Hamas có thể sẽ không sụp đổ dù cả hai anh em nhà Sinwar đã thiệt mạng

[troopy]

Việc thủ lĩnh cấp cao Hamas tại Gaza Mohammed Sinwar bị hạ sát trong cuộc không kích hôm 13/5 đã được các nguồn tin tình báo và quốc phòng Israel xác nhận.


Muhammad Shabana - chỉ huy Lữ đoàn Rafah và Mohammed Sinwar - thủ lĩnh Hamas. Ảnh: Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF)

Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) cho biết, cuộc không kích của họ được tiến hành dựa trên các biện pháp tình báo chuyên sâu nhằm tránh gây thương vong cho dân thường. Các chiến đấu cơ của Không quân Israel đã thả hơn 50 quả bom chỉ trong vòng 30 giây. Mục tiêu là một trung tâm chỉ huy của Hamas được đặt dưới Bệnh viện châu Âu ở Khan Yunis. Tuy nhiên, hoạt động của bệnh viện không bị gián đoạn.

Theo thông tin từ IDF, cuộc không kích cũng khiến hai chỉ huy cấp cao của Hamas: Muhammad Shabana, chỉ huy Lữ đoàn Rafah, và Mahdi Quara, chỉ huy Tiểu đoàn Nam Khan Yunis, thiệt mạng.

Dù đây là cú đánh nghiêm trọng vào cấu trúc chỉ huy của Hamas, tổ chức này vẫn chưa có dấu hiệu sụp đổ, bất chấp việc liên tiếp mất đi các thủ lĩnh chủ chốt, trong đó có Yahya Sinwar – người anh trai của Mohammed – từng bị quân đội Israel hạ sát vào tháng 10/2024.

Theo báo cáo, Hamas vẫn kiểm soát một phần các khu trại trung tâm như Nuseirat, Maghazi, Bureij và Deir al-Balah, đồng thời vẫn duy trì hiện diện ở thành phố Gaza. Dù tổn thất nặng nề, tổ chức này tiếp tục bám trụ và khôi phục lực lượng chỉ huy ở các cấp.

Theo báo cáo của IDF và các đánh giá độc lập, chuỗi chỉ huy của Hamas tại Gaza gần như bị xóa sổ. Nhiều chỉ huy lữ đoàn, tiểu đoàn đã bị thiệt mạng. Các chỉ huy cấp trung cũng bị tổn thất nặng nề. Dù vậy, không loại trừ khả năng những báo cáo này có phần lạc quan quá mức và lực lượng Hamas trên thực tế vẫn còn khả năng hoạt động mạnh hơn dự đoán.

Lịch sử cho thấy Hamas đã nhiều lần vượt qua những tổn thất lớn về nhân sự cấp cao. Tổ chức này từng hồi sinh sau cái chết của các thủ lĩnh như Sheikh Yassin, Abdel Aziz al-Rantisi và Mahmoud al-Mabhouh.

Việc hai anh em nhà Sinwar – những người đóng vai trò quan trọng nhất trong cuộc tấn công bất ngờ của Hamas vào Israel ngày 7/10/2023 – bị hạ sát, tưởng chừng sẽ là cú đánh chí mạng, nhưng hóa ra lại không để lại nhiều tác động đối với tổ chức này.

Israel đã có nhiều sai lầm trong việc đánh giá thành công quân sự tại Gaza. Sau chiến dịch năm 2021, nhiều báo cáo cho rằng hệ thống đường hầm “Metro” của Hamas đã bị phá hủy nghiêm trọng. Tuy nhiên, thực tế cho thấy hệ thống này vẫn hoạt động trở lại vào năm 2023 để phục vụ cho cuộc tấn công sau đó.

Chiến thuật truy sát lãnh đạo Hamas của Israel được thực hiện một cách hiệu quả, nhưng chiến lược tổng thể dường như chưa đem lại kết quả bền vững. Việc Hamas tiếp tục tồn tại và giữ vững các khu vực cho thấy, dù mất đi nhiều chỉ huy cấp cao, tổ chức này không hề sụp đổ. Chiến dịch quân sự mới mang tên “Chiến Xa của Gideon” do IDF triển khai được đánh giá sẽ thay thế chiến thuật đột kích trước đó bằng việc chiếm giữ lãnh thổ thực địa tại Gaza.

Dù bị suy yếu nghiêm trọng, Hamas vẫn còn giữ “lá bài quan trọng” là 58 con tin (kể cả còn sống và đã thiệt mạng) và duy trì liên lạc với các thủ lĩnh tại Doha để thương lượng các thỏa thuận trao đổi. Yêu sách của Hamas trong các cuộc đàm phán gần đây không có nhiều thay đổi so với đề xuất họ đưa ra trong suốt năm 2024, thậm chí phong trào này vừa phản hồi đề xuất mới về ngừng bắn do Đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff, đưa ra.

Phía Hamas không bác bỏ đề xuất của ông Witkoff nhưng yêu cầu bổ sung một số nội dung nhằm hướng tới một lệnh ngừng bắn vĩnh viễn, rút toàn bộ lực lượng quân đội Israel khỏi Dải Gaza, và bảo đảm viện trợ được chuyển đến cho người dân Gaza. Cả Mỹ và Israel đều coi phản hồi này của Hamas là "bước thụt lùi" trong tiến trình đàm phán.

Điều này cho thấy, dù thiệt hại về nhân lực, hệ thống ra quyết định của Hamas vẫn hoạt động. Hamas vẫn muốn chấm dứt chiến tranh, nhưng chưa có dấu hiệu thực sự tan rã. Việc Israel xóa sổ các lãnh đạo của tổ chức này không đi kèm với một chiến lược toàn diện kiểu Clausewitz – tức là biến thắng lợi quân sự thành đòn bẩy chiến lược để kết thúc chiến tranh hoặc thay đổi cục diện chính trị.

Thay vào đó, Israel tiếp tục giành thắng lợi chiến thuật trong khi chưa có một kế hoạch hậu chiến rõ ràng, chưa thể thay thế Hamas bằng một cơ quan dân sự nào khác tại Gaza. Trong khi đó, Hamas dường như chỉ cần cầm cự, chờ thời, rồi sẽ tìm ra một “Sinwar” mới để thế chỗ những người đã ngã xuống. Israel có thể chiến thắng từng trận đánh, nhưng liệu có chiến thắng được cuộc chiến toàn diện hay không – đó vẫn là câu hỏi còn bỏ ngỏ.

VietBF@sưu tập