|
Rằm tháng Bảy âm lịch vừa qua, nạn phóng sinh như một trò trình diễn về tín ngưỡng và lòng từ bi bùng phát ở Việt Nam, đến nổi có nhiều lời phê bình độc lập từ các trang mạng đã xuất hiện, thậm chí báo chí nhà nước cũng phải lên tiếng. Ở Huế, Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đã phát văn bản đến cho Giáo hội Phật giáo nhà nước ở tỉnh, cảnh cáo về tình trạng bắt, bẫy, mua bán tràn lan các loại chim hoang dã. Cơ quan này còn cung cấp số điện thoại để giúp việc tố cáo các trường hợp mua bán loài vật trước cổng chùa, và chuyển cho công an để giải quyết.
Năm 2023 được coi là năm đánh dấu sự bùng phát của những hủ tục hay những kiểu phô diễn tín ngưỡng đầy "sáng tạo" của Giáo hội Phật giáo Việt Nam, cơ quan vốn do nhà nước quản lý và được "ban phát" nhiều đặc quyền nhằm tập hợp tín đồ và phát động các loại lễ lạc. Rằm tháng Bảy với lễ phóng sinh, đủ các kiểu tinh thần của sân khấu từ bi xuất phát từ Trung Quốc đang tràn vào Việt Nam. Hãy cùng thử xem lại, nạn phóng sinh ở Trung Quốc có điều gì khác biệt với Việt Nam?
Một nghiên cứu ở Hong Kong về nạn phóng sinh đang diễn ra hàng năm ở Trung Quốc, cho thấy có đến cả triệu con chim được bán mỗi năm cho các chùa chiền và tín đồ. Tờ The Economist nói rằng ở Trung Quốc, các cơ quan bảo vệ động-thực vật ước tính có khoảng 200 triệu cá, rắn, rùa, chim và thậm chí cả kiến, được thả ra mỗi năm: "Không làm như thế nào để có thể có đủ manh mối để tính toán ra con số cụ thể hết".
Phật giáo đang ở giai đoạn được "cưng chiều" của chính quyền trong việc lợi dụng để thao túng dân chúng, cho nên các hoạt động gọi là hội hè truyền thống ít bị dòm ngó, và thậm chí là được làm ngơ, bỏ qua.
Fangsheng từ tiếng Trung Quốc, có nghĩa là "phóng sinh". Hãy đọc to lên, để bạn nhận ra rằng nó rất gần với âm thanh "phóng sinh" của Việt Nam. Từ nhiều năm nay, giới nghiên cứu về xã hội học và tôn giáo đã nhận ra, sự biến tướng của việc thực hành lòng từ bi, đang biến thành câu chuyện khác, hoàn toàn không còn là ý nguyện của Đức Phật, người sáng lập tôn giáo này đề xướng ra. Quy mô của việc mua động vật để "fangsheng", và trở thành động lực lớn để thúc đẩy những người chuyên đánh bắt, bẫy… là một vòng lẫn quẫn mang tính tội ác. Lòng từ bi của Phật giáo đang bị diễn giải khá méo mó, biến thành một hiện tượng xã hội tiêu cực, mâu thuẫn trực tiếp với các nguyên tắc cốt lõi của việc "chấm dứt sự khổ đau và không làm hại cho chúng sinh".
Thực ra, phóng sinh như của Phật giáo Trung Quốc hay Việt Nam hiện nay đang gây ra sự khốn cùng cho các loài bị ảnh hưởng, và đe dọa cả sự đa dạng sinh học cả ở vùng săn bắt, và thả ra. Việc giải thoát con vật với "lòng thương xót" hiện đang dẫn đến nhiều tệ nạn, và luôn được che khuất với những bài kinh và tiếng tụng niệm không liên quan của các sư thầy và tín đồ.
He Yun, người đứng đầu chương trình Liên minh Tôn giáo và Bảo tồn (Alliance of Religions and Conservation – ARC) của Trung Quốc, một tổ chức hoạt động nhằm thu hút các cộng đồng tôn giáo tham gia vào các vấn đề về môi trường, cho biết cô gần như bị bó tay ở đất nước đang có khoảng 245 triệu người Phật tử. Với niềm tin khá ngây ngô là "làm phước", người ta mua, bắt và thả đủ loại các động vật một cách náo loạn, làm thay đổi môi trường sinh sống của chúng và cưỡng bức di cư hàng triệu giống chim, rùa, cá. Thậm chí các sư thầy và tín đồ còn không hề phân biệt và bận tâm đến vùng địa lý nào hoàn toàn gây ra bất lợi cho các loài cá, lươn, khỉ, rùa… khi chúng được phóng sinh, thả ra.
