8 cách bố mẹ làm giúp con giỏi kỹ năng xã hội

[june04]

Nhiều cha mẹ nghĩ rằng dạy con nói 'làm ơn' hay 'cảm ơn' là đủ để con có kỹ năng xã hội tốt. Nhưng thực tế, kỹ năng đó được nuôi dưỡng từ những điều nhỏ hơn.

1. Họ nói chuyện cởi mở về cảm xúc: Trẻ học được từ vựng cảm xúc khi cha mẹ gọi tên và bình thường hóa các cảm xúc. Ví dụ, khi nói những câu như "Mẹ hơi buồn vì hôm nay chúng ta không thể đi chơi, nhưng ngày mai mình có thể làm lại", cha mẹ đang làm mẫu cho con về cách điều chỉnh cảm xúc. Thói quen này giúp trẻ học cách thể hiện bản thân một cách lành mạnh. Ví dụ, thay vì giận dữ hay nổi nóng, trẻ sẽ biết nói "Mình buồn vì bạn không chơi với mình".



2. Làm gương về lòng thấu cảm: Trẻ em học từ cách cha mẹ đối xử với mọi người xung quanh, từ người hàng xóm, nhân viên thu ngân, cho đến cách cha mẹ đối xử với nhau. Chính những hành động tử tế thường ngày của cha mẹ sẽ trở thành khuôn mẫu xây dựng nhận thức xã hội cho trẻ.

3. Nuôi dưỡng sự tự tin: Sự tự tin đích thực ở trẻ không xuất phát từ những lời khen sáo rỗng, mà được hình thành qua tình yêu thương vô điều kiện và được trao cơ hội thử nghiệm. Chính sự tin tưởng ấy, khi đi kèm với những lời động viên như “Ba/mẹ rất thích cách con không bỏ cuộc và tiếp tục cố gắng”, sẽ giúp trẻ cảm thấy mình có giá trị, có năng lực mà không cần phải trở nên hoàn hảo.

4. Dạy con cách hàn gắn sau xung đột: Mối quan hệ nào cũng có thể xảy ra xung đột. Khi cha mẹ nói "Con đã làm tổn thương anh/chị/em. Bây giờ, chúng ta nên nói hay làm gì để sửa chữa lỗi lầm này?”, đây không chỉ là cách giải quyết tình huống trước mắt, mà còn là cách dạy con kỹ năng sống. Trẻ sẽ học được rằng sai lầm là một phần tự nhiên của cuộc sống, điều quan trọng là biết chịu trách nhiệm, biết quan tâm đến cảm xúc của người khác và biết cách làm lành. Chính khả năng hàn gắn này sẽ giúp trẻ xây dựng được những mối quan hệ lành mạnh, bền vững.

5. Xác nhận cảm xúc của con: Khi con chia sẻ nỗi buồn hay sự thất vọng, phản ứng thường thấy của một số phụ huynh là gạt đi, coi đó là chuyện nhỏ. Tuy nhiên, cách làm này thường khiến con cảm thấy không được tôn trọng cảm xúc. Thay vào đó, cha mẹ nên xác nhận cảm xúc của trẻ bằng cách lắng nghe và đồng cảm. Cách phản ứng này giúp trẻ hiểu rằng cảm xúc và suy nghĩ của mình có giá trị. Từ đó, trẻ hình thành sự tự tin, đây là nền tảng để phát triển kỹ năng xã hội sau này.

6. Giúp con nhận ra các tín hiệu xã hội: Trẻ em thường không tự nhiên nắm bắt được các tín hiệu xã hội. Do đó, cha mẹ thông minh thường nhẹ nhàng chỉ dẫn cho con, ví dụ như “Con có nhận thấy giọng bạn ấy nhỏ lại không? Có lẽ bạn ấy đang cảm thấy ngại đấy”. Những bài học này tuy nhỏ nhưng nếu được tích lũy dần, nó sẽ giúp trẻ rèn luyện khả năng chú ý đến những tín hiệu của con người. Đây là nền tảng để hình thành nên những người lớn có nhận thức xã hội và trí tuệ cảm xúc cao.

7. Không vội vàng giải quyết mọi xung đột cho con: Khi trẻ cãi vã, phản xạ đầu tiên của cha mẹ thường là can thiệp ngay lập tức. Tuy nhiên, quá trình học hỏi kỹ năng xã hội lại xảy ra khi cha mẹ biết lùi lại, tạo ra không gian cần thiết để trẻ thực hành kỹ năng giải quyết vấn đề và tìm kiếm sự thỏa hiệp. Theo thời gian, trẻ sẽ học được cách tự mình xử lý các xung đột mà không cần sự can thiệp của người lớn.

8. Coi sai lầm là cơ hội để học hỏi: Khi cha mẹ phản ứng với sai lầm của con bằng sự bình tĩnh và hướng dẫn thay vì trách phạt, trẻ sẽ dần học được cách đối diện với lỗi lầm một cách tích cực. Những đứa trẻ được nuôi dạy theo cách này sẽ xem sai lầm là cơ hội để rút kinh nghiệm chứ không phải thất bại. Tư duy đó giúp trẻ dễ thích nghi hơn, đồng thời biết cảm thông hơn với mọi người xung quanh.