Theo như lời tuyến bố mới đây của Tổng thống Mỹ liên tục đưa ra nhiều với các «mỹ từ», ca ngợi «thành công vẻ vang», «kết quả tốt đẹp», nhưng theo nhiều chuyên gia, Trung Quốc mới là bên «thắng thế» trong sự kiện của quốc tế vừa qua là cuộc họp thượng đỉnh của tổng thống Mỹ Donald Trump và chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bên lề thượng đỉnh Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á-Thái Bình Dương - APEC tại Hàn Quốc.
Tổng thống Mỹ Donald Trump và chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại thượng đỉnh bên lề APEC, Busan, Hàn Quốc, ngày 30/10/2025. REUTERS - Evelyn Hockstein
Đúng là cuộc họp giữa hai nhà lãnh đạo đã mang lại một số kết quả, ví dụ Bắc Kinh đồng ý hoãn trong một năm việc triển khai lệnh hạn chế xuất khẩu đất hiếm, khởi động lại việc mua nông sản của Hoa Kỳ, nhất là đậu nành, cam kết hợp tác chặt chẽ hơn với Washington để ngăn chặn ma túy fentanyl tràn vào Hoa Kỳ. Phía Mỹ giảm thuế quan đánh vào hàng Trung Quốc từ 57% xuống còn 47%.
Trên đài RFI ngày 30/10, giáo sư kinh tế Jean-François Huchet, đứng đầu Viện Ngôn ngữ và Văn minh Phương Đông - INALCO tại Paris, phân tích :
« Đây giống như một sự tạm dừng leo thang căng thẳng hơn là một thỏa thuận thực sự giữa hai bên, bởi vì các vấn đề còn tồn đọng ở cả hai phía vẫn còn vô cùng lớn. Tôi nghĩ rằng điều mà cả chính quyền Mỹ và chính phủ Trung Quốc mong muốn là tránh tái diễn tình trạng leo thang vốn đã được dự đoán phần nào trong những tuần gần đây sau khi cả hai bên nối lại các lệnh trừng phạt. Chúng ta đã chứng kiến sự hạ nhiệt trong cuộc xung đột thương mại này, vốn thường được mô tả là một cuộc chiến thương mại giữa hai cường quốc kinh tế của thế giới.
Hẳn quý vị còn nhớ, Donald Trump từng đưa ra những tuyên bố mạnh mẽ, quyết liệt - rằng ông sẽ buộc Trung Quốc phải nhượng bộ. Tuy nhiên, sau gần 9 tháng, ông Trump đã nhận ra rằng Trung Quốc có những con bài chiến lược rất quan trọng. Chúng ta đã thấy ví dụ việc mua đậu nành của Mỹ, và đặc biệt là vấn đề đất hiếm, vốn dĩ có thể làm tê liệt hoàn toàn ngành công nghiệp của Mỹ và cả châu Âu. Xin nhắc lại là châu Âu cũng đang chịu ảnh hưởng nặng nề.
Chính vì thế, hiện nay, Trung Quốc dường như thắng thế hơn hẳn, bởi vì Trung Quốc đã không chịu khuất phục trước áp lực của Mỹ. Trung Quốc gần như là nước duy nhất không lùi bước trước những vấn đề này.
Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng dù mức thuế nhập khẩu đã giảm từ 57% xuống 47%, nhưng đây vẫn là mức rất cao. Và tất cả các biện pháp trừng phạt khác giữa hai nước, được áp dụng từ thời chính quyền Trump nhiệm kỳ 1, thậm chí từ trước đó, từ thời tổng thống Obama, vẫn còn hiệu lực. Như vậy, đây vẫn chỉ là một sự cân bằng rất mong manh.
(…) Tôi nghĩ rằng dẫu sao, phía Trung Quốc cũng không muốn ký kết một thỏa thuận khiến họ chịu quá nhiều ràng buộc, hạn chế và họ muốn có thể gia hạn một thỏa thuận về vấn đề này, xét cho cùng, đó là lợi thế chiến lược của họ. Về phía Mỹ, đó là thẻ bán dẫn, nhất là các bộ vi xử lý rất cao cấp, cho phép đạt nhiều bước tiến về trí tuệ nhân tạo.
Vì vậy, tôi cho rằng không bên nào muốn thỏa hiệp quá lâu và họ đều muốn mình có thể chơi lại vài quân bài mà không bị cáo buộc vi phạm một thỏa thuận đã được ký kết và kéo dài (…) Tôi tin rằng cả 2 gã khổng lồ (Mỹ - Trung) sẽ tiếp tục quan sát nhau. Và dĩ nhiên chúng ta sẽ không tránh khỏi việc căng thẳng sẽ còn leo thang nhiều ».
Thế giới đối mặt với cuộc chạy đua hạt nhân giữa Putin và Trump ?
Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 30/10/2025 bất ngờ ra lệnh cho Lầu Năm Góc cho thử nghiệm trở lại ngay lập tức vũ khí hạt nhân, lần đầu tiên tính từ hơn 30 năm trở lại đây. Lý giải cho quyết định này, ông Trump cho rằng đây là cách đáp trả tương xứng với việc một số nước tiến hành các vụ thử nghiệm.
Tuyên bố của nguyên thủ Mỹ được đưa ra ngay sau khi điện Kremlin thông báo về vụ thử nghiệm hệ thống phóng drone ngầm Poseidon, có khả năng di chuyển dưới nước, ở độ sâu 1.000 mét, có thể mang đầu đạn hạt nhân và « không thể bị đánh chặn ».
