Theo như tân Thủ tướng Canada Mark Carney trong vài ngày tới đây sẽ có cuộc hội đàm với Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ mang đến những cơ hội lớn để “thiết lập lại” mối quan hệ đang gặp nhiều “trắc trở” với Mỹ - đối tác thương mại lớn nhất của nước này, như lời hy vọng mối quan hệ đang gặp nhiều “trắc trở” của các quan chức hàng đầu nước này kỳ vọng sự thay đổi lãnh đạo đứng đầu đất nước.
Mark Carney phát biểu vào ngày các thành viên của Đảng Tự do Canada họp mặt để bầu người kế nhiệm Thủ tướng Justin Trudeau, tại Ottawa, Ontario, Canada, ngày 9/3. Ảnh: Reuters.
Theo Bloomberg, ông Mark Carney sẽ chính thức thay thế ông Justin Trudeau trở thành Thủ tướng Canada trong ngày 14/3 và trong vài ngày sau đó sẽ có cuộc hội đàm với Tổng thống Donald Trump. Thông tin trên được Bộ trưởng Công nghiệp Canada Francois-Philippe Champagne thông báo vào ngày 13/3 sau cuộc họp với các đối tác Mỹ tại Washington.
Ông Champagne chia sẻ rằng Tổng thống Trump và vị Thủ tướng sắp nhậm chức của Canada đã từng giao thiệp trước đây với nhau. Bên cạnh đó, với kinh nghiệm 2 nhiệm kỳ Thống đốc Ngân hàng Trung ương Canada, ông Carney đang cho thấy “một mức độ kinh nghiệm và lý lịch ấn tượng, hiểu biết về thế giới, thị trường và nền kinh tế” và theo như vị Bộ trưởng Công nghiệp Canada, điều này sẽ giúp ích nhiều cho các cuộc đàm phán sắp tới với phía Mỹ.
"Họ (phía Mỹ) có thể tận dụng cơ hội đó để ‘tương tác’ với Thủ tướng mới theo một cách khác, với sự tôn trọng", ông Champagne nói. Phát biểu tại một cuộc họp báo ở Washington cùng Bộ trưởng Tài chính Canada Dominic LeBlanc và Đại sứ Canada tại Mỹ Kirsten Hillman, ông Champagne cho rằng đây có thể là thời điểm thuận lợi để “thiết lập lại” mối quan hệ.
Cuộc họp báo trên diễn ra ngay sau cuộc họp giữa Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick và Thủ hiến tỉnh Ontario (Canada) Doug Ford nhằm xử lý cuộc chiến thuế quan bùng phát vào đầu tuần này. Khi đó, Thủ hiến của tỉnh đông dân nhất Canada đã thông báo sẽ áp thuế 25% đối với điện xuất khẩu của địa phương này sang các bang của Mỹ.
Ngay lập tức, Tổng thống Trump cũng có động thái tương tự đe dọa tăng gấp đôi mức thuế quan đối với thép, nhôm của Canada từ 25% lên 50% vào ngay hôm sau. Tuy nhiên, sau cuộc họp giữa Bộ trưởng Mỹ Howard Lutnick và Thủ hiến của Canada Doug Ford, hai bên đã chấp thuận hoãn áp thuế mới và thay vào đó là tiếp tục các cuộc đàm phán.
Theo thông báo của Nhà Trắng, trong cuộc họp với các quan chức Canada, Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer và ông Lutnick nhấn mạnh “cam kết theo đuổi thương mại công bằng và vai trò tiềm năng của Canada trong những nỗ lực đó”.
Về phía Canada, ông Champagne cho biết rằng tại cuộc họp kéo dài hơn một giờ vào ngày 13/3, hai bên đã thảo luận về nhiều vấn đề. Trong đó, phía Canada đã nêu rõ vai trò của ngành nhôm Canada - vốn chịu mức thuế 25% của Mỹ từ ngày 12/3 - đóng góp như thế nào vào ngành công nghiệp quốc phòng Mỹ. Tuy nhiên, theo Bộ trưởng Tài chính Canada LeBlanc, nước này sẽ không đàm phán về việc thay đổi các biện pháp kiểm soát đối với sản phẩm sữa nhập khẩu từ Mỹ - vấn đề mà Tổng thống Trump đã nhiều lần lên tiếng, yêu cầu Canada phải sớm cắt giảm.
Dù các quan chức Canada thể hiện thái độ khá lạc quan, nhiều nhà phân tích cho rằng đến thời điểm này, vẫn chưa rõ liệu Tổng thống Trump có trả đũa các biện pháp đáp trả của Canada hay không. Bởi vì, trước đó ông Trump cũng đã đe dọa trả đũa Liên minh châu Âu (EU) khi khối này đáp trả động thái áp thuế quan với sản phẩm thép và nhôm của mình. Nếu ông Trump tiến hành trả đũa thì cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Canada sẽ không chỉ dừng lại ở những con số ở thời điểm hiện nay về cả quy mô và tính chất đáp trả lẫn nhau.
Bộ trưởng Tài chính Canada LeBlanc cho biết ông không loại trừ khả năng bị Mỹ trả đũa mạnh mẽ hơn, trong đó có việc áp đặt kiểm soát xuất khẩu đối với các sản phẩm quan trọng.
“Chúng tôi đã nói rằng tất cả các phương án vẫn đang được cân nhắc. Hy vọng của chúng tôi là sẽ không phải đi đến mức xem xét những biện pháp đặc biệt như vậy”, ông LeBlanc cho biết.
Trong khi đó, phát biểu riêng sau cuộc họp, ông Ford - Thủ hiến tỉnh Ontario đánh giá đó là những động thái tích cực. Người phát ngôn của tỉnh này cho biết Ontario sẽ tiếp tục tạm dừng thuế xuất khẩu điện sang một số bang phía Bắc của Mỹ - một chiến thuật đáp trả của địa phương này đã bị ông Trump đã phản đối vào đầu tuần.
Khi được hỏi liệu người Canada có nên bớt “hiếu chiến” hơn trong tranh chấp thương mại với Mỹ hay không, ông Champagne cho biết: "Không có cách nào khác ngoài việc đứng lên bảo vệ người dân Canada. Nếu có một điều mà Tổng thống Trump tôn trọng thì đó chính là sức mạnh và sự thẳng thắn”.
Bộ trưởng Công nghiệp Champagne ám chỉ rằng bản thân ông và Bộ trưởng Tài chính LeBlanc khả năng cao sẽ vẫn nằm trong nội các mới của tân Thủ tướng Carney. Điều này cho thấy các chính sách thương mại của Canada đối với Mỹ sẽ vẫn tiếp tục được kế thừa và có sự thay đổi phù hợp hơn dưới thời của Thủ tướng sắp nhậm chức.
