Loại rau dại bổ như thuốc quý, xưa cho lợn ăn, nay có tiền chưa chắc mua được

[pizza]

Từng bị xem là cỏ dại, cải trời nay trở thành đặc sản được săn tìm. Hương vị đắng ngọt đặc trưng, giá trị dược tính cao khiến loại rau dân dã này luôn trong tình trạng “cháy hàng” mỗi khi vào mùa.



Với nhiều người lớn lên ở vùng quê, cải trời (còn gọi cải ma, cỏ hôi, kim đầu tuyến) chỉ là loại rau mọc ven đường hay mép ruộng, thường được hái về cho lợn, vịt ăn. Nhưng khi xu hướng tìm thực phẩm sạch, tự nhiên ngày càng phổ biến, thứ rau mọc hoang này bất ngờ trở thành món đặc sản hiếm. Nhiều chợ quê cho biết có thời điểm khách đặt trước vẫn không đủ rau để bán.

Cải trời thuộc nhóm cây thân thảo, cao 30-50 cm, thân nhỏ màu xanh đậm hơi tím, phủ lớp lông tơ nên khi chạm vào có cảm giác ráp. Cây mọc khỏe, ít sâu bệnh, không cần chăm sóc. Lá dạng bầu dục, dài 8-10 cm, mặt lá hơi nhám và tỏa mùi thơm khi vò nhẹ. Tùy vùng, mép lá có thể răng cưa nhỏ hoặc trơn hoàn toàn. Nhờ thế mà chỉ cần đất ẩm, nắng vừa phải, cải trời có thể phát triển nhanh và lan rộng.

Không chỉ được dùng như một loại rau, cải trời còn xuất hiện trong y học cổ truyền. Rau có vị đắng nhẹ, tính bình, thường được dùng để thanh nhiệt, giải độc, giảm viêm và hỗ trợ làm dịu đau. Một số bài thuốc dân gian dùng cải trời trị cảm nóng, nhức đầu hay nổi mẩn do nhiệt. Các nghiên cứu hiện đại ghi nhận rau chứa cineol, flavonoid và nhiều chất chống oxy hóa có khả năng ức chế vi khuẩn, hỗ trợ tăng đề kháng tự nhiên.


Ngọn non là phần được ưa chuộng nhất. Khi nấu canh tôm hay canh cá lóc, vị đắng thoảng qua rồi chuyển ngọt, tạo cảm giác thanh mát. Xào với tỏi, rau giữ được độ giòn và mùi thơm đồng quê. Nhiều người còn luộc cải trời rồi chấm mắm cá kho – món ăn gắn với ký ức tuổi thơ của không ít người miền quê. Ở vài vùng, cải trời còn được ăn sống cùng cá kho hay mắm nêm, tạo hương vị đặc trưng mà rau trồng công nghiệp khó thay thế.

Giá trị của cải trời tăng mạnh khi nhu cầu thực phẩm sạch nhiều hơn. Rau tươi có giá từ 35.000 đến 110.000 đồng/kg, trong khi loại phơi khô dao động 35.000-65.000 đồng/kg. Tuy vậy, không phải lúc nào cũng có để mua. Rau chỉ mọc tự nhiên theo mùa, phụ thuộc thời tiết và rất khó trồng đại trà. Chính sự khan hiếm cùng hương vị đặc trưng khiến loại rau bình dị ngày nào trở thành món đặc sản được săn lùng mỗi năm.

VietBF@ sưu tập