Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm thứ Sáu 3/10 đã yêu cầu Israel ngay lập tức ngừng ném bom Gaza sau khi Hamas đồng ý thả con tin và chấp thuận một số điều khoản khác trong kế hoạch do Mỹ đề xuất nhằm chấm dứt chiến tranh, dù những vấn đề gai góc như giải giáp vũ trang vẫn chưa được giải quyết.
Văn phòng Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cho biết Israel đang chuẩn bị cho việc “triển khai ngay lập tức” giai đoạn đầu tiên của kế hoạch Gaza do ông Trump đề xuất, sau khi nhận được phản hồi từ Hamas về việc thả các con tin Israel.
Tổ chức vũ trang Hamas hôm thứ Sáu đã đưa ra phản hồi chính thức đối với kế hoạch 20 điểm của ông Trump, sau khi Tổng thống Mỹ cảnh báo nhóm này phải chấp nhận trước Chủ nhật nếu không sẽ đối mặt với “hậu quả nghiêm trọng”.
Ông Trump - người tự nhận mình là “người duy nhất có thể đem lại hòa bình cho Gaza”, đã đầu tư nhiều vốn chính trị để chấm dứt cuộc chiến kéo dài hai năm, khiến hàng chục nghìn người thiệt mạng và khiến đồng minh Israel ngày càng bị cô lập trên trường quốc tế.
Trump nói rằng ông tin Hamas đã cho thấy “thiện chí hướng tới hòa bình lâu dài”, và hiện trách nhiệm thuộc về chính phủ Netanyahu.
“Israel phải ngay lập tức dừng ném bom Gaza, để chúng ta có thể đưa con tin ra ngoài an toàn và nhanh chóng!” - ông viết trên nền tảng Truth Social. “Chúng tôi đã bắt đầu thảo luận các chi tiết cần triển khai. Đây không chỉ là vấn đề của Gaza, mà là về nền hòa bình lâu nay mong đợi tại Trung Đông”.
Văn phòng Netanyahu sau đó cho biết Israel “sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Tổng thống Trump và đội ngũ của ông để kết thúc chiến tranh, phù hợp với các nguyên tắc mà Israel đã đề ra và thống nhất với tầm nhìn của Tổng thống Trump”.
Theo người dân địa phương, xe tăng Israel vẫn pháo kích đường Talateeni - trục giao thông chính ở trung tâm thành phố Gaza, ngay sau thông điệp của Trump kêu gọi ngừng ném bom.
Israel - vốn ủng hộ đề xuất của Trump, hiện vẫn chưa bình luận về phản hồi của Hamas cũng như yêu cầu ngừng ném bom của Tổng thống Mỹ.
Trong khi đó, lãnh đạo phe đối lập Israel Yair Lapid kêu gọi ông Netanyahu tiến hành thỏa thuận, viết trên X (Twitter): “Israel nên tuyên bố tham gia các cuộc thảo luận do Tổng thống Mỹ dẫn dắt để hoàn tất chi tiết của thỏa thuận”.
Các gia đình có người bị Hamas bắt giữ cũng kêu gọi ông Netanyahu “lập tức ra lệnh đàm phán để đưa tất cả con tin trở về.”
Trong nước, Thủ tướng Netanyahu đang bị kẹt giữa sức ép ngày càng tăng từ gia đình con tin và dư luận mệt mỏi vì chiến tranh - đối lập với yêu cầu cứng rắn của phe cực hữu trong liên minh, muốn Israel không nới lỏng chiến dịch ở Gaza.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, người dẫn đầu nỗ lực vận động công nhận rộng rãi Nhà nước Palestine nhằm giúp chấm dứt xung đột, viết trên X: “Cam kết của Hamas cần được theo dõi và thực hiện ngay lập tức".
Những vấn đề gai góc chưa được giải quyết
Theo bản sao phản hồi mà Reuters thu được, Hamas không nêu rõ liệu họ có chấp nhận giải giáp và phi quân sự hóa Gaza hay không - điều mà Mỹ và Israel yêu cầu, nhưng Hamas từng bác bỏ trước đây.
Nhóm này cũng không đồng ý với đề xuất rút quân Israel theo từng giai đoạn, thay vì rút hoàn toàn ngay lập tức như Hamas đòi hỏi.
Một quan chức cấp cao của Hamas nói với Al Jazeera rằng nhóm sẽ không giải giáp cho đến khi chấm dứt sự chiếm đóng của Israel, cho thấy khoảng cách vẫn sâu sắc giữa hai bên khi cuộc chiến sắp bước sang năm thứ hai.
Qatar cho biết họ đã bắt đầu phối hợp với Ai Cập và Mỹ để tiếp tục đàm phán về kế hoạch Gaza của ông Trump.
Theo kế hoạch, ông Trump đề xuất ngừng bắn ngay lập tức, trao đổi toàn bộ con tin Hamas giữ lấy tù nhân Palestine do Israel giam, rút quân Israel theo giai đoạn, giải giáp Hamas và thiết lập chính quyền lâm thời do một cơ quan quốc tế điều hành.
Trong phản hồi, Hamas cho biết họ “đánh giá cao những nỗ lực của thế giới Ả Rập, Hồi giáo và quốc tế, cũng như của Tổng thống Mỹ Donald Trump, trong việc kêu gọi chấm dứt chiến tranh, trao đổi tù nhân và đưa viện trợ vào Gaza”.
Đồng ý thả toàn bộ tù binh
Hamas tuyên bố “đồng ý thả toàn bộ tù binh Israel - cả người sống lẫn thi thể - theo công thức trao đổi trong đề xuất của Tổng thống Trump, cùng với các điều kiện thực địa cần thiết để thực hiện việc trao đổi”.
Tuy nhiên, Hamas bổ sung rằng họ “sẵn sàng ngay lập tức bước vào đàm phán thông qua các bên trung gian để bàn chi tiết”.
Nhóm này cho biết sẵn sàng bàn giao việc quản lý Gaza cho một cơ quan người Palestine độc lập (chính quyền kỹ trị), được đồng thuận trong nước và được Ả Rập, Hồi giáo hậu thuẫn.
Tuy nhiên, Hamas không nói rõ liệu họ có chấp nhận điều khoản bị cấm tham gia chính quyền Gaza trong đề xuất của Trump hay không, chỉ nhấn mạnh rằng “phải được tham gia và đóng góp” vào mọi cuộc thảo luận quốc gia về tương lai của Gaza.
Trước đó, Hamas từng đề nghị thả toàn bộ con tin và chuyển giao quyền quản lý Gaza cho một cơ quan khác. Đầu ngày thứ Sáu, Trump cảnh báo rằng “địa ngục sẽ bùng nổ ở Gaza” nếu Hamas không chấp thuận đề xuất của ông trước 6 giờ chiều Chủ nhật (giờ Mỹ).
Chiến dịch quân sự của Israel đã giết hơn 66.000 người ở Gaza, phần lớn là dân thường, theo giới chức y tế địa phương. Cuộc tấn công đã tàn phá gần như toàn bộ dải đất này, trong khi hạn chế viện trợ nhân đạo khiến nạn đói lan rộng, điều kiện sống tồi tệ trên toàn khu vực.
Ủy ban Điều tra của Liên Hợp Quốc cùng nhiều chuyên gia nhân quyền đã kết luận rằng Israel phạm tội diệt chủng ở Gaza, trong khi chính phủ Netanyahu khẳng định hành động của họ là tự vệ.
Vietbf @ Sưu tầm
