Theo như chính sách tính phí hàng nghìn USD cho quyền mua xe biến quốc đảo Đông Nam Á thành nơi có giấy phép sở hữu xe hơi đắt đỏ hàng đầu thế giới, sau khi quốc đảo Singapore quy định người mua ôtô phải trả thêm phí lên tới hàng chục nghìn USD. Singapore không phải nơi đầu tiên đánh thuế ôtô trong nỗ lực giải quyết ô nhiễm và tắc nghẽn giao thông.
Một người dân Singapore bỏ 60.000 USD cho giấy phép sỡ hữu xe Mercedes-Benz, nâng tổng giá trị xe lên 150.000 USD. Ảnh: New York Times.
Andre Lee từng mua một chiếc Kia Forte cũ để phục vụ cho công việc bán bảo hiểm tại Singapore. Trong tâm trí, anh hình dung mình ngồi trên con xe coupe màu đen lái quanh phố và gây ấn tượng với những khách hàng tiềm năng.
"Lái xe riêng giống mặc trang phục trang trọng với giày da hoặc đeo đồng hồ Rolex", người đàn ông 33 tuổi nói về chiếc xe hai cửa anh mua hồi năm 2020 với New York Times.
Lee trả 24.000 USD cho mẫu xe ra mắt từ năm 2010, gấp 5 lần giá niêm yết tại Mỹ.
Chính sách giảm ô nhiễm không khí và tắc đường
Singapore - một quốc gia nhỏ hơn thành phố New York của Mỹ - tính phí hàng nghìn USD cho quyền mua xe. Giá của giấy phép, được đưa ra vào năm 1990 để hạn chế ô nhiễm không khí và tắc đường, tăng theo giá trị của xe. Một số tài xế phải trả tới 84.000 USD cho giấy chứng nhận quyền sở hữu có thời hạn trong 10 năm.
"Tôi biết có những người chăm chút cho xe hơn cả gia đình vì đôi khi phí bảo dưỡng xe còn đắt hơn cả phí chăm sóc gia đình", Lee nói, cho biết chính gia đình đã cho anh vay tiền để mua chiếc Kia.
Singapore có hệ thống giao thông công cộng thuận tiện và giá cả phải chăng trải dài khắp quốc đảo. Ảnh: New York Times.
Nhiều người Singapore không tìm ra lý do để mua ôtô. Phần lớn người dân dựa vào hệ thống giao thông công cộng thuận tiện và giá cả phải chăng trải dài khắp quốc đảo. Ngay cả những chuyến đi dài cũng chỉ tốn chưa đến 2 USD, cùng với nhiều nền tảng đặt xe như Grab.
Cứ 2 lần/tháng, những người có nguyện vọng sở hữu ôtô và các đại lý lại đấu thầu một số lượng giấy phép cố định do chính phủ quyết định. Chiến dịch kéo dài hàng thập niên nhằm hạn chế quyền sở hữu ôtô đã có hiệu quả: Tại Singapore, tỷ lệ sở hữu xe con là 11 chiếc/100 người, thấp hơn nhiều so với con số 80 ôtô và xe tải ở Mỹ và 75 ở Italy.
Chi tiền cho sự tiện lợi
Singapore không phải nơi đầu tiên đánh thuế ôtô trong nỗ lực giải quyết ô nhiễm và tắc nghẽn giao thông. Năm 1989, thành phố Mexico bắt đầu quản lý số lượng ôtô lưu thông hàng ngày, theo sau là London (Anh) và Stockholm (Thụy Điển). Tại Mỹ, New York là thành phố đầu tiên áp dụng chính sách này.
Tuy nhiên, không có nơi nào trong số này tính phí tài xế cao như Singapore.
Giấy phép đắt nhất ở Singapore tăng khoảng 18% lên hơn 84.000 USD vào tháng 3 so với một năm trước đó. Song, chi phí tăng cũng không kìm hãm được doanh thu bán hàng. Chính phủ Singapore thu về 4,86 tỷ USD từ việc bán giấy phép trong năm tài chính 2024, cao hơn gần 40% so với ước tính.
Đối với những cư dân giàu có nhất Singapore, việc chi hàng chục nghìn USD để xin giấy phép lái xe không phải vấn đề lớn.
Su-Sanne Ching - điều hành một doanh nghiệp xuất nhập khẩu - đã mua một chiếc Mercedes-Benz để có thể tự lái xe và đưa bố mẹ đi khắp nơi. Chỉ riêng giấy phép đã tiêu tốn 60.000 USD, nâng tổng giá trị xe lên 150.000 USD. Trong khi đó, một mẫu xe tương tự ở Mỹ có giá 48.450 USD.
"Tôi trả giá cho sự tiện lợi", cô nói.
Một tuyến phố chính tại Singapore vẫn thông thoáng dù trong giờ cao điểm. Ảnh: New York Times.
Nhưng với tầng lớp trung lưu, đặc biệt những phụ huynh, chi phí giấy phép tăng cao buộc họ phải đưa ra lựa chọn khó khăn.
Joy Fang và chồng đã mua một chiếc Hyundai Avante cũ vào năm 2022 với giá 58.000 USD, gồm cả giấy phép, để đưa hai con đến trường và nhà trẻ.
“Số tiền này không đáng chút nào khi cân nhắc chi phí so với tần suất chúng tôi thực sự dùng xe", cô nói. Mỗi tháng, cặp đôi trả khoảng 1.400 USD, khoảng 10% ngân sách gia đình, cho xe hơi, giấy phép và các chi phí khác như thuế đường bộ, đổ xăng và bãi đậu xe. Để bù đắp chi phí, họ cắt giảm ăn uống ngoài hàng và đi lại.
Song, nghĩ đến việc xoay xở với một chiếc xe đẩy, hai đứa trẻ và đủ loại túi xách trên phương tiện giao thông công cộng khiến cô tái mặt. "Thành thật mà nói, tôi cảm thấy chúng tôi đang bị mắc kẹt”, cô Fang nói.
Tuy vậy, so với cảnh thường xuyên tắc đường, người dân Singapore vẫn ưa thích những con đường yên tĩnh hơn, Chua Beng Huat - giáo sư xã hội học tại Đại học Quốc gia Singapore - cho biết. "Chúng tôi không phải ngồi trong xe 2-3 giờ chỉ để đi làm", ông nói.
Hệ thống giao thông công cộng hiệu quả cũng giúp người dân Singapore dễ dàng bỏ qua việc mua xe. Ông Huat vẫn có một chiếc SUV BYD dùng trong trường hợp cần chở cháu.
Với một số người đã mua xe, chi phí cao chót vót khiến họ khó tìm ra lý do để tiếp tục sở hữu xe hơi. Lee đã bán chiếc Kia chỉ sau 3 năm do phí bảo dưỡng, đỗ xe và nhiên liệu ngày càng tăng. Anh không còn nghĩ chiếc xe sẽ giúp công việc của mình thuận lợi hơn.
Hiện, Lee chủ yếu dùng phương tiện công cộng. Nếu cần gặp khách hàng, anh sẽ mượn bố chiếc Nissan Qashqai. “Tôi có những ưu tiên khác và không coi xe là ưu tiên hàng đầu”, anh nói.
