Tên lửa Tomahawk và khả năng đổi bản đồ chiến sự Nga - Ukraine

[Romano]

Nếu tên lửa Tomahawk xuất hiện trong kho vũ khí của Ukraine thì rất có thể đây sẽ là bước ngoặt chiến lược sâu sắc nhất kể từ khi xung đột Ukraine bùng phát vào năm 2022. Vậy sự xuất hiện của tên lửa Tomahawk sẽ có ảnh hưởng như thế nào tới bản đồ chiến sự Nga – Ukraine?
Tên lửa Tomahawk - Vũ khí có thể định hình lại chiến trường Ukraine
Bản đồ chiến lược do Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) có trụ sở tại Washington công bố cho thấy việc Mỹ chuyển giao Tomahawk cho Kiev sẽ “thay đổi hoàn toàn cuộc chiến”. Trong hơn 3 năm qua, Ukraine đã liên tục mở rộng khả năng tấn công sâu vào lãnh thổ Nga nhờ các loại UAV và tên lửa tự sản xuất, nhưng với tầm bắn vượt trội và độ chính xác gần như tuyệt đối, tên lửa Tomahawk sẽ đưa năng lực đó lên một tầm cao mới.Tomahawk có thể được phóng từ nhiều nền tảng - từ chiến hạm, tàu ngầm đến bệ phóng mặt đất và có tầm bắn lên tới 2.500km. Ở biến thể tấn công mặt đất TLAM, tên lửa Tomahawk có tầm bay thấp, có thể lách qua radar và tấn công các mục tiêu có giá trị chiến lược sâu trong lãnh thổ đối phương.

Nếu được trang bị, Ukraine có thể sử dụng hệ thống phóng thẳng đứng Mk 41 hoặc nền tảng di động Typhoon – một chương trình bị Mỹ bỏ dở nhưng hoàn toàn tương thích và phù hợp với hiệu suất của Tomahawk. Điều này có nghĩa là, Kiev có thể triển khai những cuộc tấn công sâu vào Nga từ các vị trí dọc biên giới mà không cần hạ tầng cố định.

Mỹ thay đổi mô hình hỗ trợ quân sự
Trong cuộc phỏng vấn ngày 6/10, Tổng thống Donald Trump xác nhận Mỹ sẵn sàng chuyển giao Tomahawk cho các quốc gia đồng minh, bao gồm Ukraine, theo một khuôn khổ cho phép Washington duy trì quyền kiểm soát vận hành các hệ thống này.

Giới quan sát gọi đây là “bước ngoặt” trong mô hình hỗ trợ quân sự của Mỹ, thay vì chỉ viện trợ phòng thủ, Washington đang mở đường cho việc mở rộng khả năng tấn công chiến lược của các nước đối tác, trong khi vẫn giữ quyền giám sát.

Nếu Tomahawk thực sự được chuyển đến Kiev, đây có thể trở thành yếu tố thay đổi cục diện trên chiến trường, gia tăng áp lực chiến lược lên lực lượng Nga và định hình lại an ninh châu Âu, theo trang tin Army Recognition ngày 7/10.

Tuyên bố của Tổng thống Trump mang hàm ý rõ ràng rằng sau các nỗ lực ngoại giao bất thành và sự bế tắc trong đàm phán với Tổng thống Vladimir Putin, Nhà Trắng muốn sử dụng sức ép quân sự để buộc Nga phải tính toán lại chiến lược.

Thay vì người phát ngôn thường trực Dmitry Peskov, phản ứng từ phía Moscow lần này lại đến từ Thứ trưởng Ngoại giao Sergei Ryabkov. Điều này cho thấy mức độ lo ngại đặc biệt từ phía Nga. Ông Ryabkov cảnh báo “hậu quả sâu sắc và nghiêm trọng” nếu Tomahawk được đưa đến Ukraine, đồng thời cáo buộc Washington đang “đẩy xung đột tới nguy cơ đối đầu trực tiếp giữa Nga và NATO”.

Bản đồ mới trong chiến sự Nga - Ukraine
Theo phân tích của ISW, chỉ cần phiên bản Tomahawk tiêu chuẩn với tầm bắn 1.600km, Ukraine có thể tấn công tới 1.655 mục tiêu bên trong lãnh thổ Nga, bao gồm 67 căn cứ không quân. Với biến thể tầm xa 2.500km, con số này tăng lên 1.945 cơ sở quân sự và công nghiệp, trong đó có 76 sân bay chiến lược.

Những mục tiêu này không còn là giả định. Từ nhà máy sản xuất UAV khổng lồ ở Yelabuga (Tatarstan) cho đến căn cứ Engels-2 tại Saratov, nơi cất giữ phần lớn máy bay ném bom chiến lược của Nga, tất cả đều nằm trong “vòng tròn tử thần” mà Tomahawk có thể bao phủ.

Ngoài ra, các trung tâm chỉ huy, kho vũ khí, bãi chứa nhiên liệu, cơ sở bảo dưỡng và huấn luyện quân sự của Nga đều nằm trong tầm ngắm.

Đối với Ukraine, đây là lần đầu tiên họ có khả năng phá hủy mạng lưới hậu cần và chỉ huy của đối phương cách xa hàng nghìn kilômét, điều mà ngay cả hệ thống Storm Shadow hay ATACMS cũng chưa thể làm được.

“Nếu tên lửa Tomahawk xuất hiện tại Kiev, không nơi nào ở Nga có thể coi là vùng an toàn”, một chuyên gia quân sự tại châu Âu cho biết.

Lằn ranh đỏ của Nga
Sự giận dữ từ Điện Kremlin không chỉ xuất phát từ yếu tố quân sự, mà còn từ đòn tâm lý. Việc Mỹ chính thức bàn tới việc chuyển Tomahawk cho Ukraine là tín hiệu rằng chiến lược “giữ giới hạn” từng được Washington duy trì để tránh leo thang trực tiếp đang bị xóa bỏ dần.

Các chuyên gia nhận định Nga sẽ buộc phải phân tán lực lượng, rút hậu cần sâu vào nội địa, kéo dài tuyến tiếp tế và gia tăng chi phí phòng thủ.

Đối với Ukraine, nếu được chuyển giao, tên lửa Tomahawk sẽ là biểu tượng của niềm tin rằng “sức mạnh có thể tạo ra hòa bình”, như chính ông Trump từng nói.

Khi xung đột bước vào kỷ nguyên tầm xa
Tomahawk không chỉ là chuyện một loại vũ khí. Nó là phép thử cho trật tự an ninh mới của châu Âu và thế giới. Khi biên giới giữa phòng thủ và tấn công trở nên mong manh, mỗi quyết định từ Washington hay Moscow đều có thể tái định hình cục diện toàn cầu.

Nếu Mỹ thực sự chuyển giao tên lửa Tomahawk cho Ukraine, cuộc xung đột ở Ukraine sẽ bước sang một chương mới, chương của những đòn đánh vượt qua mọi đường biên giới, nơi “khoảng cách” không còn đồng nghĩa với “an toàn”.

Theo các nhà phân tích, khi đó, Nga sẽ phải đối mặt với một thực tế không thể tránh được khi trên bản đồ chiến sự mới không còn nơi nào để ẩn náu.