CHINA New York Times : Bắc Kinh tuy không bị phong tỏa nhưng không khác gì phong tỏa

[Gibbs]

Hầu như không có ai mạo hiểm ra ngoài ngay cả sau khi chính phủ nới lỏng các biện pháp phòng chống đại dịch. Thuốc cảm và cúm khan hiếm, nhưng nguồn cung cấp thực phẩm có vẻ đầy đủ.
Các nhà hàng đóng cửa vì có quá nhiều nhân viên dương tính với Covid. Những nhân viên giao đồ ăn vốn thường có mặt ở khắp mọi nơi trên những chiếc xe máy thì đã gần như biến mất vì dịch bệnh. Các hiệu thuốc đã hết sạch thuốc trị cúm, và các siêu thị đã cạn kiệt những thứ thiết yếu như dung dịch khử trùng và khăn lau kháng khuẩn.
Chưa đầy một tuần sau khi chính phủ Trung Quốc dỡ bỏ các hạn chế nghiêm ngặt của “Zero Covid” sau một loạt các cuộc biểu tình trên khắp đất nước này, Bắc Kinh trông giống như một thành phố đang trong tình trạng bị phong tỏa – lần này là do người dân tự áp đặt. Vỉa hè và phố mua sắm dành cho người đi bộ trở nên vắng hoe, và những con đường giao thông đông đúc một thời giờ vắng tanh. Người dân đang chui rúc trong nhà và tích trữ thuốc trong khi dịch Covid quét qua thành phố thủ đô Trung Quốc.
Yue Jiajun, một chủ nhà hàng ở Bắc Kinh, cho biết: “Bây giờ không ai dám ra ngoài, người dân ban đầu thì ăn mừng khi khách hàng được phép đi ăn nhà hàng vào tuần trước, nhưng sau khi họ biết rằng số ca nhiễm gia tăng đột biến, dân lại không dám tới nhà hàng."
“Ngay cả bán hàng mang đi, tôi cũng không có khách hàng,” ông Yue nói, thừa nhận rằng nếu có khách mua thì có lẽ cũng không có đủ tài xế giao hàng cho các đơn đặt hàng của ông.
Khắp thành phố này, người dân đang bị ám ảnh khi nhận thức được rằng một loại virus mà hầu hết thế giới từng trải qua đang lần đầu tiên được lây lan tự do và nhanh chóng tại đây, ba năm sau khi nó xuất hiện. Weibo, dịch vụ truyền thông xã hội phổ biến của Trung Quốc, tràn ngập thông tin người dân trên khắp đất nước chia sẻ về các ca lây nhiễm và trải nghiệm cá nhân của họ với bệnh Covid.
“50 đến 60% người thân và bạn bè của tôi đã có kết quả xét nghiệm dương tính,” một người viết trên trang mạng xã hội Weibo.
Liu Qiangdong, giám đốc điều hành của trang thương mại điện tử JD(.)com, và Wang Shi, một ông trùm bất động sản, đã chia sẻ trên Weibo kinh nghiệm của họ về việc hồi phục sau Covid. Zhang Lan, người sáng lập chuỗi nhà hàng nổi tiếng South Beauty Group, dù bị mắc Covid nhưng đã cố gượng dậy để bán thực phẩm bổ sung vitamin và xúc xích như những phương thuốc chữa bệnh tiềm năng trên một buổi phát livestream.
“Tôi ở đây để khuyến khích các bạn,” cô Zhang nói với người xem. “Hãy điều chỉnh tâm lý, và uống nhiều nước. Bạn sẽ ổn thôi."
Que xét nghiệm kháng nguyên nhanh hiện là một trong những mặt hàng hot nhất trong thị trấn sau khi chúng gần như đã bị bán hết sạch tại các cửa hàng. Thuốc cảm cũng trở nên khó tìm, tại các phòng khám bệnh viện hoặc tại các hiệu thuốc. Nhiều người dân phàn nàn rằng lẽ ra thành phố phải làm nhiều hơn nữa để lường trước sự bùng phát của Covid và dự trữ thuốc trước thời hạn.
“Vấn đề cấp bách nhất là tình trạng thiếu thuốc men,” một cư dân Bắc Kinh 25 tuổi chỉ cho biết họ của mình là Wang để tránh phiền phức.
Ông Wang nói rằng ông bị sốt 38 độ C, đau họng và chóng mặt vào sáng ngày 10/12. Ông đã có kết quả dương tính với coronavirus khi xét nghiệm kháng nguyên nhanh tại nhà và đến phòng khám tại bệnh viện.
“Tôi không biết liệu mình có biết cách chữa đúng ngay tại nhà hay không, vì vậy tôi đã đến bệnh viện để tìm hiểu xem có gì quan trọng cần phải lưu ý không,” ông Wang nói và cho biết thêm rằng ông đã cố gắng để được cho thuốc giảm đau ibuprofen và một phương thuốc thảo dược phổ biến có tên Lianhua Qingwen, mà đang bị đội giá khủng khiếp.
Thay vào đó, bác sĩ lại kê toa loxoprofen, một loại thuốc giảm đau khác, và hạt Ganmao Qingre, một phương thuốc thảo dược ít được ưa chuộng hơn. Ông Wang nói: “Nhiều loại thuốc có nhu cầu lớn hiện không có sẵn và tôi không biết liệu các loại thuốc khác được kê đơn có thể có tác dụng tương tự hay không."
