Washington đang chặn thêm nhiều tàu chở dầu ở ngoài khơi Venezuela sau vụ bắt giữ đầu tiên, động thái có thể làm đảo lộn tuyến vận tải dầu sang châu Á.
Mỹ đang chuẩn bị chặn thêm nhiều tàu vận chuyển dầu thô của Venezuela sau vụ bắt giữ một tàu chở dầu trong tuần này, trong bối cảnh Washington gia tăng sức ép lên Tổng thống Nicolas Maduro, sáu nguồn thạo tin tiết lộ với Reuters hôm 11/12.
Theo Theguardian, Tổng thống Donald Trump đã gia tăng sức ép lên tổng thống Venezuela, Nicolás Maduro, mở rộng các biện pháp trừng phạt và đưa ra những lời đe dọa mới. Trong khi đó, nhà lãnh đạo Nam Mỹ cáo buộc Tổng thống Mỹ đang mở ra một “kỷ nguyên cướp biển hải quân tội phạm” tại vùng Caribe.
Đây là lần đầu tiên Mỹ can thiệp trực tiếp, chặn hàng hóa hoặc tàu chở dầu xuất khẩu từ Venezuela kể từ khi nước này bị áp đặt trừng phạt năm 2019. Động thái này diễn ra đồng thời với việc Washington tăng cường hiện diện quân sự tại vùng biển Caribbean phía nam.
Quyết định mới của Mỹ khiến các chủ tàu, nhà vận hành và đại lý hàng hải liên quan đến vận chuyển dầu thô Venezuela phải cảnh giác, nhiều đơn vị đang cân nhắc trì hoãn kế hoạch rời vùng biển Venezuela trong vài ngày tới, theo các nguồn tin trong ngành vận tải biển.
Nguồn thạo tin cho biết Mỹ dự kiến có thêm các chiến dịch can thiệp trong vài tuần tới nhằm nhắm vào những tàu chở dầu Venezuela, bao gồm các tàu từng vận chuyển dầu cho những nước cũng đang bị Mỹ trừng phạt như Iran.
Mỹ bắt giữ tàu chở dầu ngoài khơi Venezuela Mỹ đã bắt giữ một tàu chở dầu bị cáo buộc vận chuyển dầu từ Venezuela và Iran, Bộ trưởng Tư pháp Mỹ Pam Bondi thông báo.
Mỹ lập danh sách tàu bị trừng phạt
PDVSA - tập đoàn dầu khí quốc gia Venezuela - không phản hồi yêu cầu bình luận. Chính phủ Venezuela tuần này gọi vụ Mỹ bắt giữ tàu là hành vi “cướp bóc”.
Khi được hỏi về khả năng có thêm vụ bắt giữ tàu, người phát ngôn Nhà Trắng Karoline Leavitt từ chối tiết lộ kế hoạch tương lai nhưng khẳng định Washington sẽ tiếp tục thực thi chính sách trừng phạt.
“Chúng tôi sẽ không khoanh tay đứng nhìn các tàu bị trừng phạt tự do vận chuyển dầu lậu, mang lại nguồn tài chính cho các chế độ phi pháp và hoạt động ma túy - khủng bố”, bà nói.
Một nguồn tin cho biết Mỹ đã lập danh sách mục tiêu gồm nhiều tàu chở dầu nằm trong diện bị trừng phạt để sẵn sàng thực hiện bắt giữ. Hai nguồn khác nói Bộ Tư pháp và Bộ An ninh Nội địa Mỹ đã lên kế hoạch cho các chiến dịch này từ nhiều tháng qua.
Trước đó, Mỹ đã bắt giữ một tàu chở dầu bị cáo buộc vận chuyển dầu từ Venezuela và Iran vào ngày 10/12, Bộ trưởng Tư pháp Mỹ Pam Bondi thông báo.
Nếu xuất khẩu dầu của Venezuela - nguồn thu chủ lực của chính phủ ông Maduro - bị thu hẹp hoặc gián đoạn, tài chính của Caracas sẽ chịu sức ép lớn.
Bộ Tài chính Mỹ hôm 11/12 cho biết họ đã áp lệnh trừng phạt lên sáu siêu tàu chở dầu, dựa trên tài liệu nội bộ của PDVSA và dữ liệu theo dõi tàu, cho thấy các tàu này gần đây đã chất dầu tại Venezuela cùng bốn cá nhân Venezuela, trong đó có ba người thân của đệ nhất phu nhân Cilia Flores.
Bộ Tài chính Mỹ cho rằng các tàu này “tham gia hoạt động vận chuyển không minh bạch, không bảo đảm an toàn và tiếp tục góp phần cung cấp nguồn tài chính cho chế độ phi pháp và hoạt động ma túy".