Trước đó vài ngày, hôm 27/10, tổng thống Nga Vladimir Putin thông báo Matxcơva đã thử thành công Burevestnik, tên lửa hành trình mới chạy bằng năng lượng hạt nhân. Loại tên lửa này được chủ nhân điện Kremlin ca ngợi là vũ khí hạt nhân duy nhất trên thế giới có tầm bắn không giới hạn.
Về phản ứng của Nga sau tuyên bố nối lại hoạt động thử nghiệm hạt nhân của Mỹ, thông tín viên RFI Anissa El Jabri tại Matxcơva cho biết điện Kremlin ngay trong ngày thứ Năm 30/10 đã hạ thấp tầm quan trọng của các thông báo gần đây liên quan đến các cuộc thử nghiệm drone ngầm Poseidon và tên lửa Burevestnik có khả năng mang đầu đạn hạt nhân, nhấn mạnh rằng đây không phải là « các cuộc thử nghiệm hạt nhân » thực chất.
Trên đài RFI, tướng Dominique Trinquand, chuyên gia về các vấn đề địa-chiến lược, nguyên trưởng phái đoàn quân sự Pháp tại Liên Hiệp Quốc, hôm 31/10 nhận định các tuyên bố của phía Mỹ về việc nối lại thử nghiệm hạt nhân còn rất mơ hồ, chủ yếu mang tính khoa trương :
« Nói một cách hơi thô thì đây chỉ như là trò đọ cơ bắp giữa ông Putin và Trump. Ông Putin tuyên bố về những vũ khí mới đặc biệt mà chỉ nước Nga mới có. Đây dĩ nhiên là chiêu trò tuyên truyền, mặc dù cũng có thể là đúng. Đó là sự tuyên truyền nhắm vào nhân dân Nga, và ông Trump, như thường lệ, đáp trả rằng ông là người mạnh nhất. Còn về phía ông Putin, ông ấy làm vậy đơn giản là vì ông ấy đang ở thế yếu.
Bởi vì tất cả mọi người đều rất lo lắng mỗi nghe nói tới vũ khí hạt nhân, nên tôi chỉ muốn nhắc lại rằng vũ khí hạt nhân đã không còn được sử dụng kể từ năm 1945. Chúng đã từng được sử dụng vào thời điểm đó vì khi đó Mỹ là nước duy nhất sở hữu vũ khí hạt nhân. Ngày nay, không ai muốn mạo hiểm sử dụng vũ khí nguyên tử vì chúng ta đều biết rằng một cuộc trả đũa hạt nhân có thể xảy ra ngay lập tức ».
Donald Trump : Lý do khiến nhiều công dân Mỹ di cư sang Ireland
Ireland là vùng đất hứa mới cho những người Mỹ phản đối các chính sách của tổng thống Donald Trump, người đã trở lại nắm quyền lãnh đạo Hoa Kỳ vào đầu năm nay. Theo Cơ quan thống kê trung ương, số người rời khỏi Hoa Kỳ để sang định cư tại Ireland đã tăng 96% : từ 5.000 vào tháng 04/2024 lên thành 9.600 người tính đến tháng 04/2025. Lý do: mối lo ngại ngày càng gia tăng về các chính sách của Donald Trump.
« Ông bà Kim và Richard nằm trong số gần 9.600 công dân Mỹ đã quyết định rời Hoa Kỳ. Cả hai đều rời Florida vào tháng 6 vừa qua để đoàn tụ với cô con gái 22 tuổi, một sinh viên đang theo học tại Dublin.
Bà Kim chia sẻ : « Chúng tôi có một cô con gái chuyển giới, vì sự an toàn của con bé, chúng tôi đã rời khỏi đất nước ». Ở Florida, những cuộc tấn công nhắm vào cộng đồng LGBTQ+ đã trở nên kinh khủng : họ sơn lại vạch kẻ đường màu cầu vồng, gỡ bỏ loại sách giáo khoa gọi là "hòa nhập" khỏi các trường công lập … Thật đáng buồn và đáng sợ ».
Anh ngữ là động lực cuối cùng để họ đến sống ở Ireland. Bà Kim tâm sự tiếp : « Ban đầu thì tôi thích được đến sống ở nước Pháp cơ. Nhưng rào cản ngôn ngữ có thể khiến cuộc sống hàng ngày phức tạp hơn ». Ông Kim thì cho biết thêm : « Đến sống ở đây là một khởi đầu suôn sẻ. Chúng tôi lẽ ra đã phải làm điều này từ nhiều năm trước rồi ».
Liz O'Kane là nhân viên môi giới bất động sản. Bà xác nhận là ngày càng có thêm nhiều khách hàng là người Mỹ. Bà giải thích : « Những người rời khỏi Mỹ trước hết là những người có khả năng tài chính. Cũng giống như trong chiến tranh thôi, ngay cả khi đây không phải là chiến tranh thực sự, chỉ những người giàu có mới có điều kiện ra đi ».
Cũng giống như Richard, có 3 trong số các ông bà nội ngoại là người Ireland, có đến 1/10 dân Mỹ khẳng định có gốc gác Ireland. Điều này nuôi dưỡng ước mơ của một số người về một khởi đầu mới ở bên này Đại Tây Dương, ý nói tới châu Âu ».