Vincent Chen cho biết anh đã nhờ bạn bè bên ngoài Bắc Kinh gửi thuốc hạ sốt cho mình sau khi anh không thể tìm thấy bất kỳ loại thuốc nào anh cần tại các hiệu thuốc địa phương hoặc trên mạng. Chen đã phải dùng dịch vụ chuyển phát nhanh vì các dịch vụ thông thường quá bận rộn hoặc không có đủ nhân viên.
Chen, 35 tuổi, cho biết: “Những công ty chuyển phát đang bị tê liệt."
Những người khác cũng đã bắt kịp tư duy của Chen. Các hướng dẫn hiện đang phổ biến trên Weibo dạy cư dân Bắc Kinh cách mua thuốc từ các hiệu thuốc ở vùng nông thôn.
Ảnh: Các nhân viên giao hàng bằng xe máy gần như biến mất trên đường phố Bắc Kinh do bị nhiễm Covid.
Việc tích trữ các loại thuốc không chỉ giới hạn ở thuốc ho và viên ngậm. Các cửa hàng hiện đang hết đào đóng lọ vì chúng được cho là chứa đủ chất dinh dưỡng để tránh virus. Món ăn nhẹ và ngọt phổ biến ở đông bắc Trung Quốc này thường để điều trị các triệu chứng cảm lạnh, nhưng giờ đây nó dường như đang có một lượng lớn khách hàng ở những vùng khác khi mọi người cố gắng vượt qua dịch Covid. Truyền thông nhà nước đã phải xem xét, và sau đó tuyên bố rằng không có bằng chứng nào cho thấy món đào đóng lọ này có thể giúp chữa Covid cả.
Đây không phải là lần duy nhất trong tuần trước, chính phủ phải vào cuộc để cố gắng làm dịu cơn sốt vì một loại thuốc nào đó. Cơ quan Quản lý Nhà nước về Quản lý Thị trường, một cơ quan giám sát thị trường, đã cảnh báo các nhà sản xuất và nhà bán lẻ về tình trạng tăng giá chóng mặt của thuốc thảo dược Lianhua Qingwen, khi nó được bán với giá cao hơn gấp ba lần so với giá thông thường.
“Việc tăng giá quá mức sẽ bị nghiêm cấm,” cơ quan quản lý cho biết hôm 10/12.
Cổ phiếu của Shijiazhuang Yiling Pharmaceutical, nhà sản xuất thuốc thảo dược Lianhua Qingwen, đã tăng hơn 20% trên thị trường chứng khoán Thâm Quyến kể từ khi chính phủ nới lỏng các hạn chế Covid.
Sự thiếu hụt dường như không áp dụng cho lương thực. Bắc Kinh đã nhiều lần hứa rằng các cửa hàng tạp hóa sẽ vẫn đủ đồ bán trong đại dịch. Thủ đô Bắc Kinh, với tầm quan trọng chính trị của nó, theo truyền thống được ưu tiên cung cấp thực phẩm.
Những đống lớn cam, ngô, bắp cải và các sản phẩm khác vẫn có sẵn tại các siêu thị trong thành phố mà có đủ nhân viên để tiếp tục mở cửa bán hàng. Các khu vực duy nhất có lượng hàng tồn kho giảm dần là khu vực dành cho các sản phẩm tẩy rửa và rượu, trong khi các khách hàng cố gắng tính toán thời gian họ cần ở trong nhà.
Các doanh nghiệp khác không may mắn như các siêu thị. Trung Quốc đã cố gắng hồi sinh ngành du lịch vào tuần trước bằng cách dỡ bỏ nhiều hạn chế đối với việc đi lại giữa các tỉnh. Nhưng một số khách sạn ở Bắc Kinh đã ngừng nhận khách mới vì họ có quá ít nhân viên phục vụ.
Mức độ nghiêm trọng của đợt bùng phát này ở Bắc Kinh rất khó nhận biết. Hệ thống xét nghiệm hàng loạt của Trung Quốc đang bị dỡ bỏ nên chưa rõ số ca nhiễm là bao nhiêu. Thành phố này đã ghi nhận 559 ca nhiễm được xác nhận và 468 ca nhiễm không có triệu chứng vào ngày 12/12, giảm so với 1.163 ca nhiễm được xác nhận và 3.503 ca nhiễm không có triệu chứng vào ngày 5 tháng 12, ngày cuối cùng các nhà chức trách yêu cầu phải có xét nghiệm PCR âm tính thì mới được vào các điểm công cộng.
Các dữ liệu sẵn có khác cho thấy Bắc Kinh đang có số ca nhiễm tăng đột biến. Li Ang, phát ngôn viên của Ủy ban Y tế thành phố Bắc Kinh, cho biết trong một cuộc họp báo ngày 12/12 rằng số cuộc gọi cho các dịch vụ khẩn cấp vào ngày 9/12 cao gấp sáu lần so với bình thường và số lượt người dân đến các phòng khám chữa sốt đã tăng gấp 16 lần trong một tuần.
