Đàm phán chấm dứt cuộc chiến Ukraine đang “rất gần” tới đích

[Romano]

Đặc phái viên của Tổng thống Mỹ Donald Trump về Ukraine cho biết tiến trình đạt được một thỏa thuận chấm dứt chiến tranh tại quốc gia Đông Âu này đã “rất gần”, song vẫn còn phụ thuộc vào việc giải quyết hai vấn đề then chốt: tương lai khu vực Donbas và nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia.Nga phát động chiến dịch quân sự tại Ukraine từ tháng 2/2022, cuộc chiến được đánh giá là đẫm máu nhất tại châu Âu kể từ sau Thế chiến II, đồng thời đẩy quan hệ Nga - phương Tây xuống mức thấp nhất thời hậu Chiến tranh Lạnh.

Phát biểu tại Diễn đàn Quốc phòng Reagan tổ chức ở Thung lũng Simi, bang California (Mỹ), ông Keith Kellogg, Đặc phái viên Mỹ về Ukraine, dự kiến rời nhiệm sở vào tháng 1 tới đây, nhấn mạnh rằng nỗ lực ngoại giao đang đi vào “10 mét cuối cùng”, giai đoạn mà ông mô tả là luôn “khó khăn nhất”, Reuters đưa tin.

Theo ông Kellogg, hai vấn đề còn tồn đọng chủ yếu liên quan đến vấn đề lãnh thổ, đặc biệt là tương lai Donbas, và việc xử lý nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia – cơ sở hạt nhân lớn nhất châu Âu, hiện nằm dưới sự kiểm soát của Nga.

“Nếu chúng ta giải quyết được hai vấn đề đó, tôi tin rằng mọi việc còn lại sẽ tiến triển thuận lợi”, ông nói. “Chúng ta thực sự đã rất gần với mục tiêu”.

Theo các đánh giá hiện tại, Nga đang kiểm soát 19,2% lãnh thổ Ukraine. Trong bối cảnh đó, việc một bộ dự thảo đề xuất hòa bình gồm 28 điểm (sau đó Nga cho biết là 27) của Mỹ bị rò rỉ vào tháng trước đã gây lo ngại tại Kiev và châu Âu. Một số ý kiến cho rằng các đề xuất này có thể đáp ứng nhiều yêu cầu quan trọng của Moscow, như việc NATO nhượng bộ, Nga duy trì quyền kiểm soát khoảng 1/5 lãnh thổ Ukraine và áp đặt các hạn chế đối với quân đội Ukraine. Nội dung chi tiết của các đề xuất chưa được công khai; phía Nga cho biết chúng được chia thành bốn phần.

Theo các đề xuất ban đầu, nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia – hiện trong trạng thái dừng vận hành – sẽ được tái khởi động dưới sự giám sát của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA), với sản lượng điện chia đều cho Nga và Ukraine.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky ngày 6/12 cho biết ông đã có cuộc điện đàm “dài và có ý nghĩa” với đặc phái viên của ông Trump, ông Steve Witkoff, cùng con rể của ông Trump là Jared Kushner.

Một ngày trước đó, Điện Kremlin cho hay họ kỳ vọng ông Kushner sẽ đóng vai trò chủ chốt trong việc soạn thảo một thỏa thuận hòa bình khả thi.