Ông Trump tuyên bố “chiến thắng” khi NATO nhất trí tăng mạnh chi tiêu

[Romano]

Mục tiêu lâu nay ông Trump vẫn tìm kiếm đã đạt được, khiến ông hài lòng: Các quốc gia thành viên NATO nhất trí ủng hộ mức chi tiêu quân sự mới tương đương 5% GDP.
Các nước NATO hôm 25/6 đã nhất trí sẽ tăng mạnh chi tiêu quốc phòng lên một mức cao mới, mang lại sự hài lòng cho Tổng thống Mỹ Donald Trump – nhà lãnh đạo thu hút sự chú ý nhiều nhất tại Hội nghị Thượng đỉnh NATO ở The Hague, Hà Lan.

Hội nghị đã được rút ngắn thời gian để phù hợp với lịch trình của Tổng thống Mỹ. Nhưng nó đã tạo ra một kết quả mang tính bước ngoặt: Các quốc gia thành viên NATO nhất trí ủng hộ mức chi tiêu quân sự mới tương đương 5% GDP.

Đây là mục tiêu lâu nay ông Trump vẫn tìm kiếm. Nhận công cho một kết quả "tuyệt vời" mà "không ai thực sự nghĩ là có thể xảy ra", ông Trump ca ngợi đây là một "chiến thắng to lớn" cho nước Mỹ – và tái khẳng định cam kết của đất nước ông trong việc bảo vệ các đồng minh châu Âu.

Tổng thống Mỹ cũng đã ký vào một tuyên bố cuối cùng xác nhận "cam kết sắt đá" đối với điều khoản phòng thủ tập thể của NATO (Điều 5) rằng một cuộc tấn công vào một quốc gia thành viên là một cuộc tấn công vào tất cả liên minh – một động thái trấn an cho các nước châu Âu trong bối cảnh xung đột Nga-Ukraine đang tiếp diễn.Nhà lãnh đạo Mỹ đã nhiều lần gợi ý rằng Washington có thể từ chối bảo vệ các nước châu Âu không muốn chi nhiều hơn cho quốc phòng.

Theo mục tiêu chi tiêu mới nhất NATO đưa ra, các quốc gia thành viên hứa sẽ dành 3,5% GDP cho chi tiêu quân sự cốt lõi vào năm 2035 và 1,5% nữa cho các lĩnh vực liên quan đến an ninh rộng hơn như cơ sở hạ tầng.

Phát biểu với các phóng viên, Tổng thư ký NATO Mark Rutte ca ngợi bước ngoặt quan trọng này là "nhờ công" của ông Trump.

Đầu năm nay, 7 hay 8 quốc gia vẫn còn chưa đạt nổi mức chi tiêu 2% GDP. Giờ đây các quốc gia này sẽ đạt mục tiêu 2% vào năm nay. Các vị có nghĩ các quốc gia nói trên có đạt được mức chi tiêu cơ bản này nếu ông Trump không được bầu làm Tổng thống Mỹ không?", ông Rutte nói với RFE/RL, dường như sử dụng cách nói yêu thích của ông Trump.

Tây Ban Nha đã từ chối đồng ý, và trong khi ký cam kết, họ đã nói rằng họ nghĩ rằng họ có thể đáp ứng các yêu cầu của NATO trong khi chi tiêu ít hơn. Ông Trump đã chỉ trích Madrid và hôm 25/6 đã đe dọa sẽ nhắm vào lợi ích thương mại của Tây Ban Nha để đáp trả.

Dù thế nào chăng nữa, cam kết được thông qua tại Hội nghị Thượng đỉnh NATO ở The Hague vẫn cho phép ông Trump tuyên bố "chiến thắng", trong khi trên thực tế lại tạo ra "dư địa" để xoay sở cho các quốc gia thành viên NATO ở châu Âu đang gặp khó khăn tài chính.

Mọi thứ đã được cẩn thận sắp xếp tại hội nghị năm nay để giữ chân vị Tổng thống Mỹ: Từ việc cắt giảm thời gian cho phần chính thức của cuộc họp, cho đến việc sắp xếp cho nhà lãnh đạo này nghỉ qua đêm trong cung điện hoàng gia.Nền tảng cho các cuộc thảo luận của các nhà lãnh đạo NATO về quốc phòng là cuộc xung đột hiện đang diễn ra giữa Kiev và Moscow, với tuyên bố cuối cùng của Hội nghị Thượng đỉnh đề cập đến mối đe dọa lâu dài đối với an ninh xuyên Đại Tây Dương.

Mặc dù ngôn ngữ đã được giản lược so với những năm trước, tuyên bố cũng nêu rõ các đồng minh sẽ tiếp tục ủng hộ Ukraine, và các đồng minh sẽ được phép sử dụng tiền từ cam kết chi tiêu mới để viện trợ quân sự cho Kiev.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đóng vai trò ít quan trọng hơn so với các Hội nghị Thượng đỉnh NATO trước đây. Nhưng bên lề hội nghị, ông Zelensky đã có cuộc gặp với ông Trump.

Tổng thống Mỹ sau đó tuyên bố cuộc gặp gỡ "không thể tuyệt vời hơn", và ông Zelensky ca ngợi một cuộc họp "có ý nghĩa".

Ông Trump cũng cho biết ông đang nói chuyện với Tổng thống Nga Vladimir Putin về cuộc chiến, đồng thời nói thêm: "Tôi nghĩ rằng đang có tiến triển".

Thủ tướng Anh Keir Starmer cũng đã gặp ông Zelensky cùng với một nhóm các nhà lãnh đạo châu Âu khác. Ông Starmer sau đó nói rằng ông hy vọng sẽ "tận dụng động lực từ Hội nghị Thượng đỉnh để tiếp tục tăng cường hỗ trợ cho Ukraine".

Tổng thư ký NATO Mark Rutte, cũng có mặt tại cuộc họp của ông Starmer và ông Zelensky, đã tái khẳng định lời hứa rằng nỗ lực xin gia nhập liên minh của Ukraine vẫn là "không thể đảo ngược".

Nhưng tuyên bố của Hội nghị Thượng đỉnh đã tránh đề cập đến động thái gia nhập NATO của Kiev sau khi ông Trump bác bỏ điều này.