Căng thẳng Ukraine-Hungary đang dâng cao. Thủ tướng Orbán tuyên bố Kiev phát động chiến dịch chưa từng có vào Budapest. Để đáp trả, pháo và xe tăng Hungary dồn dập áp sát Ukraine.
Hãng tin Sputnik (Nga) đưa tin, căng thẳng Ukraine-Hungary đang ở mức độ báo động. Các chuyên gia đang dự đoán khả năng mặt trận thứ hai có khả năng bùng nổ với Kiev. Dưới đây là toàn cảnh diễn biến căng thẳng những ngày qua.
9/5: Ukraine bắt giữ "điệp viên Hungary"
Ngày 9/5 vừa qua, Cơ quan an ninh Ukraine thông báo đã xác định được một mạng lưới gián điệp hoạt động vì lợi ích của tình báo quân đội Hungary tại Transcarpathia (hay Zakarpattia). Hai người mà Kiev gọi là "điệp viên Hungary" đã bị bắt giữ.
Đáng lưu ý, Transcarpathia là vùng thuộc quyền kiểm soát của Hungary cho đến trước Thế chiến I, Kiev nhiều lần cáo buộc Budapest muốn giành lại vùng này.
Ước tính khoảng 100.000 - 150.000 người Hungary sinh sống ở Ukraine, hầu hết ở vùng Transcarpathia.
9/5: Hungary đáp trả, trục xuất nhân viên Đại sứ quán Ukraine
Cùng ngày 9/5, Hungary đã trục xuất 2 nhân viên Đại sứ quán Ukraine tại Budapest, cáo buộc họ "làm gián điệp dưới vỏ bọc ngoại giao".
Phản ứng trước việc Kiev bắt giữ "gián điệp Hungary", Ngoại trưởng Hungary Szijjarto chỉ trích rằng, Ukraine "đang cố tình tiến hành một chiến dịch bôi nhọ" nhằm vào nước này.
11/5: "Giọt nước tràn ly" – Hungary hủy đàm phán với Ukraine
Hungary đã hủy cuộc đàm phán với Ukraine về việc khôi phục quyền của cộng đồng thiểu số Hungary tại vùng Transcarpathia, vốn được lên lịch vào ngày 12/5, sau khi hai bên đưa ra các cáo buộc gián điệp lẫn nhau.
Thứ trưởng Ngoại giao kiêm Kinh tế Đối ngoại Hungary Levente Magyar thông báo về việc hủy cuộc gặp và cho biết: "Những diễn biến trong quan hệ Hungary - Ukraine những ngày qua không cho phép một cuộc thảo luận thiện chí và mang tính xây dựng".
13/5: Ukraine phát động chiến dịch bí mật, Hungary họp khẩn
Thủ tướng Viktor Orbán ngày 13/5 tuyên bố, tình báo Ukraine đã bắt đầu một chiến dịch chống lại Hungary.
Theo ông, mục tiêu của Kiev là ngăn chặn cuộc trưng cầu dân ý của Hungary liên quan đến việc Ukraine gia nhập Liên minh châu Âu (EU). Để thảo luận về vấn đề này, người đứng đầu chính phủ Hungary đã triệu tập một cuộc họp khẩn của Hội đồng Quốc phòng.
"Tôi triệu tập cuộc họp vì trong những ngày gần đây, một cuộc tấn công chưa từng có của lực lượng tình báo đã được tiến hành nhằm vào Hungary. Ukraine đã thực hiện một chiến dịch vu khống có phối hợp chống lại đất nước chúng ta, nhằm chặn đứng sáng kiến tổ chức cuộc bỏ phiếu về việc Ukraine gia nhập EU" – ông Orbán nói trong bài phát biểu qua video.
Theo vị Thủ tướng, Ukraine từng cố gắng phát động chiến dịch tương tự và thậm chí từng phối hợp với phe đối lập ở Budaptest tiến hành một cuộc tấn công nhằm vào các lực lượng vũ trang Hungary.
Ông nhấn mạnh đây là hành động "chưa từng có tiền lệ". Thủ tướng Orbán không loại trừ khả năng Kiev sẽ tiếp tục các nỗ lực phá hoại cùng với lực lượng đối lập Hungary do nghị sĩ châu Âu Péter Magyar đứng đầu. Tuy nhiên, ông khẳng định lực lượng tình báo Hungary đã sẵn sàng đối phó.
13/5: Pháo – Xe tăng Hungary dồn dập áp sát Ukraine
Hungary đã ngay lập tức điều động xe tăng-thiết giáp và các hệ thống pháo áp sát các cửa khẩu với Ukraine. Đoạn video do kênh "Quan sát viên quân sự" công bố cho thấy, các đoàn xe bọc thép do chính phủ Hungary điều chuyển đang dồn dập tới khu vực biên giới với Ukraine.
Theo thông tin, Budapest đã quyết định triển khai các xe chiến đấu tại các cửa khẩu biên giới gồm: Záhony, Beregsurány, Tiszabecs, Barabás và Nagyhodosh.
