đang nghiên cứu vụ tấn công và nhận thấy nguy cơ hiện hữu đối với kho vũ khí của họ từ các thiết bị bay không người lái ngụy trang trong container”.
Máy bay ném bom chiến lược B-52 của Mỹ.
Cuộc tấn công của Ukraine hôm 1/6 là minh chứng mới nhất về tình trạng gia tăng tấn công bất đối xứng, trong đó một lực lượng, thường nhỏ hơn và yếu hơn, triển khai chiến thuật phi truyền thống chống lại đối thủ. Ví dụ, Houthi đã sử dụng tên lửa và thiết bị bay không người lái có chi phí tương đối thấp để làm tê liệt hoạt động vận chuyển thương mại trên tuyến đường thủy quan trọng của Biển Đỏ, thúc đẩy một chiến dịch ném bom trả đũa của Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump với chi phí hơn 1 tỷ USD.
Tướng Bryan Fenton, Tư lệnh Bộ chỉ huy tác chiến đặc biệt Mỹ (USSOCOM), trong tháng 4 đã phát biểu trước Quốc hội: “Bản của chiến tranh đang thay đổi nhanh chóng. Chúng ta đang sử dụng tên lửa 2 triệu USD để bắn hạ thiết bị bay không người lái một chiều trị giá 10.000 USD. Cán cân giữa chi phí và lợi ích đang bị lật ngược”.
Các phương pháp phi truyền thống, chẳng hạn như khai thác chuỗi cung ứng công nghệ, cũng đang được các thế lực sử dụng để hạ gục kẻ thù. Vào tháng 9/2024, những vụ nổ máy nhắn tin và bộ đàm tại Liban đã gây tác động không nhỏ đến Hezbollah. Các cuộc tấn công bằng máy nhắn tin và điện đàm được cho là kết quả của chiến dịch tình báo cực kỳ tinh vi của Israel trong nhiều năm, với Hezbollah bị lừa mua các thiết bị đã bị can thiệp này. Washington Post cho rằng điều này có thể đã giúp Israel tránh được một chiến dịch tốn kém vào Liban.
Thiết bị bay không người lái đã trở thành vũ khí bất đối xứng được ưu ái bởi chi phí tương đối thấp, khả năng tiếp cận nhiều địa hình và được điều khiển từ xa. Vũ khí mạng cũng từng được triển khai trong chiến tranh bất đối xứng nhưng cho đến nay tác động vật lý vẫn chưa đáng kể.
Trong hơn 3 năm, xung đột Nga - Ukraine đã nhiều lần khiến các quan chức Mỹ ngạc nhiên khi chứng kiến thiết bị bay không người lái giá rẻ, một số thậm chí được chế tạo bằng máy in 3D hoặc được điều khiển bằng sợi cáp quang, đã trở thành vũ khí đa nhiệm.
Celeste Wallander, trợ lý bộ trưởng quốc phòng trong chính quyền cựu Tổng thống Joe Biden, phân tích: "Chúng có thể được sử dụng như một phần của tác chiến bộ binh, đóng vai trò pháo binh, hoặc trở thành công cụ tình báo giúp nắm bắt tình hình trên chiến trường".
Tướng Glen VanHerck, cựu chỉ huy Bộ Tư lệnh phương Bắc của Mỹ, nhớ lại 17 đêm vào tháng 12/2023 tại căn cứ Không quân Langley ở Virginia, nơi thiết bị bay không người lái chưa xác định bay vù vù phía trên đầu chiến đấu cơ F-22 Raptor đậu ngoài trời trên đường băng. Ông lưu ý rằng Bộ Quốc phòng không được giao nhiệm vụ phòng thủ thiết bị bay không người lái trong phạm vi nước Mỹ. Bộ Quốc phòng có quyền bảo vệ các cơ sở của mình, nhưng thẩm quyền chỉ giới hạn trong phạm vi hàng rào.
Ngay cả những chiến đấu cơ được cất giữ trong cơ sở kiên cố vẫn có thể bị tổn thương khi phải hoạt động ngoài trời, chẳng hạn như trong quá trình di chuyển trên đường băng.
Ngoài các căn cứ không quân, hệ thống điện, nhà máy đóng tàu... của Mỹ cũng dễ bị tấn công bởi thiết bị bay không người lái.
VietBF@ sưu tập