Một trong những câu hỏi lớn nhất là liệu Trung Quốc có thể duy trì chăm sóc y tế cho những người mắc bệnh Covid nặng hoặc những người mắc các bệnh không liên quan cần điều trị hay không. Bắc Kinh là nơi có một số bệnh viện tốt nhất trên toàn Trung Quốc, và do vậy có lợi thế hơn các khu vực nông thôn. Thành phố này đã kêu gọi mọi người không gọi điện cho đường dây nóng khẩn cấp y tế nếu họ không có triệu chứng hoặc chỉ mắc Covid với triệu chứng nhẹ.
Một số người già đã ra khỏi bệnh viện ở quận Đông Thành hôm 9/12 cho biết trong các cuộc phỏng vấn riêng rằng họ đã được điều trị, bao gồm chạy thận nhân tạo và băng bó cho bàn chân bị thương.
Nhưng có một ông già 66 tuổi phàn nàn về cơn đau lưng mãn tính đã kéo dài một tuần, nói rằng ông đã bị từ chối vì phòng cấp cứu đã chật kín. Người đàn ông này chỉ cho biết họ của mình là Gao do sợ bị phiền phức, nói rằng ông sẽ quay lại bệnh viện sau vào ngày 11/12.
“Tôi vẫn còn đau,” ông nói. “Tôi sẽ lại đến khám lần nữa.”

Cù Tuấn dịch từ New York Times.

Covid bùng nổ :
Trung Quốc CÓ NGUY CƠ HỖN LOẠN
(13/12/2022)
Thụy My
* * *
Les Echos và Le Monde đều nhận thấy « Trung Quốc đứng trước sự bùng nổ dữ dội các ca Covid ». Bắc Kinh xem chừng đã quyết định để cho con virus lây lan, trông cậy vào miễn dịch tập thể. Nhưng một số chuyên gia lo ngại Trung Quốc sẽ sớm hỗn loạn vì Covid.
* Không còn bị phong tỏa, nhưng Bắc Kinh lại trở nên thành phố ma
Thông tín viên Le Monde cho biết bốn ngày sau khi dỡ bỏ những biện pháp phong tỏa, điều nghịch lý là cuối tuần qua Bắc Kinh lại trở thành một thành phố ma, như hồi tháng 2/2020 hay tháng 5/2022. Chỉ trong 72 tiếng đồng hồ, số lượng lây nhiễm tăng vọt. Không ai biết được con số chính xác, vì các ca-bin xét nghiệm bỗng dưng biến mất.
Nhưng theo nhiều ước tính, khoảng 10 % cư dân thủ đô (22 triệu dân) đã bị nhiễm, còn theo trang Solidarité Covid do những người Pháp làm việc tại Trung Quốc quản lý thì tỉ lệ này là 13 %. Les Echos cho rằng con số của chính quyền là 8.626 ca hôm qua - thấp nhất kể từ một tháng nay - không có ý nghĩa gì vì không còn xét nghiệm PCR.
Đường phố nay thuộc về hàng ngàn người giao hàng, đóng vai trò không thể thiếu đối với các nhà thuốc tây đang bị quá tải, nhưng đội ngũ này cũng thiếu vì bị nhiễm bệnh. Thuốc cảm sốt và bộ xét nghiệm nhanh nay không thể tìm ra, ngay cả hệ thống bán hàng trên mạng. Tâm lý nhiều người trở nên hoảng loạn. Tuy nhiên vẫn có thể mua được máy thở trên...mạng xã hội.
Chỉ trong vài ngày, bộ mặt Trung Quốc đã thay đổi, gây hoang mang cho người dân. Nhiều người dân Bắc Kinh xếp hàng trong thời tiết lạnh giá trước các bệnh viện và cơ sở y tế, dù truyền thông kêu gọi ở nhà. Tại Quảng Châu và Vũ Hán, một số bệnh viện thiếu đến 20 % nhân viên vì bị nhiễm hoặc được điều sang các bệnh viện dành cho Covid ; việc chạy thận, hóa trị...bị hoãn. Trên đường phố Thượng Hải, hầu hết đều mang khẩu trang dù báo chí nói rằng giờ đây ít ca Covid nặng, dù ba tuần trước vẫn khẳng định con virus nguy hiểm chết người.
« Thà chết vì Covid còn hơn sống như súc vật trong chuồng »
Nhà dịch tễ học Chung Nam Sơn (Zhong Nanshan) nhìn nhận đại dịch lan trành nhanh chóng, nhưng trấn an là tỉ lệ tử vong do Omicron chỉ là 0,1 %, tương đương với cúm. Ông dự kiến đến quý 2/2023 sẽ trở lại bình thường. Nhưng tất cả các chuyên gia khác không lạc quan như thế. Rao Yi, hiệu trưởng đại học Y Bắc Kinh, bản thân cũng xét nghiệm dương tính, tuyên bố cần phải xem lại toàn bộ hệ thống y tế, chuẩn bị đối phó với tình trạng lây nhiễm hàng loạt, tử vong cao và cả nguy cơ con virus biến đổi khiến người dân tái nhiễm. Hiện cả nước Trung Quốc chỉ có 138.000 giường hồi sức, chưa đầy 1/10.000 dân và chỉ tập trung ở những đô thị lớn giàu có.
