Tổng thống Somalia Hassan Sheikh Mohamud được cho là đă ngỏ ư sẵn sàng trao quyền kiểm soát độc quyền các căn cứ không quân và cảng biển chiến lược cho Mỹ, trong một động thái có thể làm thay đổi cán cân địa chính trị ở khu vực Sừng châu Phi.
Theo Reuters ngày 28/3, tài liệu mà hăng tin này có được tiết lộ rằng ông Mohamud đă gửi một bức thư cho Tổng thống Donald Trump vào ngày 16/3. Trong thư, Tổng thống Somalia đề xuất trao cho Mỹ quyền kiểm soát các căn cứ không quân ở Balidogle và Berbera, cùng với các cảng biển quan trọng tại Berbera và Bosaso.
Bức thư nhấn mạnh rằng động thái này sẽ giúp tăng cường sự hiện diện quân sự của Mỹ trong khu vực, tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động hậu cần và quân sự. Đồng thời, việc kiểm soát những cơ sở trọng yếu này sẽ giúp Mỹ đối phó với các nhóm vũ trang Hồi giáo cực đoan đang đe dọa Somalia và các nước lân cận.
“Những tài sản có vị trí chiến lược này sẽ đảm bảo khả năng tiếp cận quân sự không bị gián đoạn và ngăn chặn các đối thủ cạnh tranh bên ngoài thiết lập hiện diện tại hành lang quan trọng này,” bức thư viết.
Tuy nhiên, đề xuất này có thể làm trầm trọng thêm căng thẳng giữa Somalia và vùng ly khai Somaliland. Vùng Berbera, một trong những địa điểm chiến lược được nhắc đến, nằm trong lănh thổ Somaliland – nơi đă tuyên bố độc lập khỏi Somalia từ năm 1991 nhưng chưa được bất kỳ quốc gia nào trong Liên Hiệp Quốc công nhận.
Abdirahman Dahir Aden, người đứng đầu cơ quan ngoại giao của Somaliland, tỏ ra không hài ḷng trước khả năng Mỹ hợp tác với Somalia để kiểm soát cảng Berbera. Ông Aden nhấn mạnh rằng Somaliland đă duy tŕ sự ổn định và ḥa b́nh trong nhiều năm, trong khi Somalia vẫn đang vật lộn với xung đột và bất ổn.
“Hợp tác ǵ? Mỹ đă từ bỏ Somalia từ lâu. Giờ họ muốn làm việc với Somaliland, nơi đă chứng minh được sự ổn định và dân chủ,” ông Aden nói. Ông cũng cảnh báo rằng Washington sẽ phải cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định đứng về phía nào.
Phía chính phủ Somalia hiện chưa đưa ra b́nh luận chính thức về thông tin trên. Tuy nhiên, Somalia từ lâu đă phản đối mạnh mẽ bất kỳ động thái nào công nhận Somaliland như một quốc gia độc lập.
Giới phân tích nhận định rằng nếu Mỹ chấp nhận đề xuất của Tổng thống Mohamud, điều này có thể củng cố vai tṛ của Washington tại khu vực và tạo thêm sức ép đối với các nhóm vũ trang cực đoan như al-Shabaab. Tuy nhiên, nó cũng có thể làm gia tăng căng thẳng nội bộ ở Somalia và gây bất ổn trong khu vực.
Balidogle: Là một căn cứ không quân trọng yếu, nơi Mỹ từng triển khai các hoạt động chống khủng bố, bao gồm sử dụng máy bay không người lái để tấn công các mục tiêu của al-Shabaab.
Berbera và Bosaso: Là những cảng biển có vị trí chiến lược, nối liền các tuyến đường thương mại quan trọng trên Biển Đỏ và Vịnh Aden, gần tuyến vận chuyển dầu mỏ từ Trung Đông.
Việc kiểm soát những địa điểm này không chỉ mang lại lợi thế về quân sự mà c̣n giúp Mỹ tăng cường vai tṛ trong việc bảo vệ các tuyến hàng hải quốc tế.
Trong bối cảnh các cường quốc như Trung Quốc và Nga ngày càng mở rộng ảnh hưởng tại châu Phi, quyết định của Mỹ đối với đề xuất từ Somalia sẽ là một phép thử quan trọng cho chiến lược đối ngoại của Washington trong khu vực Sừng châu Phi.
VietBF@ Sưu tập