Ung thư thực quản là một trong những bệnh lý ác tính phổ biến và nghiêm trọng. Do ở giai đoạn đầu, các triệu chứng lâm sàng thường không rõ ràng nên đa số thường được phát hiện ở giai đoạn muộn hoặc giai đoạn tiến xa với tỷ lệ sống trên 5 năm là 20%. Tuy nhiên, với sự tiến bộ của y học, đặc biệt là nội soi tiêu hóa, việc sàng lọc phát hiện sớm và điều trị ở giai đoạn đầu đã mang lại nhiều cơ hội chữa khỏi hoàn toàn cho bệnh nhân.
Câu chuyện bệnh nhân
Ông Nguyễn Văn A., 54 tuổi, cư trú tại Hà Nội, không có triệu chứng tiêu hóa bất thường. Trong một lần khám sức khỏe định kỳ, ông được chỉ định nội soi tiêu hóa. Kết quả phát hiện một tổn thương nhỏ, kích thước khoảng 1 cm ở niêm mạc thực quản. Sinh thiết xác nhận đây là ung thư thực quản giai đoạn sớm.
Nuốt nghẹn là triệu chứng thường gặp nhất, xuất hiện ở 95% trường hợp ung thư thực quản. Ảnh minh họa: Internet
Phương pháp điều trị
Tại Trung tâm Tiêu hóa Gan mật - Bệnh viện Bạch Mai, ông Nguyễn Văn A. được tư vấn thực hiện kỹ thuật cắt tách dưới niêm mạc qua nội soi (ESD - Endoscopic Submucosal Dissection). Đây là phương pháp tiên tiến cho phép loại bỏ hoàn toàn các khối u ở lớp niêm mạc đường tiêu hóa mà không cần phẫu thuật. Thủ thuật được thực hiện nhẹ nhàng; bệnh nhân ít đau đớn và hồi phục nhanh chóng. Sau can thiệp, ông A. xuất viện trong thời gian ngắn, không cần điều trị bổ sung như hóa trị hay xạ trị.
Kỹ thuật cắt tách dưới niêm mạc qua nội soi (ESD) là thủ thuật có nhiều ưu điểm giúp bệnh nhân ung thư thực quản giai đoạn sớm có thể khỏi hoàn toàn, thời gian sống kéo dài bình thường như người khỏe mạnh. Đây cũng là thủ thuật can thiệp tối thiểu, giúp bảo tồn đường tiêu hóa và có thể lấy tổn thương để làm giải phẫu bệnh.
10 dấu hiệu ung thư thực quản thường gặp
Khi còn ở giai đoạn sớm, ung thư thực quản thường không có triệu chứng hoặc có triệu chứng không rõ ràng. Vì vậy, phần lớn ung thư thực quản ở giai đoạn sớm được phát hiện tình cờ qua nội soi tiêu hóa khi tầm soát hoặc theo dõi định kỳ các bệnh lý khác (như GERD, bệnh Barrett thực quản…). Khoảng 50% người bệnh được chẩn đoán ung thư thực quản ở giai đoạn muộn, khiến việc điều trị trở nên khó khăn và tốn kém, đồng thời ảnh hưởng đến tiên lượng sống của người bệnh. Một số biểu hiện của ung thư thực quản cần chú ý gồm:
1. Nuốt nghẹn, nuốt khó
Nuốt nghẹn là triệu chứng thường gặp nhất, xuất hiện ở 95% trường hợp ung thư thực quản. Người bệnh gặp khó khăn khi nuốt thức ăn, cảm thấy vướng ở thực quản. Ban đầu, người bệnh có thể bị nghẹn bởi thức ăn dạng đặc như thịt, cá. Sau một thời gian, do khối u phát triển gây hẹp lòng thực quản, cảm giác nghẹn có thể xảy ra ngay cả khi người bệnh dùng thức ăn dạng lỏng như canh, súp, cháo, thậm chí không uống được nước, sữa. Thông thường, khi có cảm giác nuốt nghẹn, ung thư thực quản có thể đã tiến triển ở giai đoạn III hoặc IV.
2. Sụt cân
Tình trạng này xuất hiện ở 40-50% trường hợp ung thư thực quản. Người bệnh có thể sụt cân nhanh chỉ trong thời gian ngắn dù không áp dụng bất kỳ chế độ ăn kiêng nào. Sụt cân thường đi kèm với nuốt khó, tình trạng có thể được cải thiện nếu giải quyết được vấn đề ăn uống, dinh dưỡng cho người bệnh.
