Căng thẳng ở Trung Đông: Mong manh "lằn ranh đỏ"

[Romano]

Hàng loạt lời cảnh báo, gây sức ép và vạch giới hạn đỏ được cả lực lượng Hamas lẫn cộng đồng quốc tế đưa ra đối với Israel liên quan kế hoạch chiếm đóng thành phố Gaza. Một lần nữa, “thùng thuốc súng” tại Trung Đông chực chờ phát nổ sau quyết định đầy rủi ro và gây tranh cãi của Tel Aviv.Một đợt tấn công ác liệt mới vừa được Israel phát động nhằm vào thành phố Gaza ở miền bắc Dải Gaza, nơi chìm trong khói lửa đau thương suốt nhiều tháng nay. Bất chấp làn sóng phản đối của dư luận quốc tế, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu triệu tập cuộc họp nội các an ninh về kế hoạch kiểm soát thành phố Gaza, cùng khả năng sáp nhập một phần Bờ Tây. Quân đội Israel cũng đưa xe tăng tiến sâu hơn vào thành phố Gaza và bắt đầu đợt triệu tập khoảng 60.000 quân dự bị.

Phản ứng dữ dội trước động thái nêu trên, Hamas đã vạch lằn ranh đỏ, với lời đe dọa rằng chiến dịch chiếm đóng Gaza sẽ khiến Israel phải “trả giá bằng máu của binh sĩ”. Trong khi đó, Thổ Nhĩ Kỳ quyết định cắt đứt hoàn toàn quan hệ thương mại, kinh tế với Israel. Không chỉ thổi bùng lên làn sóng phản đối mạnh mẽ của cộng đồng quốc tế, kế hoạch chiếm đóng thành phố Gaza còn phơi bày những mâu thuẫn, rạn nứt sâu sắc trong lòng đất nước Israel. Các đợt biểu tình tại nhiều thành phố của Israel nhằm phản đối chiến tranh diễn ra dồn dập. Nhiều lính dự bị không muốn tham gia chiến dịch quân sự này.

Chiếm đóng thành phố Gaza được cho là một nước cờ đầy rủi ro với Tel Aviv, bởi quyết định này chắc chắn khoét sâu thêm sự cô lập ngoại giao mà Israel vốn phải đối mặt trong suốt khoảng thời gian xung đột bùng phát ở Gaza. Tại châu Âu, Đức tuyên bố ngừng xuất khẩu trang thiết bị quân sự sang Israel - động thái cho thấy niềm tin và sự kiên nhẫn của các đồng minh châu Âu đối với Tel Aviv đang vơi dần. Thủ tướng Đức Friedrich Merz thừa nhận, thiệt hại đối với dân thường ở Gaza “không còn có thể biện minh được bằng cuộc chiến chống khủng bố”.

Ngay cả Mỹ, đồng minh số 1 của Israel, cũng chứng kiến sự chuyển dịch của dư luận trong nước về tình hình Gaza, khi ngày càng có nhiều người ở Mỹ phê phán chính sách của Israel. Theo kết quả khảo sát của Economist/YouGov, phần lớn người Mỹ được hỏi cho rằng các cuộc tấn công liên tục của Israel nhằm vào Gaza là “không chính đáng”. Có đến 84% số người được hỏi khẳng định mong muốn có một lệnh ngừng bắn ngay lập tức.

Thủ tướng Israel tuyên bố cứng rắn rằng, những gì bắt đầu ở Gaza sẽ kết thúc ở Gaza. Song thực tế cho thấy, xung đột không thể chấm dứt dựa vào hành vi tăng cường quân sự, mà ngược lại, đây có thể là mồi lửa thổi bùng vòng xoáy bạo lực mới. Những tổn thất đối với người dân Palestine là không thể bàn cãi; và với Israel, kế hoạch quân sự này cũng có thể đẩy quốc gia Trung Đông vào tình trạng “gậy ông đập lưng ông”. Nhà báo Julian Rennell của Israel cho rằng, chiến dịch nêu trên có thể biến Gaza thành một “vũng lầy” và khiến Tel Aviv mắc kẹt trong một cuộc chiến tranh không hồi kết. Còn theo Trung tướng Eyal Zamir, Tổng Tham mưu trưởng Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF), chiến dịch có thể đẩy mọi thứ vượt ngưỡng chịu đựng với binh sĩ, trong bối cảnh lực lượng quân sự Israel rất khó khăn sau thời gian dài tham chiến. Về phía người dân, có đến 50% số người Israel được hỏi cho biết họ không ngủ đủ giấc, lo âu và mỏi mệt vì chiến tranh kéo dài.

Bị bóng đen xung đột và khủng hoảng nhân đạo bao trùm, mảnh đất Gaza đang được ví như một vết thương nhức nhối của hành tinh. Tiến trình đàm phán rơi vào bế tắc, khiến hy vọng tiến tới lệnh ngừng bắn càng trở nên xa vời. Các nỗ lực hòa giải vẫn đang được cộng đồng quốc tế gấp rút thúc đẩy trước khi những “lằn ranh đỏ” mong manh bị các hành động quân sự phá vỡ.