Một số chuyên gia quốc tế dự báo hỗn loạn sẽ nhanh chóng diễn ra, nhà máy tê liệt, bệnh viện tràn ngập bệnh nhân, 1,3 đến 2,1 triệu người sẽ thiệt mạng - theo ước tính của Airfinity trên cơ sở tình hình Hồng Kông trước đây. Các nhà quan sát không hiểu tại sao Trung Quốc mở cửa đột ngột như vậy trong khi tỉ lệ chích ngừa quá thấp. Có thể do Covid ở Bắc Kinh và Quảng Châu vẫn tăng vọt dù phong tỏa ngặt nghèo, kinh tế suy sụp, và nhất là làn sóng biểu tình phản đối.
La Croix dẫn lời một nhà sử học ở Trùng Khánh, cho rằng người dân nay đã hiểu cần phải sống chung với con virus, và họ « thà chết vì Covid hơn là sống như những con vật bị nhốt trong chuồng ». Dân Hoa lục sẽ nhớ suốt đời thời kỳ phong tỏa khủng khiếp vừa qua, « cũng như ông bà cha mẹ họ từng sống trong thời Cách mạng Văn hóa của Mao ».
Thị trường địa ốc Trung Quốc bệnh nặng
Về kinh tế, Le Monde nhận thấy sau hơn 30 năm liên tục phát triển, thị trường địa ốc Trung Quốc thụt lùi nghiêm trọng kể từ giữa năm 2021. Doanh số bán của 100 công ty lớn nhất giảm đến 42,6 %. Cuộc khủng hoảng này phần nào do chính quyền gây ra vì siết chặt tín dụng theo « ba đường ranh đỏ », khiến những công ty nợ nần nhiều phải ngưng các công trường xây dựng. Nổi bật nhất là trường hợp Hằng Đại (Evergrande), tập đoàn « chúa chổm » đứng đầu thế giới với số nợ 300 tỉ euro cuối 2021. Bắc Kinh giờ đây phải nhân nhượng trước tình trạng xảy ra nhiều cuộc biểu tình của những khổ chủ đã đóng tiền nhưng chưa nhận được nhà, hoặc rủ nhau cùng « đình hoãn » không chịu trả nợ vay cho ngân hàng.
Cuộc khủng hoảng ảnh hưởng đến nhiều lãnh vực. Ngân sách chính quyền các địa phương trở nên èo uột vì lệ thuộc 40 % vào việc bán đất. Hàng trăm ngàn việc làm ngành xây dựng bị đe dọa. Ở « thượng nguồn », ngành thép, thủy tinh và xi-măng không bán được hàng. Ở « hạ nguồn », ngành nội thất và điện tử gia dụng lao đao : sau 24 năm phát triển ở Hoa lục, hãng Ikea lần đầu tiên đóng cửa một trung tâm bán hàng tại Quý Dương (Guiyang).
Địa ốc chiếm đến 25-30 % tổng sản phẩm nội địa (GDP), tỉ lệ này quá lớn. Nhưng theo giáo sư tài chánh Michael Pettis, vấn đề ở chỗ khi giá nhà ở tăng liên tục suốt 30 năm, toàn bộ nền kinh tế đều thích ứng theo. Cá nhân vay mượn để đầu tư, chiếm 60-70 % tài sản của các gia đình ; hầu hết các doanh nghiệp đủ loại đều có một chi nhánh địa ốc vì kiếm lợi nhiều nhất. Chính quyền địa phương thì coi việc bán đất như thu nhập chính. Ngày nay, « do tất cả cùng lao vào, nên tất cả đều bị mất tiền ».
Nhà báo gặp ông Zhang, 32 tuổi, mặc bộ vét màu sẫm và sơ-mi màu Bordeaux dưới chân một tòa nhà ở Quý Dương, năm 2019 đã gom tiền mua một căn hộ nhưng đến nay vẫn chưa được giao. Thu nhập của hai vợ chồng chỉ đủ trả nợ ngân hàng mỗi tháng và tiền thuê nhà. Ông cho biết hàng ngày chỉ mặc mỗi bộ đồ này, tuy khuỷu tay áo đã bị sờn, sắp rách. Thêm một người tiêu thụ bị mất đi, đối với nền kinh tế Trung Quốc đã quá mệt mỏi sau ba năm theo đuổi chính sác h zero Covid.
Hội nghị Paris giúp Ukraina vượt qua mùa đông và tái thiết
Tại châu Âu, sau Lugano (Thụy Sĩ), Vacxava (Ba Lan), Berlin (Đức) trong những tháng gần đây, nay đến lượt Paris « vận động giúp Kiev vượt qua mùa đông ». Có 47 nước và 22 tổ chức quốc tế tham dự hội nghị hôm nay 13/12/2022 nhằm tài trợ cho công cuộc kháng chiến và tái thiết Ukraina. Cuộc họp trước hết tập trung cho viện trợ quốc tế khẩn cấp nhằm cố duy trì mạng lưới cơ sở hạ tầng trong mùa đông này. Liên Hiệp Châu Âu đã giúp đỡ rất nhiều kể từ đầu cuộc chiến, nhưng hiện đang gặp rắc rối do mối quan hệ giữa Hungary với Nga.