3. Đau tức vùng ngực sau xương ức khi nuốt
Xuất hiện ở khoảng 20% trường hợp ung thư thực quản, nhất là xảy ra khi người bệnh ăn thức ăn đặc, thậm chí uống nước. Cơn đau thường khởi phát từ vùng ngực sau xương ức, sau đó có thể lan ra toàn ngực, lưng, thượng vị.
4. Tăng tiết nước bọt
Do thức ăn bị nghẹt tại thực quản, nước bọt không thể theo thức ăn xuống dạ dày, người bệnh sẽ cảm giác có nhiều nước bọt trong họng và phải nhổ nước bọt thường xuyên hơn.
5. Nôn ói
Người bệnh sẽ có biểu hiện nôn ói khi có tình trạng nuốt nghẹn rõ rệt. Nôn có thể xảy ra trong bữa ăn, hoặc ngay sau khi ăn. Chất nôn là thức ăn vừa mới ăn vào không có lẫn dịch vị (dịch tiêu hóa của dạ dày) do thức ăn chưa đến được dạ dày, có thể lẫn ít máu trong chất nôn. Khi bệnh diễn tiến nặng, tình trạng nôn ói có thể xuất hiện thường xuyên hơn.
6. Mệt mỏi
Người bệnh xuất hiện các dấu hiệu mệt mỏi, khó chịu, sức khỏe giảm sút nghiêm trọng, có thể thiếu máu.
7. Phân đen do chảy máu từ khối u thực quản
Máu chảy từ khối u thực quản đi qua đường tiêu hóa khiến phân có màu đen sậm (như bã cà phê). Tình trạng máu có thể dẫn đến thiếu máu, khiến cơ thể người bệnh ngày càng suy kiệt, mệt mỏi.
8. Ho kéo dài, ho ra máu
Đây là dấu hiệu dễ nhầm lẫn với ung thư phổi. Các cơn ho mạn tính, dai dẳng xuất hiện khi có nhiều chất nhầy dính trên thành thực quản, ho có thể lẫn máu. Các cơn ho này là do cơ chế làm sạch chất nhầy hoặc bụi bẩn chứa trong thực quản của cơ thể.
9. Khàn tiếng
Thường gặp trong ung thư thực quản giai đoạn tiến xa, khi ung thư xâm lấn dây thần kinh quặt ngược thanh quản (dây thần kinh quặt ngược thanh quản có vai trò điều khiển hoạt động dây thanh). Khàn tiếng kéo dài, không có dấu hiệu thuyên giảm hoặc không cải thiện với các thuốc kháng viêm.
10. Khó tiêu, ợ hơi, ợ chua
Triệu chứng người bệnh có thể gặp bao gồm đau hoặc khó chịu ở vùng bụng trên, hoặc cảm giác nóng rát sau xương ức, hoặc ợ hơi, ợ chua. Các triệu chứng có thể xảy ra cùng lúc hoặc riêng lẻ, thường xuất hiện sau khi ăn.
Lợi ích của việc phát hiện và điều trị sớm
Nội soi tiêu hóa với độ phân giải cao, phóng đại và chức năng tăng cường hình ảnh có thể phát hiện tổn thương ung thư thực quản khi mới xuất hiện ở lớp niêm mạc với nguy cơ di căn rất thấp, từ 0 - 4%, là tiền đề để thực hiện các phương pháp điều trị qua nội soi đạt hiệu quả điều trị triệt để.
Tỷ lệ sống sót cao: Theo thống kê, tỷ lệ sống sót sau 5 năm của bệnh nhân ung thư thực quản ở giai đoạn I đạt 80-90%.
Giảm biến chứng: Phương pháp ESD là thủ thuật ít xâm lấn, giảm thiểu tổn thương mô xung quanh và nguy cơ biến chứng, giúp bệnh nhân hồi phục nhanh chóng.
Nâng cao chất lượng cuộc sống: Điều trị sớm giúp bệnh nhân tránh được các liệu pháp điều trị phức tạp, bảo tồn chức năng thực quản và nhanh chóng trở lại cuộc sống bình thường.
Khuyến cáo
Việc khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt là nội soi tiêu hóa, đóng vai trò quan trọng trong phát hiện sớm các tổn thương tiền ung thư hoặc ung thư giai đoạn đầu. Những người trên 50 tuổi hoặc có yếu tố nguy cơ như hút thuốc lá, uống rượu bia, tiền sử gia đình mắc ung thư thực quản nên thực hiện tầm soát định kỳ để bảo vệ sức khỏe.
Hãy quan tâm đến sức khỏe của bạn và gia đình bằng cách thực hiện khám sức khỏe định kỳ và tầm soát ung thư tiêu hóa. Phát hiện và điều trị sớm không chỉ cứu sống bạn mà còn mang lại chất lượng cuộc sống tốt hơn.
VietBF@sưu tập
