Kiev dậy sóng: Nỗi lo ông Zelensky độc quyền quyền lực lan rộng, tương lai bất định của 'người hùng' Ukraine

[Cupcake01]

Không chỉ các đối thủ chính trị mà nhiều nghị sĩ và đồng minh thân cận của Tổng thống Volodymyr Zelensky đang bày tỏ sự lo ngại về xu hướng tập trung quyền lực quá mức của ông, tờ Politico đưa tin.

Theo tờ Politico Europe, tại một cuộc họp kín trong Quốc hội tuần trước, ông Zelensky đã thể hiện sự bực tức với chính các nghị sĩ cùng đảng, đồng thời chỉ trích giới hoạt động xã hội và báo chí vì “không tạo dựng được hình ảnh đủ tích cực về Ukraine trước phương Tây”.

Ông cho rằng những tiếng nói phê phán tham nhũng hay vi phạm nhân quyền ở trong nước đã làm xao nhãng trọng tâm chiến tranh và gây khó khăn cho nỗ lực vận động quốc tế.
Khủng hoảng niềm tin sau cải cách chống tham nhũng

Bầu không khí căng thẳng càng thêm nghiêm trọng sau khi ông Zelensky tìm cách đặt hai cơ quan chống tham nhũng độc lập của Ukraine dưới sự kiểm soát của Viện Công tố – một động thái vấp phải phản ứng dữ dội. Đây cũng là nguyên nhân châm ngòi cho cuộc biểu tình đường phố lớn đầu tiên kể từ khi Nga phát động chiến tranh toàn diện vào năm 2022.

Trước sức ép từ dư luận trong nước và cảnh báo từ Liên minh châu Âu, ông Zelensky buộc phải rút lại dự luật này chỉ một ngày sau khi ký ban hành. Tuy nhiên, nhiều nghị sĩ cho biết họ bị ép buộc phải ủng hộ văn bản pháp lý gây tranh cãi và sau đó còn bị Phủ Tổng thống đổ lỗi cho thất bại.

Các cuộc khảo sát dư luận lâu nay cho thấy, ngay cả trong thời chiến, người dân Ukraine vẫn coi tham nhũng là vấn đề nội bộ lớn nhất. Do đó, nỗ lực “kiểm soát” các cơ quan chống tham nhũng càng làm gia tăng hoài nghi đối với phong cách điều hành cá nhân hóa của Tổng thống.
Đồng minh phương Tây kín đáo bày tỏ lo ngại

Không chỉ phe đối lập, một số nghị sĩ trong chính đảng cầm quyền cũng bắt đầu công khai nghi ngờ việc ông Zelensky sa thải hàng loạt quan chức độc lập và tập trung quyền lực vào nhóm cố vấn thân cận. Các nhân vật bị loại bỏ gần đây bao gồm Ngoại trưởng Dmytro Kuleba, Tư lệnh quân đội Valery Zaluzhny – nay trở thành Đại sứ tại Anh, cùng nhiều quan chức chủ chốt khác.

Ba nhà ngoại giao châu Âu tại Kiev tiết lộ với Politico rằng, dù tránh chỉ trích công khai để không bị Nga lợi dụng tuyên truyền, song nhiều đồng minh phương Tây đã kín đáo bày tỏ lo ngại về dấu hiệu “lệch chuẩn dân chủ” tại Ukraine.
Căng thẳng trong nội bộ về quyền lực của ông Zelensky

Việc Phủ Tổng thống hạn chế quyền giám sát của Quốc hội, đồng thời gia tăng các biện pháp hành chính như cấm một số nhóm cựu quan chức ngoại giao ra nước ngoài nếu không có phép, càng làm dấy lên tranh cãi.

Chính ông Kuleba – một trong những người bị ảnh hưởng – nhận định đây là động thái mang tính chính trị, “cho thấy vấn đề sâu xa hơn trong cách vận hành quyền lực”.

Trong khi đó, những người ủng hộ ông Zelensky lập luận rằng thời chiến đòi hỏi một bàn tay cứng rắn, quyết đoán. Chánh văn phòng Tổng thống Andriy Yermak từng khẳng định: “Trong chiến tranh, quyết định cần được đưa ra nhanh chóng và rõ ràng”.

Tuy nhiên, các nhà quan sát đã so sánh cách tiếp cận của ông Zelensky với cựu Thủ tướng Anh Winston Churchill trong Thế chiến II, người đã mở rộng chính phủ để huy động nhân tài từ nhiều đảng phái, thay vì tập trung quyền lực vào một nhóm nhỏ.
Tương lai chính trị bất định

Khi chiến sự vẫn ác liệt và triển vọng bầu cử hậu chiến chưa rõ ràng, câu hỏi đặt ra là liệu Tổng thống Zelensky - người từng được mệnh danh là "người hùng" Ukraine trong thời chiến có thể duy trì được sự ủng hộ nội bộ mà không làm xói mòn các thiết chế dân chủ. Như một nghị sĩ cầm quyền thẳng thắn thừa nhận: “Ở Ukraine hiện nay, hoặc bạn đứng cùng ông Zelensky, hoặc bạn bị coi là kẻ phục vụ Nga”.

Trong bối cảnh chiến tranh bước sang năm thứ tư, những tranh cãi về tập trung quyền lực không chỉ đặt ra thách thức cho nội bộ chính quyền Kiev, mà còn có nguy cơ ảnh hưởng đến niềm tin của các đồng minh quốc tế – yếu tố sống còn với Ukraine trên cả chiến trường lẫn bàn đàm phán ngoại giao.

VietBF@ Sưu tập