Nhận thức cao quý của Phật giáo từ ngàn đời nay đang bị biến thành hình thức mê tín và trình diễn dưới dạng sân khấu từ bi. Việc tung tiền ra để phô trương số lượng và hình tượng, đã tạo ra một "ngành làm ăn buôn bán hấp dẫn cho những người chuyên đánh bẫy, buôn bán các động vật hoang dã cho việc phóng sinh này", Hòa thượng Refa Shi, chủ tịch Liên đoàn Phật giáo Hoa Kỳ ở New York, nói trong bản tin phát hành do tổ chức Humane Society International (HSI) đến tất cả các chùa ở Hoa Kỳ và trên cả thế giới.
Việc phóng thích động vật đã leo thang và biến tướng đã xuất hiện rầm rộ ở các nước châu Á trong tháng Bẩy âm lịch. Người ta khi có tiền thường nghĩ đến chuyện giải thoát sinh mạng cho động vật, như thể là chuộc được tội lỗi của mình. Đó là một trong những lý do dẫn đến chuyện ngày càng có nhiều Phật tử tranh nhau đi mua động vật để giải thoát qua việc phóng sinh này. Mua nhưng khi phóng thích chúng vô trách nhiệm là vấn nạn khác. Bao gồm vi phạm cả luật pháp. Chỉ trong ngày Rằm tháng Bảy, lính cứu hỏa đã làm việc không nghỉ để cứu các con trăn, rùa và các động vật bị nuôi nhốt khác, được thả ra mà không hề có sự tính toán trên một bãi biển ở tỉnh Hải Nam, Trung Quốc.
"Các loài động vật này bị đánh bẫy, bị giam giữ trong điều kiện sống thật khủng khiếp, sau đó được thả ra và thường mất đi khả năng để thích nghi với môi trường thiên nhiên lạ, và lại dễ dàng bị bẫy bắt trở lại", Martin Palmer, thành viên của tổ chức ARC nói. Một nghiên cứu của tổ chức này còn cho thấy các thời hạn phóng sinh, nay đã trở thành mùa làm ăn không chỉ của người đi săn bắt, mà còn của cả các chùa và sư thầy. Trong một cuộc phỏng vấn bí mật của HKALPO (Hong Kong Animal Law and Protection Organisation) ở Trung Quốc, hầu hết các vị sư đều nhận thấy chuyện mình làm là không đúng, nhưng họ phải làm ngơ để tạo sự tin tưởng của giới Phật tử và bảo vệ nguồn tiền cúng dường thật lớn lao.
Văn bản lẻ loi hồi năm 2023 của Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn ở Huế phát đi, chỉ có thể cảnh cáo ngắn gọn về chuyện phóng sinh, vốn nay như một sân khấu huyền ảo khó cưỡng của việc phóng sinh. Thực tế hơn, trong văn bản của HSI phát đi, kêu gọi với người dân Trung Quốc, có lẽ cũng như với người Việt Nam rằng, "nhiều loài động vật đã bị thương tật nặng trong khi chờ được con người 'phóng sinh'".
"Những con vật nếu còn sống sót sau khi được thả ra thường sẽ chết ngay sau đó vì bị kiệt sức, bị thương hoặc bệnh tật hoặc yếu ớt, hay dễ dàng trở thành con mồi của các loài vật khác. Một số được bắt lại sau kỳ lễ và rồi được tiếp tục bán lại". Mô tả về việc mua số lượng lớn và lười biếng thả ra ở những nơi không được tính toán, thì HSI cho biết, "Động vật có thể được thả ra ngoài môi trường sống tự nhiên của chúng và theo nhóm đủ lớn để thiết lập ra quần thể sinh sản, nhưng thường sẽ tàn phá hệ sinh thái địa phương. Một số loài xâm lấn có thể đe dọa sự tồn vong của các loài vật bản địa".
Thời Phật giáo gọi là thịnh vương hôm nay đang có những điều thật đáng buồn. Trung Quốc và Việt Nam đang ngày càng giống nhau trong quy mô phô diễn ra lòng thương xót, sử dụng sinh mạng của loài khác để thể hiện lòng từ bi cao quý của mình. Ngầm trong lòng từ bi này được nổi bật lên là ý muốn của sự thống trị độc tài và quyền định đoạt sinh mạng của thiên nhiên, chứ không là cách để biểu trưng, để tỏ lòng nhân ái, từ bi theo đúng tinh thần Phật pháp.
|
|
