Trang Euractiv đưa tin, giữa thời điểm các quan chức hàng đầu trong chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đang có chuyến công du châu Âu đầu tiên, ông chủ Nhà Trắng đã có động thái bất ngờ vào ngày 12/2 khi điện đàm với người đồng cấp Nga Vladimir Putin.
Hai nhà lãnh đạo đã đồng ý "bắt đầu đàm phán ngay lập tức" về cuộc chiến ở Ukraine trong một "cuộc điện đàm dài và hiệu quả cao", ông Trump thông báo trên Truth Social.
"Cả hai chúng tôi đều đồng ý, chúng tôi muốn ngăn chặn hàng triệu cái chết xảy ra trong cuộc chiến giữa Nga với Ukraine", ông Trump viết.
"Tổng thống Putin thậm chí còn sử dụng khẩu hiệu chiến dịch [tranh cử] rất mạnh mẽ của tôi là ‘LẼ THƯỜNG’. Cả hai chúng tôi đều tin tưởng rất chắc chắn về điều đó. Chúng tôi đã đồng ý hợp tác chặt chẽ, bao gồm cả việc đến thăm lẫn nhau”, ông Trump viết thêm.
Theo Euractiv, đây là cuộc trò chuyện lần đầu tiên được tiết lộ công khai giữa hai vị tổng thống Nga - Mỹ kể từ khi ông Trump nhậm chức. Ảnh: Getty
Tổng thống Mỹ cũng đã điện đàm với người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky vào cuối ngày 12/2, và ông Trump cho biết "cuộc trò chuyện diễn ra rất tốt đẹp".
Sau cuộc điện đàm với Tổng thống Mỹ, ông Zelensky đăng trên mạng xã hội X rằng: "Không ai muốn hòa bình hơn Ukraine”.
Tổng thống Ukraine cho biết đang cùng với Mỹ vạch ra các bước tiếp theo để ngăn chặn cuộc chiến và “đảm bảo một nền hòa bình lâu dài, đáng tin cậy”.
"Chúng tôi đã đồng ý duy trì liên lạc và lên kế hoạch cho các cuộc gặp sắp tới", ông Zelensky nói thêm.
Tổ chức nghiên cứu Atlantic Council nhận định, hai cuộc điện đàm báo hiệu sự khởi đầu của các cuộc đàm phán, và chúng ta sẽ biết thêm trong những ngày tới khi các quan chức cấp cao trong chính quyền Mỹ, bao gồm Phó Tổng thống JD Vance và Ngoại trưởng Marco Rubio, tham dự Hội nghị An ninh Munich vào cuối tuần này.
Bên cạnh đó, cuộc gặp đã được lên lịch giữa ông Vance với Tổng thống Ukraine Zelensky cũng sẽ được theo dõi chặt chẽ.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ vạch ranh giới mới
Tuy nhiên, theo Euractiv, những tuyên bố của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth tại cuộc họp của Nhóm liên lạc Ukraine tại trụ sở NATO ở Brussels (Bỉ) trước đó cùng ngày đã khiến những người đồng cấp châu Âu sửng sốt.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ cho biết việc Ukraine trở lại biên giới trước năm 2014, trước khi Nga sáp nhập Crimea và kiểm soát bốn khu vực phía đông Ukraine, là "một mục tiêu không thực tế", đồng thời nói thêm rằng "theo đuổi mục tiêu ảo tưởng này sẽ chỉ làm cuộc chiến kéo dài và gây ra nhiều đau khổ hơn".
Ông Hegseth nhấn mạnh rằng quân đội Mỹ sẽ không được triển khai tới Ukraine như một phần của bất kỳ đảm bảo an ninh nào, mà là để người châu Âu "bước vào đấu trường", và bất kỳ quân đội nào từ các nước thành viên NATO sẽ không được bảo vệ theo Điều 5 của Hiệp ước NATO - điều khoản phòng thủ chung.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ khẳng định thêm rằng tư cách thành viên NATO của Ukraine không phải là “kết quả thực tế của một giải pháp đàm phán”.
"Sự trung thực sẽ là chính sách của chúng tôi trong tương lai", ông Hegseth nói.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth (người thứ hai từ trái sang) phát biểu tại cuộc họp của Nhóm liên lạc Ukraine tại trụ sở NATO ở Brussels (Bỉ) vào ngày 12/2. Ảnh: Bộ Quốc phòng Mỹ
Theo Euractiv, những phát biểu ngắn gọn của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ nhanh chóng nhận lại phản ứng trái chiều.
Một nhà ngoại giao NATO mô tả sự thay đổi chính sách của Washington giống như việc buộc Ukraine "đầu hàng trước".
Một số nhà ngoại giao NATO khác nói với Euractiv rằng họ rất ngạc nhiên khi những tuyên bố như vậy được đưa ra trước khi các cuộc đàm phán hòa bình tại Ukraine bắt đầu. Nhưng theo Euractiv, những tuyên bố đó có lẽ ít gây ngạc nhiên hơn sau cuộc gọi của Tổng thống Trump với người đồng cấp Nga Putin.
Các đồng minh châu Âu từng mong đợi chuyến thăm đầu tiên của quan chức chính quyền Mỹ mới là cơ hội để tìm hiểu lẫn nhau và có được tiếng nói chung. Nhưng Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Hegseth khi đến Brussels vào ngày 12/2 đã gạt bỏ nghi thức thông thường và đi thẳng vào vấn đề.
"Đã đến Trụ sở NATO. Cam kết của chúng tôi rất rõ ràng: NATO phải là một lực lượng mạnh hơn, đáng gờm hơn - chứ không phải là một câu lạc bộ ngoại giao", ông Hegseth viết trên X. "Đã đến lúc các đồng minh phải thức thời."
Theo Euractiv, cuộc họp của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Hegseth với các đồng minh NATO và Ukraine là một phần trong loạt chuyến thăm châu Âu trong tuần này của các quan chức cấp cao Mỹ, bao gồm Hội nghị thượng đỉnh về AI tại Paris và Hội nghị An ninh Munich. Ông Hegseth dự kiến sẽ truyền đạt thông điệp của Tổng thống Trump rằng Washington mong đợi người châu Âu sẽ hành động và tự gánh vác trách nhiệm.
Trước cuộc họp của Nhóm liên lạc Ukraine tại trụ sở NATO, Tổng thư ký NATO Mark Rutte nói với các phóng viên rằng, vào năm ngoái, chi tiêu quốc phòng của các thành viên NATO (ngoài Mỹ) đã tăng 20% so với năm 2023.
Các con số đánh dấu "một bước tiến lớn theo hướng mà Tổng thống Trump đã kêu gọi. Tôi đồng ý với ông ấy rằng chúng ta phải cân bằng viện trợ an ninh cho Ukraine", ông Rutte cho biết.
Tuy nhiên, theo Euractiv, các quan chức NATO đang ngày càng tin rằng việc tóm tắt các con số chi tiêu là không đủ để thuyết phục Washington.
Vietbf@Sưu tập
