Iran tuyên bố thu thập thành công hàng nghìn tài liệu mật về chương trình hạt nhân của Israel, có thể phơi bày toàn bộ bí mật từng được Tel Aviv bảo vệ suốt nhiều thập kỷ.
Bộ trưởng Tình báo Iran Esmail Khatib ngày 8/6 chính thức xác nhận đã thu thập được một khối lượng lớn tài liệu liên quan đến các cơ sở hạt nhân của Israel, điều mà ông cho rằng sẽ tăng cường đáng kể năng lực tấn công của Iran.
Phát biểu trên Đài Truyền hình Cộng hòa Hồi giáo Iran (IRIB), ông Khatib cho biết chiến dịch “toàn diện và phức tạp” này được thực hiện ngay bên trong lãnh thổ do Israel kiểm soát, với các thông tin mang tính chiến lược, tác chiến và khoa học sau đó được chuyển về Iran.
“Những tài liệu mà chúng tôi thu thập được liên quan trực tiếp đến các cơ sở hạt nhân của Israel. Những thông tin này, cùng với nhiều hồ sơ chiến lược khác, sẽ góp phần quan trọng trong việc nâng cao năng lực tấn công của Iran”, ông Khatib khẳng định.
Dù từ chối tiết lộ phương thức chuyển giao thông tin vì lý do bảo mật, ông Khatib cho biết một phần tài liệu sẽ được công bố trong thời gian tới.
Theo IRIB, số tài liệu này được thu thập với sự hỗ trợ của các đầu mối thông tin tại chỗ và được chuyển về Iran trong điều kiện tuyệt đối bí mật.
Iran thu thập tài liệu mật như thế nào?
Các nguồn tin am hiểu chiến dịch tiết lộ với IRIB rằng đây là một trong những “đòn giáng mạnh nhất” vào hệ thống an ninh của Israel. Dù chiến dịch được triển khai từ trước, khối lượng tài liệu quá lớn và yêu cầu vận chuyển an toàn qua biên giới đã buộc Iran phải duy trì tuyệt đối bí mật cho đến khi tài liệu đến được các địa điểm an toàn.
Nguồn tin cho biết tài liệu bao gồm hàng nghìn hình ảnh, video và tài liệu liên quan đến các dự án hạt nhân của Israel, trong đó có Trung tâm Nghiên cứu Hạt nhân Negev (hay còn gọi là Dimona) cùng nhiều cơ sở trọng yếu khác.
Đáng chú ý, việc Israel bắt giữ một số công dân bị cáo buộc cung cấp thông tin cho Iran chỉ diễn ra sau khi các tài liệu này đã được chuyển đến nơi an toàn.
Ngày 20/5, lực lượng cảnh sát và cơ quan an ninh Shin Bet của Israel công bố thông tin về việc bắt giữ 2 công dân Israel là Roy Mizrahi và Almog Atias (25 tuổi) tại thành phố Nesher, với cáo buộc thu thập thông tin tình báo cho Iran. Tuy nhiên, chưa có thông tin xác nhận họ có liên quan trực tiếp tới vụ chuyển giao tài liệu mật nói trên hay không.
Một bài viết tháng 2 của Yossi Melman trên The Economist mang tựa đề “Tại sao nhiều người Do Thái Israel làm gián điệp cho Iran?” cung cấp cái nhìn sâu sắc hơn về việc người định cư Israel tham gia các hoạt động tình báo cho Iran. Bài báo nhấn mạnh sự gia tăng chưa từng có của những người định cư Israel hoạt động gián điệp cho Tehran.
Dẫn số liệu từ Shin Bet, bài viết cho biết chỉ riêng năm 2024 đã có 39 người Israel bị bắt vì nghi ngờ làm gián điệp cho Tehran. Tuy nhiên, một quan chức an ninh tiết lộ con số thực tế có thể lên tới hàng trăm do việc tuyển mộ được thực hiện kể từ cuối năm 2022. Những người này đến từ nhiều tầng lớp xã hội khác nhau và được tuyển mộ thông qua mạng xã hội hoặc trong quá trình du lịch nước ngoài.
Sự gia tăng các hoạt động chống lại chính quyền được nhiều chuyên gia nhìn nhận như một biểu hiện rõ rệt của sự rạn nứt nghiêm trọng trong nội bộ xã hội định cư Israel...
Tài liệu mật chứa những gì?
Mặc dù nội dung tài liệu chưa được công bố nhưng dựa trên phát biểu của các quan chức Iran có thể suy đoán một số nội dung chính.