Mục tiêu kế tiếp là việc tái thiết lâu dài, mang tính song phương hơn, với sự hiện diện của 500 doanh nghiệp Pháp, từ các đại tập đoàn cho đến những start-up kỹ thuật số. Paris khẳng định không phải là giúp xây dựng lại Ukraina như trước chiến tranh, mà theo logic « Build Back Better » (tái thiết tốt hơn). Phía sau những cuộc thảo luận còn là « chuẩn bị cho tiến trình gia nhập Liên Hiệp Châu Âu ».
Kiến tạo hòa bình cho Ukraina ? Putin chỉ biết đến sức mạnh !
Tuy nhiên bên cạnh đó, theo Le Figaro « GIữa Macron và Zelensky, khó tìm được đồng thuận ». Hội nghị hỗ trợ Ukraina diễn ra chỉ vài ngày sau cuộc tranh cãi do phát biểu của tổng thống Emmanuel Macron về sự cần thiết có những « bảo đảm an ninh » cho Nga. Điện Élysée đã làm mọi cách để « dập lửa », và trong cuộc điện đàm lần thứ 43 giữa hai nguyên thủ, ông Macron đã cam kết rằng « Ukraina có thể trông cậy lâu dài về sự ủng hộ của Pháp đối với chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ ».
Libération chỉ trích tổng thống Emmanuel Macron đã có những phát biểu gây bất bình cho Ukraina và những nước láng giềng đang bị chính sách bành trướng của Vladimir Putin đe dọa. Trong khi Kiev cần được hỗ trợ về mặt quân sự và nhân đạo để có thể giành được chiến thắng, nguyên thủ Pháp lại gợi ra viễn cảnh đàm phán. Việc này sẽ diễn ra thôi, nhưng còn do chiến trường quyết định. Nếu khó thể hình dung Putin đầu hàng hay Zelensky từ bỏ việc tái chiếm các lãnh thổ bị sáp nhập trong những tháng gần đây, một khi tiếng súng im thì nước Nga của Putin được cho là sẽ thương lượng với Hoa Kỳ, Trung Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ.
Trên thực tế, Pháp và ngay cả châu Âu chỉ đóng vai trò hạng hai trong một cuộc chiến chỉ có người Ukraina trên tuyến đầu trước quân Nga. Tờ báo cho rằng trước khi tìm cách đóng vai trò người kiến tạo hòa bình, có một cuộc chiến mà người Ukraina cần phải chiến thắng. Putin chỉ biết đến sức mạnh. Theo số liệu của Viện Kiel, Pháp đứng thứ ba về viện trợ vũ khí và nhân đạo cho Kiev, cả trực tiếp lẫn phần đóng góp cho EU. Nhưng trong quan hệ quốc tế, lời nói nhiều khi được chú ý hơn hành động.
Bắn phá tan tành nước láng giềng, Nga sẽ phải bồi thường ?
Le Figaro cũng nói về những khó khăn trong việc ước tính những thiệt hại do cuộc xâm lăng của Nga gây ra cho Ukraina. Gần 7 % diện tích nhà ở, 15 % đường giao thông, 1/5 cơ sở y tế, 2.000 trường học, 188.000 chiếc xe bị hư hại hay phá hủy, quy mô phá hoại của Nga thật khủng khiếp.
Tại Kiev, một ê-kíp các nhà kinh tế và tình nguyện viên cố gắng có những ước đoán cụ thể. Họ dùng phương pháp của Ngân hàng Thế giới, tổng hợp dữ liệu từ những hình ảnh trên mạng xã hội, thông tin từ chính quyền hay các cá nhân. Đến ngày 21/10, thiệt hại trực tiếp từ tháng Hai đến tháng Chín đã là 120 tỉ euro, chưa kể gián tiếp như số việc làm bị mất. Trong cuộc họp ở Thụy Sĩ trước đó, Kiev đã trình bày một kế hoạch mười năm lên đến 750 tỉ euro. Để so sánh, ngân sách Nhà nước Ukraina năm 2021 chưa đến 40 tỉ.
Tuy nhiều nước châu Âu kêu gọi một kế hoạch Marshall cho Ukraina, nhưng đều gặp khó khăn trong việc huy động vốn. Trong hội nghị Berlin vào tháng Mười, con số khá khiêm tốn : 3 đến 5 tỉ euro một năm cho 2023 và 17 tỉ cho những nhu cầu cấp thiết, nhà cửa, bệnh viện, cơ sở hạ tầng điện bị phá hủy. Nhưng ai sẽ chi trả ? Kiev khẳng định đó là Matxcơva.
Vào đầu cuộc chiến, Ukraina đã tịch biên trên 330 triệu euro từ hai ngân hàng Nga, chuyển vào ngân sách quốc gia. Do không có đồng thuận ở tầm quốc tế, Hoa Kỳ, Canada phong tỏa tài sản các tài phiệt Nga, Liên Hiệp Châu Âu đóng băng 17,5 tỉ euro. Trong khi chờ đợi có sự phối hợp, mùa đông đã đến với thời tiết lạnh giá, cần khẩn cấp tránh một đợt di tản mới. Đã có 14 triệu người Ukraina phải ra đi, trong đó 7,8 triệu người đang ở châu Âu.