Thư ký báo chí Nhà Trắng, Karoline Leavitt, cho biết: “Con tàu Skipper sẽ được đưa đến một cảng của Mỹ, và Washington có ý định tịch thu lượng dầu trên tàu. Tuy nhiên, việc tịch thu phải tuân thủ đầy đủ quy trình pháp lý, và quy trình đó sẽ được thực hiện”, bà nói.
Đáp lại vụ thu giữ, ông Maduro phát biểu tại một sự kiện: “Họ đã bắt cóc thủy thủ đoàn, đánh cắp con tàu và mở ra một kỷ nguyên mới-kỷ nguyên của cướp biển hải quân tội phạm ở Caribe”. Ông nhấn mạnh: “Venezuela sẽ bảo vệ mọi tàu thuyền để bảo đảm hoạt động thương mại dầu mỏ tự do trên toàn thế giới.
Vụ bắt giữ ngày 10/12 diễn ra trong bối cảnh Mỹ những tháng gần đây đã tiến hành hơn 20 cuộc tấn công nhắm vào các tàu được Washington gọi là “tàu ma túy” ở Caribbean và Thái Bình Dương, khiến hơn 80 người thiệt mạng.
Bộ trưởng Tư pháp Mỹ Pam Bondi. Ảnh: Reuters.
Giới chuyên gia cho rằng đây có thể là các vụ tấn công phi pháp ngoài khuôn khổ xét xử, trong khi Mỹ nói họ đang bảo vệ người dân khỏi các tổ chức tội phạm ma túy bị liệt vào danh sách khủng bố.
Các vụ bắt giữ tàu dầu tiếp theo có thể nhằm siết chặt tài chính của chính quyền Maduro, một nguồn tin am hiểu chính sách của Mỹ về Venezuela nhận định.
Chiến thuật mới của Mỹ tập trung vào đội “tàu bóng tối” - các tàu chở dầu bị trừng phạt chuyên vận chuyển dầu cho khách hàng lớn nhất của Venezuela và Iran. Một tàu thường thực hiện nhiều chuyến, thay phiên vận chuyển dầu cho Iran, Venezuela hoặc Nga.
Vụ bắt giữ tàu Skipper đã khiến ít nhất một đơn vị vận chuyển tạm dừng ba hành trình chở tổng cộng gần 6 triệu thùng dầu Merey - mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Venezuela - vốn vừa được bơm lên tàu.
Giám sát chặt chẽ các tàu mục tiêu
Quân đội Mỹ đang theo dõi các tàu chở dầu trên biển và cả những tàu đang đậu tại cảng Venezuela để sửa chữa hoặc bốc hàng, chờ chúng rời vào vùng biển quốc tế trước khi hành động, theo một nguồn tin.
Trước khi bắt giữ tàu Skipper - vốn trước đây bị trừng phạt vì vận chuyển dầu Iran - Mỹ đã tăng cường giám sát vùng biển gần Venezuela và Guyana, theo một nguồn khác.
Tàu Skipper vừa bị Mỹ bắt giữ ngày 10/12 bị phát hiện từng nhiều lần làm giả vị trí. Ảnh: Planet Lab.
Tại Nhà Trắng, bà Leavitt cho biết tàu bị bắt giữ dự kiến được đưa về cảng Mỹ, nơi chính phủ sẽ tiến hành quy trình pháp lý để tịch thu lô dầu trên tàu.
Thời điểm tiến hành các vụ bắt giữ tiếp theo sẽ phụ thuộc một phần vào việc các cảng Mỹ có thể bố trí tiếp nhận các tàu chở dầu bị tịch thu hay không. Nhiều tàu trong đội “tàu bóng tối” có tuổi đời cao, chủ sở hữu mập mờ và không có bảo hiểm hạng nhất, khiến các cảng ngần ngại tiếp nhận.
Một tàu khác mang tên Seahorse - nằm trong danh sách trừng phạt của Anh và EU vì liên quan đến vận chuyển dầu Nga - từng bị tàu chiến Mỹ giám sát và tạm giữ ngắn ngày trước khi đi vào lãnh hải Venezuela, theo nguồn tin.
Mặc dù Caracas gọi hành động của Mỹ là “hải tặc quốc tế”, các chuyên gia pháp lý nhận định điều này không phù hợp với định nghĩa về hành vi hải tặc theo luật quốc tế.
“Vì việc bắt giữ được chính phủ Mỹ phê duyệt và thực hiện, không thể coi đó là hành vi hải tặc”, Laurence Atkin-Teillet, chuyên gia về luật biển tại Trường Luật Nottingham (Anh), cho biết.
“Thuật ngữ ‘hải tặc’ trong trường hợp này thiên về tính chất tu từ hơn là khái niệm pháp lý”, ông nói thêm.
VietBF@ sưu tập
