Mỹ - Ukraine ký thỏa thuận khoáng sản sau nhiều căng thẳng

[Romano]

Phó Thủ tướng thứ nhất Ukraine Yulia Svyrydenko thông báo Ukraine và Mỹ ký thỏa thuận khoáng sản được mong đợi từ lâu vào ngày 30-4.
Theo tờ The Kyiv Independent, bà Svyrydenko đến Washington vào ngày 30-4 để ký thỏa thuận khung thay mặt cho Ukraine. Bà ký tài liệu này cùng với Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent.

Bà Svyrydenko phát biểu: "Tôi biết ơn tất cả mọi người đã làm việc vì thỏa thuận và làm cho nó có ý nghĩa hơn. Bây giờ, văn bản này có thể đảm bảo thành công cho cả hai quốc gia của chúng ta, Ukraine và Mỹ".

Về phía Mỹ, Bộ trưởng Bessent nhấn mạnh thỏa thuận sẽ không cho phép bất kỳ "quốc gia hoặc cá nhân nào hỗ trợ chiến dịch quân sự của Nga" được hưởng lợi từ quá trình tái thiết Ukraine.

Việc ký kết thỏa thuận khoáng sản diễn ra sau nhiều tháng đàm phán, có thời điểm khá căng thẳng. Mỹ và Ukraine dự kiến ký kết thỏa thuận vào cuối tháng 2, song kế hoạch đổ vỡ sau cuộc tranh cãi nảy lửa tại Nhà Trắng giữa Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và Tổng thống Mỹ Donald Trump.Ngay trước khi thỏa thuận được ký kết, Thủ tướng Ukraine Denys Shmyhal cho biết chính phủ đã phê duyệt thỏa thuận này.

Ông Shmyhal tuyên bố: "Nhờ thỏa thuận này, chúng tôi sẽ có thể thu hút nguồn lực lớn cho công cuộc tái thiết, bắt đầu tiến trình tăng trưởng kinh tế và nhận được các công nghệ tiên tiến từ các đối tác cũng như nhà đầu tư chiến lược đến từ Mỹ".

"Quỹ đầu tư tái thiết" sẽ được Kiev và Washington đồng quản lý trong một quan hệ đối tác bình đẳng, với sự đóng góp từ cả hai phía.

Theo ông Shmyhal, viện trợ quân sự trong tương lai từ phía Mỹ có thể được tính là một phần đóng góp vào quỹ, nhưng các khoản viện trợ trước đó sẽ không được tính. Ông Shmyhal khẳng định: "Thỏa thuận không bao gồm bất kỳ nghĩa vụ nợ nào".

Thủ tướng Ukraine cho biết Kiev sẽ giữ "quyền kiểm soát hoàn toàn đối với tài nguyên dưới lòng đất, cơ sở hạ tầng và tài nguyên thiên nhiên".Việc thành lập quỹ cũng sẽ không cản trở tiến trình gia nhập Liên minh châu Âu (EU) của Ukraine.

Theo tờ Washington Post, cơ quan truyền thông vốn đã xem xét phiên bản mới nhất của thỏa thuận, văn kiện này không đưa ra bất kỳ bảo đảm an ninh cụ thể nào cho Ukraine.

Thay vào đó, thỏa thuận khẳng định "sự liên kết chiến lược dài hạn" giữa hai quốc gia và cam kết Mỹ "hỗ trợ an ninh, thịnh vượng, tái thiết và hội nhập của Ukraine vào các khuôn khổ kinh tế toàn cầu".Tờ Washington Post cho biết thêm rằng thỏa thuận cũng không đề cập đến Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia (ZNPP) đang bị Nga kiểm soát. Trước đó, các quan chức Mỹ từng gợi ý việc kiểm soát nhà máy này có thể là một phần của một thỏa thuận hòa bình trong tương lai.

Cũng trong ngày 30-4, ông Shmyhal cho biết thỏa thuận khung sau khi ký sẽ được trình lên Quốc hội Ukraine (Verkhovna Rada) để phê chuẩn.