Cú sốc Qatargate làm rung chuyển châu Âu
Cũng tại châu Âu, các báo đều có những nhận định về cú sốc « Qatargate » làm rung chuyển nghị trường, gây bối rối cho Hy Lạp. Tại đất nước quê hương, bà Eva Kaili, phó chủ tịch Nghị Viện Châu Âu đã lập tức bị trừng phạt. Bà bị khai trừ khỏi đảng xã hội Pasok-Kinal, và chủ tịch cơ quan chống rửa tiền loan báo phong tỏa « các tài khoản ngân hàng, trương mục ký gởi, các công ty và tất cả tích sản » của nữ nghị sĩ. Les Echos cho biết, hôm qua chân dung Eva Kaili chiếm mặt tiền tất cả các kiosque sách báo tại Hy Lạp sau khi bị bắt ở Bruxelles vì « tham nhũng », « rửa tiền ».
Theo La Croix tại Bruxelles, thành phố được gọi là « thủ đô của vận động hành lang », hiện có đến 12.800 tổ chức đăng ký hoạt động, từ TotalEnergies cho đến Greenpeace. Vẫn thường xảy ra những trường hợp xung đột lợi ích, nhưng chưa bao giờ trắng trợn như vụ này. Chủ tịch Ủy Ban Châu Âu Ursula von der Leyen tiếp tục đề nghị thành lập một cơ quan độc lập về vấn đề đạo đức tại các định chế EU. Nghị sĩ người Bỉ Philippe Lamberts, đồng chủ tịch đảng Xanh của Nghị Viện đòi hỏi quy định về minh bạch mở rộng cho cả những cuộc gặp ngoại giao tổ chức bởi một nước thứ ba. Tuy nhiên ông cũng cảnh báo : « Mọi kiểm soát đều không thể ngăn trở được một va-li nhét đầy giấy bạc ».
Trong khi đó Les Echos ghi nhận tại Doha, mọi việc vẫn diễn ra bình thường, như không có gì phải ầm ĩ. Từ mười năm qua, rất nhiều xi-căng-đan đã xảy ra, nhưng chưa bao giờ làm thay đổi được chính sách. Theo nhà nghiên cứu Raphael Le Magoariec, Qatar không đặt nặng việc tạo hình ảnh tốt đẹp trong dư luận, mà điều mà vương quốc này tìm kiếm là ảnh hưởng – đó là bảo hiểm sinh mạng cho một Nhà nước nhỏ bé nằm lọt giữa các đại cường. Tài chánh của Qatar hầu như không giới hạn, nhờ nguồn khí đốt chiếm trên 13 % dự trữ đã được xác nhận của toàn thế giới, nên « cái gì mua được thì mua », kể cả các nghị sĩ châu Âu.
Cải cách lương hưu, Nghị Viện Châu Âu : Tựa chính báo Pháp
Les Echos đặt câu hỏi « Cải cách hưu bổng : Tại sao ông Macron trì hoãn ? ». Cũng về vấn đề này, Le Figaro cho rằng việc câu giờ cho thấy chính phủ đang bối rối. Libération chạy tựa « Vụ khủng bố ở Nice : Phiên tòa kết thúc, xin đừng quên chúng tôi ». Bản án được tuyên hôm nay, các nạn nhân kể lại với tờ báo những tình cảm trái ngược trong ba tháng theo dõi phiên tòa về tội ác man rợ này, trong phòng xử vắng bóng người tham dự. Le Monde dành tít lớn cho « Liên Hiệp Châu Âu : Nghị Viện trước nghi vấn tham nhũng », với La Croix là « Một xì-căng-đan châu Âu ».

NHỮNG BẾ TẮC TẬP CẬN BÌNH KHÔNG LƯỜNG TRƯỚC
Lưu Thuỷ Hương dịch và giới thiệu
Bài báo hay nhất về tình hình Trung Quốc. Giới thiệu với các bạn bản tin của đài truyền hình n-tv:
*
🟧 TẬP CẬN BÌNH VỚI HÀNG LOẠT VẤN ĐỀ
Tác giả Christian Herrmann
Tập Cận Bình được xem là người cai trị quyền lực nhất của Trung Quốc kể từ thời Mao Trạch Đông. Tuy nhiên, lúc này lãnh đạo nhà nước Trung Quốc trông có vẻ mệt mỏi hơn bao giờ hết. Ông ta đang phải đối mặt với hàng loạt vấn đề chồng chất, trong số đó, nhiều cái do ông ta tự tạo ra.
"Đả đảo Đảng Cộng Sản!" "Đả đảo Tập Cận Bình!", hôm tháng 11 đám đông đã giận dữ hét lên như vậy trên đường phố Thượng Hải. Đến thời điểm này, vừa tròn một tháng kể từ khi Tập Cận Bình được bầu làm Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Trung Quốc nhiệm kỳ thứ ba liên tiếp. Giới hạn tuổi tác, giới hạn nhiệm kỳ đã không ngăn cản được ý muốn của ông ta. Từ bao lâu nay Tập đã củng cố vị trí của mình, để biến thành nhà cai trị quyền lực nhất của Trung Quốc kể từ sau Mao Trạch Đông.
