Vì sao vợ chồng cựu Tổng thống Hàn Quốc cùng bị bắt?

[Romano]

Lần đầu tiên trong lịch sử Hàn Quốc, cả hai vợ chồng cựu Tổng thống bị bắt giam cùng lúc. Bà Kim Keon Hee, vợ của cựu Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol – người đã bị luận tội và phế truất – đã bị bắt vào thứ Ba với các cáo buộc nhận hối lộ, thao túng cổ phiếu và lạm dụng ảnh hưởng chính trị. Bà trở thành đệ nhất phu nhân đầu tiên trong lịch sử Hàn Quốc bị bắt giam.Ông Yoon, hiện đang bị giam và hầu tòa với cáo buộc nổi loạn sau khi ban bố lệnh thiết quân luật vào tháng 12. Ông cũng là một trong năm cựu tổng thống từng phải ngồi tù. Tuy nhiên, đây là lần đầu tiên trong lịch sử nước này cả hai vợ chồng cựu tổng thống bị bắt giam cùng lúc.

Tuần trước, khi ra trình diện trước công tố viên đặc biệt, bà Kim nói lời xin lỗi vì “gây lo ngại cho người dân” và tự nhận mình là “một kẻ vô danh”. Tuy nhiên, bà là tâm điểm của hàng loạt bê bối tham nhũng khiến uy tín của chính quyền ông Yoon suy giảm nghiêm trọng. Mặc dù bà Kim chưa trực tiếp bình luận về các cáo buộc, nhưng luật sư của bà đã phủ nhận mọi sai phạm và cam kết sẽ chứng minh bà vô tội tại tòa.

Trong thời gian ông Yoon còn đương chức, các công tố viên không đưa ra cáo buộc nào với bà Kim. Khi Quốc hội – lúc đó do phe đối lập kiểm soát – thông qua dự luật yêu cầu điều tra độc lập, ông Yoon gọi đây là âm mưu chính trị và đã phủ quyết. Tuy nhiên, sau khi ông bị phế truất và Tổng thống Lee Jae Myung đắc cử vào ngày 3 tháng 6, ông Lee đã ký ban hành luật và bổ nhiệm công tố viên đặc biệt để mở cuộc điều tra.

Tuần trước, bà Kim bị thẩm vấn suốt 11 tiếng. Đến thứ Ba, sau khi tòa phê duyệt lệnh bắt, bà bị chính thức bắt giữ. Khi tới tòa án tham dự phiên xét xử lệnh bắt, bà không trả lời câu hỏi nào từ giới báo chí.


Nội dung cáo buộc: Thao túng cổ phiếu, nhận hối lộ, can thiệp chính trị

Công tố viên cáo buộc bà Kim thu lợi hàng trăm nghìn USD từ việc thao túng giá cổ phiếu — dù hành vi này diễn ra khi ông Yoon còn là công tố viên, trước khi ông nhậm chức tổng thống. Tuy nhiên, bê bối này đã ám ảnh toàn bộ nhiệm kỳ của ông. Ngoài ra, bà Kim còn bị nghi ngờ đã can thiệp phi pháp để giúp một chính trị gia giành được đề cử của đảng cầm quyền trong cuộc bầu cử bổ sung Quốc hội tháng 6/2022. Một cáo buộc khác cho rằng bà nhận hối lộ dây chuyền kim cương và hai túi Chanel từ một quan chức cấp cao của Giáo hội Thống nhất – sau khi ông Yoon nhậm chức. Quan chức này hiện cũng đã bị bắt, trong khi phía giáo hội phủ nhận liên quan.

Cơ quan công tố cũng đang điều tra thêm các cáo buộc khác. Hôm thứ Ba, họ cho biết sợi dây chuyền Van Cleef trị giá 60 triệu won (~43.200 USD) mà bà Kim đeo khi tháp tùng ông Yoon dự hội nghị NATO 2022 thực chất là quà tặng từ một doanh nhân Hàn Quốc. Trước đó, bà từng nói đó chỉ là hàng giả rẻ tiền. Món trang sức này cũng không được kê khai tài sản như luật yêu cầu — điều có thể cấu thành hành vi nhận hối lộ.

Từ “người chống tham nhũng” đến “tâm điểm bê bối”

Ông Yoon từng là công tố viên nổi tiếng chuyên điều tra các vụ tham nhũng lớn liên quan cựu tổng thống và đại gia Hàn Quốc. Nhưng sự nghiệp chính trị của ông lại bị phủ bóng bởi loạt bê bối liên quan vợ và mẹ vợ. Trong năm 2023, mẹ của bà Kim là Choi Eun-soon – đã bị kết án 1 năm tù vì làm giả hồ sơ ngân hàng để lừa đảo bất động sản. Trong chiến dịch tranh cử, bà Kim từng phải xin lỗi vì khai man lý lịch để quảng bá công việc tổ chức triển lãm nghệ thuật. Sau khi ông Yoon đắc cử, bà hứa sẽ trở thành một đệ nhất phu nhân có trách nhiệm. Tuy nhiên, hàng loạt bê bối đã nổ ra: đoạn video từ camera ẩn cho thấy bà nhận một túi Dior trị giá 2.200 USD từ khách đến văn phòng riêng; một đoạn ghi âm tiết lộ bà từng chê chồng là “ngu ngốc”, “xì hơi” và “không làm được gì nếu không có tôi”. Sự ảnh hưởng của bà Kim lớn đến mức trong dư luận Hàn Quốc từng lan truyền câu đùa rằng bà mới là “V.I.P số 1”, còn ông Yoon chỉ là “V.I.P số 2” trong chính phủ.

Cuộc khủng hoảng chính trị nghiêm trọng

Nhiệm kỳ của ông Yoon bị phủ bóng đen bởi cuộc đối đầu với Quốc hội và làn sóng yêu cầu điều tra vợ ông. Tháng 10 năm ngoái, ông từng tuyên bố sẵn sàng “hứng gạch đá thay vợ”. Tuy nhiên, chỉ hai tháng sau đó, ông tuyên bố lệnh thiết quân luật, viện dẫn lý do “chống lại thế lực phản quốc” trong Quốc hội — việc này khiến ông bị luận tội, phế truất và bắt giữ.