Thuế quan và đồng euro mạnh gây khó cho xuất khẩu của châu Âu sang Mỹ

[pizza]

Xuất khẩu hàng hóa của Liên minh châu Âu (EU) sang Mỹ giảm mạnh do chính sách thuế quan mới của Tổng thống Donald Trump cùng với đồng euro tăng giá.

Hệ quả là thặng dư thương mại của châu Âu bị thu hẹp và gây sức ép lên các ngành chủ chốt như ô tô và dược phẩm.

Theo số liệu của Cơ sở dữ liệu thống kê thương mại hàng hóa của Liên hợp quốc (UN Comtrade), trong tháng 7/2025, Mỹ nhập khẩu 53,7 tỷ USD (46,6 tỷ euro) hàng hóa từ EU, giảm 10% so với cùng kỳ năm ngoái.

Trong ba tháng vừa qua, EU xuất khẩu sang Mỹ đạt tổng giá trị 168,1 tỷ USD (147,1 tỷ euro), giảm mạnh so với 213,2 tỷ USD (197,3 tỷ euro) trong quý trước đó. Trước đó, con số này tăng nhờ làn sóng nhập khẩu hàng hóa ồ ạt hồi tháng 3/2025, khi các công ty Mỹ gấp rút mua hàng nước ngoài trước thời điểm áp thuế mới từ ngày 2/4.

Hai lĩnh vực xuất khẩu chủ lực của châu Âu là dược phẩm và ô tô ghi nhận mức sụt giảm mạnh nhất. Trong tháng 7/2025, Mỹ nhập khẩu dược phẩm từ châu Âu đạt 9,5 tỷ USD (8,2 tỷ euro), giảm so với 11,5 tỷ USD (10,6 tỷ euro) cùng kỳ năm trước. Xuất khẩu ô tô chịu ảnh hưởng nặng nề hơn, khi kim ngạch nhập khẩu của Mỹ từ EU chỉ còn 4,68 tỷ USD (4 tỷ euro), thấp hơn đáng kể so với mức 6,2 tỷ USD (5,7 tỷ euro) của tháng 7/2024.

Diễn biến trong ba tháng qua cho thấy xu hướng giảm ngày càng rõ nét. Kim ngạch xuất khẩu ô tô chỉ đạt 13,6 tỷ USD (11,9 tỷ euro), thấp hơn so với 16,23 tỷ USD (15 tỷ euro) trong quý trước đó và 19,3 tỷ USD (17,9 tỷ euro) cùng kỳ năm ngoái.

Đà sụt giảm xuất khẩu cũng kéo thặng dư thương mại của châu Âu với Mỹ xuống thấp. Trong tháng 7/2025, khối này ghi nhận thặng dư 11,97 tỷ USD, chỉ bằng một nửa so với 23,6 tỷ USD cùng kỳ năm trước. Tính trong ba tháng, thặng dư thương mại của EU với Mỹ đạt 40,4 tỷ USD (35,4 tỷ euro), thấp hơn nhiều so với 85,8 tỷ USD (79,7 tỷ euro) trong quý trước và 61,9 tỷ USD (57,2 tỷ euro) cùng kỳ năm 2024.

Thương mại xuyên Đại Tây Dương hiện đang gặp trở ngại bởi hai yếu tố chính: thuế quan và biến động tỷ giá. Ngày 2/4, Tổng thống Trump áp mức thuế 20% lên toàn bộ hàng nhập khẩu từ EU, sau đó điều chỉnh giảm xuống còn 15% vào tháng 7/2025. Dù thấp hơn nhiều so với mức áp dụng cho Ấn Độ và Brazil, nhưng mức thuế này vẫn cao gấp năm lần so với cùng kỳ năm 2024. Riêng với mặt hàng ô tô, Mỹ áp thuế 15%, giảm từ mức 27,5% trước đó. Tuy nhiên, thuế quan không phải là yếu tố duy nhất gây áp lực lên hoạt động xuất khẩu của châu Âu.

Từ đầu năm đến nay, đồng euro đã tăng mạnh so với đồng USD, khiến hàng xuất khẩu của châu Âu trở nên đắt đỏ hơn đối với người tiêu dùng Mỹ. Tỷ giá từ mức 1,02 USD/euro hồi đầu năm đã tăng lên 1,18 USD/euro vào tháng 9/2025. So với tháng 7/2024, đồng euro tăng hơn 8% đã làm suy giảm rõ rệt sức cạnh tranh về giá cả của hàng hóa châu Âu.

Chuyên gia kinh tế Nicola Nobile từ Oxford Economics nhận định rằng mức thuế 15% trong thỏa thuận thương mại Mỹ - EU cao hơn đôi chút so với dự báo hồi mùa Xuân. Tuy nhiên, mức thuế này có khả năng xoa dịu phần nào sự bất ổn chính sách đã phủ bóng lên các triển vọng trong những tháng vừa qua. Dù vậy, ông lưu ý rằng vẫn còn quá nhiều yếu tố khó lường trong chính sách thương mại của Mỹ, nên việc loại bỏ hoàn toàn tình trạng bất ổn là điều khó xảy ra.

Trước những tác động mạnh mẽ từ bất ổn chính trị và biến động tiền tệ, nửa cuối năm 2025 được dự báo sẽ tiếp tục là một giai đoạn đầy thách thức đối với các doanh nghiệp xuất khẩu châu Âu khi họ hướng tới thị trường Mỹ - nền kinh tế lớn nhất thế giới.

VietBF@ sưu tập