Trong các cảnh quay, có thể thấy rõ xe tăng, pháo tự hành và xe thiết giáp di chuyển với tốc độ cao trên các con phố Hungary vào ban đêm.
Các phương tiện quân sự được hộ tống bởi xe cảnh sát. Quá trình di chuyển đoàn xe cũng được quân đội Hungary giám sát, nhiều binh sĩ được cắt cử đứng bên đường giám sát sự di chuyển của khí tài chiến đấu.
Theo nghị sĩ Duma Quốc gia Nga, ông Abdulkhakim Gadzhiev, diễn biến tiếp theo trong căng thẳng giữa Budapest và Kiev sẽ không còn phụ thuộc vào Ukraine mà sẽ do các quốc gia phương Tây quyết định.
Ông cho rằng, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky không còn khả năng ảnh hưởng đến vai trò chiến lược của đất nước mình, và Ukraine đang có nguy cơ lặp lại số phận của Tiệp Khắc, trở thành "vật tế thần" trong một phiên bản mới của Thỏa thuận Munich.
Nguy cơ chiến tranh bùng phát
Trả lời tờ News.ru (Nga), ông Gadzhiev cho rằng, mức độ leo thang trong xung đột giữa Hungary và Ukraine sẽ phụ thuộc vào mức độ độc lập trong các quyết sách của Kiev.
Tuy nhiên, ông lưu ý "Chính quyền Ukraine không hành động dựa trên lợi ích của người dân hay đất nước họ. Chính sách hiếu chiến và sai lầm này là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến việc Nga khởi động chiến dịch quân sự đặc biệt".
Trong khi đó, nghị sĩ Duma Quốc gia Vitaly Milonov bày tỏ nghi ngờ về khả năng chính quyền Ukraine sẽ liều lĩnh gây chiến với một quốc gia thuộc EU. Tuy nhiên, theo ông, tình hình đang phát triển theo hướng nguy hiểm.
"Thủ tướng Hungary Viktor Orbán có lý khi lo ngại về an ninh tại biên giới với Ukraine. Có một số lượng lớn người Hungary sinh sống ở đó.
rong trường hợp xảy ra viễn cảnh tiêu cực đối với sự toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine, các lực lượng dân tộc chủ nghĩa có thể tiến hành thanh trừng sắc tộc. Khi đó, chúng ta sẽ buộc phải nghĩ đến phương án cứu người Hungary đang sinh sống trên lãnh thổ Ukraine" - ông nhận định.
Chuyên gia Vadim Kozyulin - người đứng đầu Trung tâm IAMP (Viện nghiên cứu các vấn đề an ninh khu vực và quân sự-chính trị quốc tế) thuộc Học viện Ngoại giao, Bộ Ngoại giao Nga thì nhận định, trong trường hợp xung đột vũ trang giả định giữa Hungary và Ukraine, tiềm lực quân sự của hai nước là hoàn toàn không cân xứng — lợi thế rõ ràng nghiêng về Kiev.
"Hiện tại, Ukraine sở hữu một trong những đội quân mạnh nhất châu Âu, với kinh nghiệm chiến đấu phong phú. Dĩ nhiên, Ukraine vượt trội, đặc biệt khi được hỗ trợ vũ khí và hậu thuẫn từ EU.
Hungary không thể so sánh được về quy mô quân đội, nguồn lực, kinh nghiệm và bất kỳ tiềm năng nào khác. Tuy vậy, khả năng Hungary thực sự muốn đối đầu quân sự với một quốc gia đang được cả EU hậu thuẫn là rất thấp" - ông bổ sung.
26 nước thành viên EU thảo luận biện pháp ngăn chặn Hungary
Interfax cho biết, giữa bối cảnh căng thẳng Hungary-Ukraine dâng cao, 26 nước thành viên EU đã thảo luận về các biện pháp ngăn chặn Budapest "làm chệch hướng khởi động các cuộc đàm phán để Ukraine gia nhập EU".
"Các quốc gia thành viên EU không thể chịu đựng được việc cố tình lạm dụng quyền phủ quyết nữa" – Thủ tướng Ireland Michael Martin nói với EuroNews – ""Chúng tôi đã chứng kiến điều này xảy ra ở Ukraine. Có một số công cụ mà chúng tôi có thể sử dụng và chúng tôi không nên sợ sử dụng chúng".
Mặc dù cần có sự nhất trí của tất cả 27 thành viên trong khối để bắt đầu và kết thúc các cuộc đàm phán gia nhập EU, nhưng việc mở hoặc đóng từng phần riêng lẻ của quy trình này không mang tính ràng buộc về mặt pháp lý.
Một số quốc gia thành viên EU đang thúc đẩy Ủy ban châu Âu tìm hiểu các phương án để mở giai đoạn đàm phán đầu tiên bất chấp sự phản đối của Budapest về cách đối xử với nhóm thiểu số Hungary ở Transcarpathia.
Theo những người đối thoại của cơ quan này, các nghị sĩ tin rằng Budapest đang tìm cách phá hoại tiến trình bằng kế hoạch của Thủ tướng Viktor Orbán.
VietBF@ Sưu tập