Tuy nhiên, giờ đây người đứng đầu nhà nước Trung Quốc đang phải đối mặt với một ngọn núi khổng lồ chất đầy những vấn đề, hầu hết do ông ta tự tạo ra. Nền kinh tế Trung Quốc đang suy yếu, doanh thu của chính phủ giảm, tỷ lệ thất nghiệp đặc biệt gia tăng trong giới trẻ, và anh bạn thân nhất thì đang sa lầy trong chiến tranh. Vấn đề cấp bách nhất vẫn là tình hình Corona.
*
🔸 Kế hoạch Không-Covid làm trì trệ nền kinh tế
Trước những cuộc biểu tình lớn nhất kể từ vụ thảm sát Thiên An Môn năm 1989, Tập đã phải nhượng bộ. Vào đầu tháng 12, Bắc Kinh tuyên bố nới lỏng việc kiểm dịch, việc xét nghiệm PCR và việc phong tỏa. Một quyết định hợp lý, nếu người ta thực sự muốn ngăn chặn dịch bệnh, đồng thời giữ vững kinh tế. Phong tỏa các khu nhà, tiến hành xét nghiệm đại trà và cung cấp lương thực cho hàng triệu người là việc tiêu tốn nhân lực và tiền bạc. Nếu các nhà máy vẫn đóng cửa, công nhân bị mắc kẹt ở nhà, sẽ không có gì để đổ vào ngân sách.
Jürgen Matthes từ Viện Kinh tế Thế giới Kiel cho rằng, chính sách Không-Covid là một kế hoạch cực kỳ tốn kém và đã gây thiệt hại nghiêm trọng cho nền kinh tế Trung Quốc. Nhà kinh tế cho biết trên ntv, vào tháng 11 năm nay kinh tế Trung Quốc đã sụm xuống một cách thảm hại. "Những dự báo gần đây nhất cho rằng nền kinh tế sẽ tăng trưởng 3,3% trong năm nay đã trở thành mớ giấy lộn. Đảng Cộng sản phải đối mặt với hai vấn đề: nền kinh tế suy yếu và các cuộc biểu tình."
*
🔸 Khoản thâm hụt khổng lồ
Vào tháng 11, Trung Quốc đã trình bày dữ liệu thương mại tồi tệ nhất trong hơn hai năm. Sản lượng hàng hóa xuất ra nước ngoài giảm 8,7 phần trăm so với năm trước. Hơn hết, đây là những con số khác thường, vì tháng 11 luôn là cao điểm cho các hoạt động kinh doanh xuất khẩu hàng hóa nhân dịp lễ Giáng sinh, của một nước có nền ngoại thương mạnh nhất thế giới.
Tuy nhiên, diễn biến này không có gì ngạc nhiên: Ngay cả trước khi Tập Cận Bình gây thiệt hại nghiêm trọng cho nền kinh tế với các lệnh phong tỏa nghiêm ngặt ở trung tâm tài chính Thượng Hải hoặc ở "Thành phố iPhone" Trịnh Châu, vào năm ngoái, Tập đã lãnh đạo một chiến dịch điều tiết chống lại các công ty công nghệ thành công như Alibaba, Didi và Tencent. Kết quả là giá cổ phiếu của họ giảm mạnh trên các sàn giao dịch chứng khoán trên toàn thế giới, doanh thu sụt giảm và mất công việc làm.
Hơn một năm trước, lĩnh vực bất động sản Trung Quốc cũng trải qua tình trạng tương tự. Tình trạng vỡ nợ đã khiến các doanh nghiệp khổng lồ ngành xây dựng lần lượt không thể trả nổi các khoản vay của họ. Những căn hộ đã được trả tiền còn chưa xây xong đã bị phá bỏ. Giờ đây, Bắc Kinh phải giải cứu các công ty nhà đất mắc nợ như chúa chổm bằng khoản "viện trợ toàn diện". Do đó, vào năm nay ngân sách của Trung Quốc bị thâm hụt cao nhất trong nhiều thập kỷ. Theo cổng thông tin tài chính Bloomberg, chỉ từ tháng 1 đến tháng 9, con số này đã là 980 tỷ đô la Mỹ.
*
🔸 Thất nghiệp
Các công trường xây dựng đánh đòn tàn khốc lên thị trường việc làm. Tháng 5 năm ngoái, Thủ tướng Lý Khắc Cường đã cảnh báo về một tình hình "phức tạp và nghiệt ngã" sẽ ảnh hưởng đến giới trẻ. Khoảng 20% thanh niên từ 16 đến 24 tuổi sẽ thất nghiệp. Jörg Wuttke người đứng đầu Phòng Thương mại Châu Âu tại Trung Quốc cho biết, đây là chỉ những con số chính thức. Có khả năng là một phần ba thanh niên không có việc làm.
"Tất nhiên, điều này thật tàn khốc trong một xã hội có chính sách một con," Wuttke nói. “Bốn ông bà nội ngoại, hai cha mẹ nhìn vào một đứa trẻ, kẻ gánh vác tương lai của gia đình. Để nó phải thốt lên: Xin lỗi, con đã khốn khổ suốt 15, 16, 17 năm, bây giờ thì thất nghiệp, hay phải đi khuân vác. Giấc mộng đã vỡ tan tành rồi."
