Thượng đỉnh EU thử thách đoàn kết nội khối với kế hoạch vay lớn cho Ukraine

[goodidea]

Theo AP ngày 18/12, Liên minh châu Âu (EU) đang đối mặt với một trong những quyết định khó khăn nhất kể từ khi xung đột Ukraine nổ ra, khi Bỉ yêu cầu các bảo đảm pháp lý và chính trị vững chắc trước khi ủng hộ kế hoạch vay hàng chục tỷ euro cho Kiev, được bảo lãnh bằng tài sản Nga bị phong tỏa.


Cờ EU tại Brussels, Bỉ. Ảnh: THX/TTXVN

Theo đề xuất đang được thảo luận, EU có thể sử dụng hàng chục tỷ euro tài sản của Nga bị đóng băng để bảo đảm cho khoản vay dành cho Ukraine. Phần lớn số tài sản này, khoảng 193 tỷ euro, được lưu giữ tại Euroclear, tổ chức có trụ sở tại Brussels.

Chính phủ Bỉ lo ngại nước này sẽ trở thành mục tiêu trực tiếp nếu Nga tiến hành trả đũa về pháp lý hoặc kinh tế. Tuần trước, Ngân hàng Trung ương Nga đã đệ đơn kiện Euroclear, làm gia tăng áp lực lên Brussels ngay trước thềm hội nghị. Bỉ muốn EU cùng chia sẻ rủi ro bằng cách đưa tài sản bị phong tỏa ở các quốc gia khác vào cơ chế bảo lãnh, đồng thời yêu cầu các đối tác cam kết hỗ trợ Euroclear nếu tổ chức này đối mặt với các vụ kiện hoặc thiệt hại tài chính.

Các quan chức châu Âu cho rằng Nga đang tiến hành một chiến dịch gây sức ép và phá hoại trên khắp châu lục, trong đó vụ kiện của Ngân hàng Trung ương Nga được xem là bước đi nhằm tăng áp lực trước khi EU đưa ra quyết định. Kế hoạch vay, còn được gọi là khoản vay bồi thường chiến tranh, dự kiến cung cấp khoảng 90 tỷ euro cho Ukraine. Các nước như Anh, Canada và Na Uy sẽ bù đắp phần thiếu hụt nếu nguồn lực của EU không đủ.

Theo khuôn khổ đề xuất, Nga vẫn giữ yêu sách pháp lý đối với số tài sản bị phong tỏa, song các tài sản này sẽ tiếp tục bị khóa ít nhất cho đến khi Moskva chấm dứt chiến sự và chi trả cho những thiệt hại mà Ukraine phải gánh chịu.

Ủy ban châu Âu (EC) cho biết đã thiết kế các biện pháp bảo vệ nhằm giảm thiểu rủi ro cho Bỉ. Tuy nhiên, Thủ tướng De Wever nói rằng ông chưa thấy một văn bản nào đủ sức giải tỏa các lo ngại của Brussels, dù Bỉ vẫn coi mình là một đồng minh trung thành của Ukraine và muốn tiếp tục hỗ trợ Kiev.

Tổng thống Ukraine Zelensky đã trực tiếp kêu gọi các nhà lãnh đạo EU đưa ra quyết định sớm, cảnh báo Ukraine đang đối mặt nguy cơ cạn kiệt nguồn tài chính và cần dòng tiền mới từ đầu năm 2026. Ông cho rằng Ukraine có quyền sử dụng các tài sản này khi Nga đang tiến hành các cuộc tấn công gây thiệt hại nghiêm trọng cho đất nước.

Các lãnh đạo EU khẳng định khối sẽ đáp ứng phần lớn nhu cầu tài chính của Ukraine trong giai đoạn 2026-2027. Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) ước tính con số này lên tới 137 tỷ euro. Chủ tịch EC Ursula von der Leyen kêu gọi các nước thành viên tìm ra giải pháp ngay, trong khi Chủ tịch Hội đồng châu Âu António Costa cam kết tiếp tục thúc đẩy đàm phán cho đến khi đạt được thỏa thuận.

Sự chia rẽ vẫn tồn tại trong nội bộ EU. Hungary và Slovakia phản đối kế hoạch vay dựa trên tài sản Nga. Ngoài Bỉ, Bulgaria, Italy và Malta vẫn chưa đưa ra lập trường cuối cùng. Đức ủng hộ phương án sử dụng tài sản Nga, cho rằng đây là lựa chọn cần thiết trong bối cảnh hiện nay.

Kết quả các cuộc thảo luận sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến vai trò của EU trong việc duy trì hỗ trợ tài chính cho Ukraine, cũng như đến vị thế của khối trong các nỗ lực quốc tế nhằm tìm kiếm giải pháp cho cuộc chiến.

VietBF@sưu tập