Ai có nguy cơ bị bệnh thận mạn tính và suy thận?

[pizza]

Cần cảnh giác với các bệnh về thận nếu bạn thuộc nhóm người mắc bệnh đái tháo đường, tăng huyết áp, viêm cầu thận, bệnh di truyền như thận đa nang, lupus ban đỏ hệ thống...


Thận quan trọng thế nào tới sức khỏe?
Thận là 2 cơ quan hình hạt đậu thuộc hệ thống tiết niệu. Thận của người trưởng thành có khối lượng khoảng 150-170gr, dài khoảng 10-12,5cm, rộng khoảng 5-6cm và dày khoảng 3-4cm. Trên phim chụp X-quang, thận cao bằng 3 thân đốt sống.

Thận có 4 chức năng chính đó là:

- Giữ cân bằng dịch trong cơ thể, các chất khoáng mà cơ thể cần để duy trì hoạt động bình thường, nhất là chất kali để kiểm soát hoạt động của thần kinh và cơ, quá nhiều hay quá ít kali cũng có thể gây ra yếu cơ và vấn đề cho tim.

- Loại bỏ các sản phẩm giáng hóa của protein (trong thực phẩm) như urê, creatinine (tạo ra trong tiến trình vận động cơ bắp).

- Giải phóng một số hormon thiết yếu vào máu như renin (điều hòa huyết áp), erythropoietin (EPO) giúp tủy xương tạo hồng cầu.

- Hoạt hóa vitamin D để hấp thụ canxi trong thức ăn nhằm tăng cường cho xương.

Thận lọc khoảng 200 lít chất lỏng mỗi ngày, loại bỏ chất thải ra ngoài cơ thể dưới dạng nước tiểu. Thông thường, 1 người đi tiểu khoảng 2 lít/ngày và tái sử dụng 198 lít chất lỏng còn lại.

Thận còn giúp cân bằng chất lỏng và chất điện giải của cơ thể. Chất điện giải là khoáng chất thiết yếu của cơ thể, bao gồm natri và kali.

5 dấu hiệu buổi sáng cảnh báo bệnh thận
Sưng mắt khi ngủ dậy
Tình trạng sưng quanh mắt hoặc khuôn mặt ngay sau khi ngủ dậy là biểu hiện điển hình của phù do thận. Khi thận bị tổn thương, chúng có thể rò rỉ albumin ra nước tiểu, khiến lượng protein trong máu giảm, làm chất lỏng dễ thoát ra ngoài mạch máu và tích tụ ở các mô mềm. Nếu sưng quanh mắt kèm theo nước tiểu sủi bọt, tăng cân nhanh hoặc huyết áp cao, cần kiểm tra chức năng thận.

Nước tiểu có bọt
Nước tiểu có nhiều bọt và bọt không tan nhanh có thể là dấu hiệu cơ thể đang thải ra quá nhiều protein - tình trạng được gọi là protein niệu. Đây là một trong những dấu hiệu sớm nhất của tổn thương tại cầu thận - bộ phận lọc máu của thận. Trong khi một số nguyên nhân như mất nước hay đi tiểu mạnh cũng có thể gây bọt tạm thời, nếu gặp hiện tượng này kéo dài, cần làm xét nghiệm nước tiểu và chức năng thận.

Da khô
Khi chức năng thận giảm, cơ thể tích tụ độc tố, rối loạn khoáng chất như phốt pho và hoóc môn tuyến cận giáp, từ đó gây khô da, ngứa nhiều, đặc biệt là vào ban đêm. Khác với da khô thông thường, ngứa do bệnh thận thường đối xứng hai bên và kem dưỡng ẩm không làm thuyên giảm. Ngứa kéo dài cần được đánh giá kỹ lưỡng qua xét nghiệm máu và chức năng thận.

Mệt mỏi, mất tập trung
Tình trạng "sương mù não" có thể là hậu quả của việc thận không loại bỏ được các chất độc, thiếu máu do giảm erythropoietin (hoóc môn do thận sản xuất, đóng vai trò chính trong việc tạo ra hồng cầu) hoặc rối loạn giấc ngủ. Người bệnh thường cảm thấy mệt mỏi, đầu óc chậm chạp và giảm khả năng tập trung.

Hơi thở có mùi
Hơi thở có mùi giống nước tiểu hoặc amoniac có thể do nồng độ ure trong máu cao - dấu hiệu rõ của suy thận giai đoạn nặng. Nếu kèm theo buồn nôn, mệt mỏi và ngứa, người bệnh nên được kiểm tra ngay,

Ai có nguy cơ bị bệnh thận mạn tính và suy thận?
Nếu bạn thuộc nhóm người mắc bệnh đái tháo đường, tăng huyết áp, viêm cầu thận, bệnh di truyền như thận đa nang, hội chứng Alport; nhiễm khuẩn, nghẽn tắc hay bệnh bẩm sinh đường tiết niệu; bệnh Lupus ban đỏ hệ thống; bệnh phì đại và ung thư tuyến tiền liệt; dùng thuốc giảm đau chống viêm không steroid (NSAID) dài hạn như ibuprofen, ketoprofen và một số thuốc kháng sinh... nguy cơ dễ phát triển bệnh thận hơn so với người khác.

Bệnh thận thường không gây ra triệu chứng gì cho tới khi đã tiến triển. Để phát hiện sớm bệnh thận có ba cách: thử nước tiểu, thử máu, đo huyết áp thường xuyên.

VietBF@ sưu tập