Quan điểm của Tổng thống Trump và tình báo Mỹ về việc Iran chế tạo vũ khí hạt nhân

[Romano]

Tổng thống Mỹ Donald Trump khẳng định lại tuyên bố rằng Iran đang chế tạo vũ khí hạt nhân và theo hãng tin Aljazeera, việc này một lần nữa mâu thuẫn với cộng đồng tình báo Mỹ.Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết Giám đốc Tình báo Quốc gia của ông đã “sai” khi bà phát biểu trước Quốc hội rằng Iran không đang chế tạo vũ khí hạt nhân và rằng Lãnh tụ Tối cao Iran, Đại Giáo chủ Ayatollah Ali Khamenei chưa cho phép tái khởi động chương trình vũ khí hạt nhân đã bị đình chỉ của nước này.

Theo hãng tin Aljazeera ngày 20/6, những bình luận trên được đưa ra sau khi ông Trump trong tuần này tỏ ra nghi ngờ báo cáo ngày 25/3 của bà Tulsi Gabbard trước Quốc hội, trong đó bà Gabbard tái khẳng định đánh giá của cộng đồng tình báo Mỹ.

Hôm 17/6, Tổng thống Trump nói với các phóng viên rằng: “Tôi không quan tâm” việc kết luận của cộng đồng tình báo trái ngược với những tuyên bố của ông, và nói rằng Iran đang ở giai đoạn cuối cùng của việc phát triển vũ khí hạt nhân.

Tuy nhiên, phát biểu vào ngày 20/6, Tổng thống Trump còn đi xa hơn.

Một phóng viên hỏi: “Ngài có thông tin tình báo nào cho thấy Iran đang chế tạo vũ khí hạt nhân? Cộng đồng tình báo của ngài nói rằng họ không có bằng chứng”.

Tổng thống Trump đáp: “Vậy thì cộng đồng tình báo của tôi sai rồi. Ai trong cộng đồng tình báo đã nói như vậy?”

Phóng viên trả lời: “Giám đốc Tình báo Quốc gia của ngài, bà Tulsi Gabbard”,

Tổng thống Trump nói: “Bà ấy sai”.

Sau đó cùng ngày, bà Gabbard dường như lên tiếng bảo vệ ông Trump.

“Mỹ có thông tin tình báo cho thấy Iran đang ở ngưỡng có thể chế tạo vũ khí hạt nhân trong vòng vài tuần đến vài tháng, nếu họ quyết định hoàn tất việc lắp ráp”, bà Gabbard viết trên mạng xã hội, đồng thời nhấn mạnh: “Tổng thống Trump đã nói rõ rằng điều đó không thể xảy ra, và tôi đồng ý”.

Tuy nhiên, theo Aljazeera, tuyên bố đó không mâu thuẫn với đánh giá trước đó của bà rằng Iran chưa đang chế tạo vũ khí. Không có đánh giá tình báo chính thức nào của Mỹ kết luận rằng Iran đang vũ khí hóa chương trình hạt nhân của mình.Về phía Nhà Trắng, ABC News ngày 20/6 cho biết, phát biểu trong buổi họp báo hôm 19/6, người phát ngôn Nhà Trắng, bà Karoline Leavitt nhấn mạnh: “Iran hiện đã có mọi thứ cần thiết để đạt được một vũ khí hạt nhân” và “tất cả những gì họ cần là một quyết định từ lãnh tụ tối cao để thực hiện điều đó”.

“Và sẽ chỉ mất vài tuần để hoàn tất quá trình chế tạo vũ khí này, thứ mà, đương nhiên, sẽ tạo ra mối đe dọa tồn vong không chỉ đối với Israel mà còn với Mỹ và toàn thế giới”, người phát ngôn Nhà Trắng cho biết thêm.

Phái Iran chưa đưa ra bình luận lập tức về thông tin nêu trên do người phát ngôn Nhà Trắng, bà Karoline Leavitt đưa ra.Theo ABC News, mức độ Iran tiến gần đến việc phát triển một vũ khí hạt nhân có thể sử dụng được đã trở thành tâm điểm của xung đột Israel – Iran, với cuộc tranh luận kéo dài về cái gọi là “mốc bứt phá” – thời điểm mà Iran có thể hoàn tất chế tạo vũ khí sau khi đã tích trữ đủ uranium làm giàu cấp độ vũ khí.

Lần gần nhất Mỹ công bố chính thức về mốc bứt phá này là vào tháng 7/2024, khi Ngoại trưởng Mỹ khi đó là ông Antony Blinken cho biết Iran sẽ chỉ mất khoảng một đến hai tuần để làm giàu đủ uranium tinh khiết 90% để có được vật liệu phân hạch cần thiết cho một vũ khí hạt nhân.

“Một khi bạn đã đạt mức làm giàu 60%, tức là bạn đã hoàn thành 90% chặng đường. Về bản chất, bạn đã trở thành một quốc gia ở ngưỡng sở hữu vũ khí hạt nhân – và đó chính là điều Iran đã trở thành”, Ngoại trưởng Marco Rubio nói trong một cuộc phỏng vấn vào tháng trước.

Tuy nhiên, nếu Iran thực sự sản xuất đủ uranium cấp độ vũ khí, phần lớn các chuyên gia ước tính họ sẽ mất từ vài tháng đến hai năm để thực sự chế tạo một đầu đạn hạt nhân có thể triển khai.Đối với Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA), Tổng Giám đốc tổ chức này, ông Rafael Grossi ngày 20/6 đã lên tiếng khẳng định Iran không phát triển vũ khí hạt nhân và nhấn mạnh cuộc xung đột Israel - Iran hiện nay có thể được giải quyết thông qua biện pháp ngoại giao.

Phát biểu trước Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, ông Grossi nêu rõ: “Giải pháp ngoại giao là hoàn toàn nằm trong tầm với, nếu có đủ thiện chí chính trị. Các yếu tố của một thỏa thuận đã được thảo luận. Nhờ vào hệ thống thanh sát nghiêm ngặt, IAEA có thể bảo đảm rằng vũ khí hạt nhân sẽ không thể được phát triển ở Iran”.

Bên cạnh đó, Tổng Giám đốc IAEA cũng cảnh báo một cuộc tấn công của Israel nhằm vào Nhà máy điện hạt nhân Bushehr, miền Nam Iran, có thể dẫn đến thảm họa trong khu vực do nguy cơ “phát tán phóng xạ ở mức độ rất cao”.