*
🔸 Con đường tơ lụa mới như trò chơi ném dĩa
Trung Quốc không chỉ khủng hoảng tài chính trong nước. Vào tháng Bảy, "Financial Times" đã đưa tin về cuộc khủng hoảng nợ đầu tiên của Trung Quốc ở nước ngoài. Có vẻ như “con đường tơ lụa mới” phần nào đang biến thành trò chơi ném dĩa. Vài năm trước, người ta vẫn lo sợ rằng Trung Quốc có thể khiến các nước đang phát triển phụ thuộc vào các khoản vay hào phóng của họ cho các tuyến đường thương mại và cơ sở hạ tầng mới. Tuy nhiên, hiện nay điều ngược lại dường như đang xảy ra: Nhiều đối tác không còn khả năng trả các khoản vay của họ, chủ yếu là do cuộc khủng hoảng Corona - và do đó Trung Quốc đang mất rất nhiều tiền.
Theo Financial Times, các khoản vay trị giá hơn 52 tỷ đô la đã phải được đàm phán lại và tái cấu trúc vào năm 2020 và 2021. Các quốc gia đối tác nhận được kỳ hạn trả nợ dài hơn với lãi suất thấp hơn, với hy vọng rằng các hải cảng, tuyến đường sắt hoặc các dự án cơ sở hạ tầng khác ở Sri Lanka, Zambia hoặc Pakistan vẫn có thể được hoàn thành. Trong nhiều trường hợp, Trung Quốc thậm chí phải đổ thêm tiền vì mọi món vay đã bị chính phủ con nợ tiêu pha sạch hết.
“Thế lực tài chính” đang ngày càng trở thành một vấn đề ở các quốc gia như Pakistan: công nhân Trung Quốc là mục tiêu của các vụ tấn công khủng bố và bắt cóc. Bởi vì họ đem lại những khoản tiền chuộc cao hoặc vì họ là đại diện cho sự tham nhũng và thế lực của Trung Quốc tại các nước đối tác. Francesca Ghiretti từ Viện Nghiên cứu Trung Quốc Mercator (MERICS) ở Berlin cho biết, giờ đây, khi tài trợ cho các dự án này Trung Quốc phải nghĩ đến việc bỏ tiền để chống lại nguy cơ khủng bố.
*
🔸 Điều gì sẽ xảy ra nếu làn sóng Corona tràn qua?
Giờ đây, việc nới lỏng chính sách Không-Covid sẽ mang lại động lực cho nền kinh tế Trung Quốc đang trì trệ: Nếu không đóng cửa nữa, các nhà máy có thể hoạt động hết tốc lực trở lại và bù đắp cho ngân sách - ít nhất đó là điều Bắc Kinh hy vọng. Nhưng nếu biến thể omicron tràn qua Trung Quốc, nó có thể gây tác dụng ngược lại, đó là cảnh báo của các nhà quan sát. Jürgen Matthes từ Viện Kinh tế Thế giới nói trên ntv rằng, việc tiếp tục nới lỏng sẽ có lợi cho Trung Quốc và nền kinh tế toàn cầu. "Nhưng có một mối nguy hiểm lớn là số ca nhiễm bệnh sẽ tăng lên ồ ạt, đến mức các bệnh viện sẽ quá tải. Sau đó, có thể sẽ có một lệnh phong tỏa thậm chí còn gay gắt hơn."
Nhìn chung, Trung Quốc có tỷ lệ tiêm chủng cao. Tuy nhiên, chính những người lớn tuổi có nguy cơ đặc biệt lại không tiêm. Nhiều người khác tỏ ra hoài nghi vì họ không tin tưởng vào vac.c.in - đây là vấn đề mà Tập Cận Bình phải chịu một phần trách nhiệm: Năm ngoái, ông ta đã cho truyền thông đưa tin rằng vac.c.in mRNA của Biontech và Moderna là thuốc độc.
Sau khi kết thúc kế hoạch Không-Covid, một làn sóng omicron sẽ tràn qua Trung Quốc. Các cơ quan y tế Trung Quốc dự đoán rằng, ở giai đoạn cuối cùng sẽ có khoảng 80 đến 90% dân số của 1,4 tỷ người nhiễm bệnh. Sau gần 3 năm áp dụng các biện pháp bảo vệ nghiêm ngặt, bây giờ nhiều người mới lần đầu tiên tiếp xúc với virus corona, do đó họ dễ bị nhiễm và sẽ có tiến trình phát bệnh nghiêm trọng, có thể phải nhập viện. Tuy nhiên, khi nói đến giường chăm sóc đặc biệt, thì phải biết là Trung Quốc thua xa các nước châu Á khác như Đài Loan hay Thái Lan. Đây là một vấn đề mới mà người đàn ông quyền lực nhất Trung Quốc kể từ thời Mao cũng phải đối mặt.
VTP-LTH dịch

https://www.n-tv.de/politik/Die-viel...ST269oDRI30AdA

hôm nay mới có tin dân chung cuốc đang thâu tóm trái đào lông đóng hộp (canned peach) về ăn để ngưà covid 19