Bộ trưởng Khatib nhấn mạnh, tài liệu liên quan đến các cơ sở hạt nhân của Israel, điều này chắc chắn ám chỉ đến Dimona - Trung tâm Nghiên cứu Hạt nhân Negev, một cơ sở hạt nhân đặt tại sa mạc Negev gần thành phố Dimona.
Dimona được coi là trung tâm của chương trình vũ khí hạt nhân Israel dù nước này chưa từng công khai thừa nhận mục đích thực sự của cơ sở này. Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) không được phép tiếp cận Dimona vì Israel không phải là thành viên Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT).
Theo nhiều phân tích, cơ sở Dimona được xây dựng từ cuối những năm 1950 với sự hỗ trợ của Pháp và được cho là nơi sản xuất nguyên liệu hạt nhân cấp độ vũ khí. Vụ tiết lộ năm 1986 của cựu kỹ thuật viên Mordechai Vanunu từng phơi bày nhiều hình ảnh và bằng chứng xác thực về chương trình hạt nhân bí mật này.
Các tài liệu do Iran thu được được cho là sẽ cung cấp thông tin chi tiết về cấu trúc, hệ thống vận hành và năng lực sản xuất tại Dimona cũng như nhiều cơ sở khác – thông tin có thể được tận dụng trong bối cảnh căng thẳng khu vực leo thang.
Ông Khatib nói rằng tài liệu sẽ tăng cường khả năng tấn công của Iran. Điều đó có nghĩa là chúng chứa các dữ liệu có giá trị cho lực lượng vũ trang Iran, đặc biệt liên quan đến các mục tiêu tiềm năng dành cho tên lửa và máy bay không người lái trong bối cảnh nguy cơ xung đột khu vực ngày càng gia tăng.
Ngoài ra, tài liệu còn có thể tiết lộ chi tiết về năng lực tấn công của Israel, và có thể làm sáng tỏ sự kiện Vela năm 1979 trên Ấn Độ Dương, vốn được nhiều nhà phân tích nghi ngờ là một vụ thử vũ khí hạt nhân bí mật của Israel.
Những phát hiện mà các tài liệu mang lại có thể làm vô hiệu chính sách “mập mờ hạt nhân” của Israel – chính sách không thừa nhận cũng không phủ nhận năng lực hạt nhân của mình – được áp dụng từ những năm 1960.
Chương trình hạt nhân Israel - bí mật được bảo vệ từ năm 1952
Israel bắt đầu phát triển chương trình hạt nhân từ năm 1952, với sự hỗ trợ công nghệ chủ chốt từ Pháp và Mỹ - những quốc gia hiện nay lại thường xuyên chỉ trích Iran về chương trình hạt nhân của Tehran.
Các báo cáo cho biết, Israel chế tạo thành công vũ khí hạt nhân đầu tiên vào cuối những năm 1960. Tuy nhiên, toàn bộ chương trình được giữ bí mật tuyệt đối và không chịu sự giám sát quốc tế nào.
Người đầu tiên tiết lộ về chương trình hạt nhân của Israel, Mordechai Vanunu, đã bị bắt và kết án 18 năm tù vì tội phản quốc. Năm 2013, cựu nghị sĩ Avraham Burg tiếp tục gây chấn động khi thừa nhận Israel sở hữu cả vũ khí hạt nhân và hóa học – một tuyên bố khiến ông đối mặt với chỉ trích và rắc rối pháp lý.
Năm 1969, Mỹ và Israel đạt được thỏa thuận ngầm dưới thời Tổng thống Nixon, cho phép Tel Aviv tránh việc ký vào NPT – và đến nay Israel vẫn từ chối tham gia hiệp ước cũng như không cho phép bất kỳ cuộc thanh sát nào từ IAEA.
Gần đây, Israel liên tục đe dọa tấn công các cơ sở hạt nhân của Iran – những cơ sở vốn được Liên Hợp Quốc giám sát chặt chẽ bởi và chỉ phục vụ mục đích dân sự.
Tuy nhiên, với việc Iran hiện đã nắm giữ những tài liệu mật hàng đầu về chương trình hạt nhân của Israel, Tel Aviv đang phải đối mặt với nguy cơ bị phơi bày những bí mật được che giấu trong nhiều thập kỷ – đẩy chính quyền vào một thế bị động chưa từng có trên trường quốc tế.
VietBF@ sưu tập
